Tuy nhiên, một số kênh rạch khác vẫn chưa thể thoát khỏi tình trạng ô nhiễm bởi rác, nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt không qua xử lý xả trực tiếp ra môi trường. Để cải tạo tình trạng ô nhiễm kênh rạch, khơi thông dòng chảy, giảm ngập, UBND TPHCM đã và đang triển khai nhiều biện pháp.
Dòng chảy bị bức tử
Hiện nay, trên địa bàn thành phố còn rất nhiều tuyến kênh rạch bị ô nhiễm do rác thải sinh hoạt và luôn trong tình trạng bị lấn chiếm, dòng chảy bị bức tử, khiến cho việc thoát nước bị hạn chế. Ô nhiễm kênh rạch không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của người dân mà còn là nguyên nhân chính gây ra tình trạng ách tắc dòng chảy, gây ngập thành phố.
Hiện nay, các kênh rạch đã bị bồi lắng, cạn dần và ô nhiễm nặng do chất bẩn lưu trữ. Những khi thủy triều rút xuống thì mặt nước đen ngòm, bốc mùi hôi thối; khi nước dâng cao, mặt kênh rạch chứa đầy rác trôi nổi lềnh bềnh.
Sở dĩ có trình trạng ô nhiễm nêu trên là bởi sự thiếu ý thức của một số người dân địa phương sống dọc theo hai bên bờ kênh rạch, trong đó có cả những hộ lấn chiếm kênh rạch để xây dựng nhà ở. Theo ghi nhận, hai bên bờ các tuyến kênh nói trên có rất nhiều điểm kinh doanh như điểm rửa xe, sửa xe, nhà hàng ăn uống…
Tất cả các đồ thừa thải, phế phẩm của các cơ sở kinh doanh đều tuồn thẳng xuống những dòng kênh này. Chính vì vậy, quanh năm nước trên các dòng kênh này chỉ một màu đen kịt, bốc mùi hôi thối khó chịu.
Kênh 19-5 thuộc địa phận quận Bình Tân và Tân Phú được xem là một trong những kênh có mức độ ô nhiễm nặng nhất ở thành phố. Theo phản ánh của người dân, việc dòng kênh qua địa bàn bị ô nhiễm phần lớn là do một số người dân không có ý thức vứt rác bừa bãi xuống kênh.
Mặc dù phường Bình Hưng Hòa cũng đã đưa ra nhiều giải pháp chống ô nhiễm kênh, như tuyên truyền vận động người dân không xả rác; ra quân xử lý buôn bán lấn chiếm lòng lề đường ven kênh; lắp camera quan sát hai bên bờ kênh, nếu phát hiện hành vi xả rác sẽ nhắc nhở và xử phạt…, nhưng tình trạng vẫn không có nhiều chuyển biến.
Trong khi đó, kênh Hy Vọng, kênh Tân Trụ (quận Tân Bình) được xem là tuyến kênh chính thoát nước cho khu vực sân bay Tân Sơn Nhất hiện lại đang rơi vào tình trạng ô nhiễm nặng, rác thải nhiều, bịt hết lối thoát nước, gây ngập cục bộ cho sân bay mỗi khi mùa mưa tới. Theo phản ánh của nhiều người dân ở đây, kênh luôn trong tình trạng ùn ứ rác thải, bốc mùi hôi thối. Cứ mỗi mùa mưa, rác lại trôi lềnh bềnh vào nhà.
Đặc biệt, tuyến kênh này đã bị người dân bức tử nghiêm trọng, bây giờ lòng kênh đã bị thu hẹp và bồi lắng nhiều. Nguyên nhân là do ý thức của một số người dân sống xung quanh kênh chưa cao, dù chính quyền địa phương thường xuyên tuyên truyền không xả rác, vứt rác xuống lòng kênh.
Cải tạo kênh rạch giảm ngập cho thành phố
Để xử lý tình trạng ô nhiễm ở kênh 19-5, UBND TPHCM đã giao Sở NN-PTNT phối hợp với Sở Tài chính tham mưu, đề xuất UBND TPHCM phê duyệt nguồn kinh phí đầu tư công trình cải tạo đoạn kênh qua địa bàn phường Bình Hưng Hòa (quận Bình Tân); giao Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác dịch vụ thủy lợi TPHCM làm chủ đầu tư.
Đơn vị này sẽ tổ chức nâng cấp, nạo vét, khơi thông dòng chảy, cải thiện môi trường dọc tuyến kênh. Ngoài ra, UBND TPHCM cũng giao UBND 2 quận Bình Tân và Tân Phú chỉ đạo UBND các phường Bình Hưng Hòa, Sơn Kỳ, Tây Thạnh thường xuyên kiểm tra, tuyên truyền, vận động nhân dân và các cơ sở sản xuất, kinh doanh dọc tuyến kênh 19-5 không xả rác thải, chất thải xuống kênh; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý dứt điểm, không để tái diễn.
Đối với việc cải tạo kênh Hy Vọng và một số kênh phụ khác phục vụ cho việc thoát ngập khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, ông Hứa Quốc Hưng, Phó Chủ tịch UBND quận Tân Bình, cũng cho biết thực trạng sử dụng đất tại các tuyến kênh trên địa bàn quận Tân Bình rất phức tạp, đa số các hộ dân đều lấn chiếm hai bờ kênh để cơi nới khuôn viên đất sử dụng vào mục đích riêng. Người dân không nêu cao ý thức trong việc bảo vệ môi trường, thường xuyên vứt rác, xả chất thải trực tiếp xuống dòng kênh gây mất vệ sinh môi trường.
Nhằm giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, khơi thông dòng chảy tại các tuyến kênh ở khu vực này, UBND TPHCM đã có chủ trương đầu tư cải tạo các tuyến kênh A41, kênh Tân Trụ, kênh Hy Vọng và mương Nhật Bản (nhánh 2). Thế nhưng, các dự án này đang gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn và thủ tục đầu tư.
Cụ thể, dự án kênh A41 và mương Nhật Bản nhánh 2 vẫn đang triển khai công tác bồi thường, dự kiến đến quý 4-2019 mới xong. Còn dự án kênh Tân Trụ và kênh Hy Vọng vẫn chưa được phê duyệt, trong khi bức xúc của người dân khu vực này ngày càng nhiều.
Ông Hưng cho biết thêm, Bộ Giao thông Vận tải đã chấp thuận chủ trương cải tạo, chỉnh trang bên trong sân bay. Dự án này phối hợp đồng bộ với các dự án bên ngoài sân bay do Sở Giao thông Vận tải TPHCM đầu tư, sẽ nâng cao hiệu quả chống ngập cho khu vực sân bay Tân Sơn Nhất.
UBND quận Tân Bình cũng kiến nghị thành phố cần chỉ đạo sâu sát hơn nữa trong việc giải phóng mặt bằng, nguồn vốn đầu tư, để các dự án có thể sớm được triển khai.