Tạo đà để doanh nghiệp tăng tốc

Cơ hội nhiều, thách thức không ít

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội DN TPHCM, chia sẻ, từ giữa quý 4 năm 2022 đến nay, DN một số lĩnh vực đang gặp nhiều vấn đề bất lợi. Trong đó phải kể đến tình hình cung ứng nguyên vật liệu đầu vào cũng như thị trường tiêu thụ sản phẩm xuất khẩu không thuận lợi do diễn biến kinh tế, chính trị trên thế giới, nhất là ảnh hưởng bởi xung đột Nga - Ukraine.

Tại thị trường trong nước, việc cung ứng xăng dầu không ổn định làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, đời sống của người dân, lưu thông hàng hóa, sản xuất kinh doanh của DN. Đặc biệt, vấn đề trái phiếu DN vẫn còn ảnh hưởng đến tâm lý của nhà đầu tư và người dân. Ghi nhận thực tế từ hoạt động sản xuất cho thấy, DN trong lĩnh vực dệt may, da giày, chế biến gỗ… rơi vào tình trạng thiếu đơn hàng, sản xuất cầm chừng hoặc giảm việc, dẫn đến nhiều công nhân mất việc, giảm thu nhập. Đáng chú ý, lĩnh vực xuất nhập khẩu, bất động sản… gặp khó khăn về dòng tiền do bị siết tín dụng và trái phiếu DN. Tình trạng này được một số DN dự báo sẽ còn kéo dài đến giữa năm 2023.

Ở chiều ngược lại, một số ngành được kỳ vọng phát triển bứt phá trong năm nay là chế biến lương thực, thực phẩm và nông sản. Ông Trương Tiến Dũng, Phó Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TPHCM, cho biết, thời cơ lớn nhất là Trung Quốc mở cửa biên giới trở lại cùng với việc nới lỏng các biện pháp kiểm soát dịch Covid-19. Nhiều DN đã lên kế hoạch tăng cường năng lực sản xuất kinh doanh để đáp ứng cơ hội cho thị trường Trung Quốc.

Chẳng hạn, Công ty CP Tập đoàn Xuân Nguyên đã kích hoạt lại toàn bộ dây chuyền hoạt động, nâng công suất sản xuất lên 100% thay vì 50% như trong năm 2022 để chuẩn bị đón đầu cơ hội xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc. Hiện năng lực sản xuất mỗi tháng của công ty ghi nhận ở mức 1.200 tấn mật ong và hơn 20.000 tấn sản phẩm khác. Bên cạnh đó, năm nay, ngành nông nghiệp cũng được dự báo sẽ gặp thuận lợi hơn khi Chính phủ vẫn tập trung ưu tiên phát triển vào ba lĩnh vực chính là sản xuất, xuất khẩu và dịch vụ tiêu dùng trong nước; trong đó vẫn lấy nông nghiệp làm trụ đỡ, thúc đẩy tăng cường chế biến sâu, phát triển bền vững.

Hỗ trợ vốn, giãn thuế

Nhằm hỗ trợ DN khắc phục khó khăn cũng như tăng tốc phát triển, ông Nguyễn Ngọc Hòa cho rằng, cần có sự hỗ trợ đồng bộ nhiều chính sách. Đầu tiên là nhóm tài chính, ngân hàng. Nhà nước nên có giải pháp gia hạn nợ vay đối với các khoản vay trung và dài hạn. Theo đó, thời gian của hợp đồng vay được kéo dài tương ứng với thời gian ân hạn mà không làm thay đổi số tiền phải trả từng kỳ theo lịch trả nợ trước đó, giúp giảm áp lực trả nợ so với yêu cầu chia đều nợ phải trả theo Thông tư 01/NHNN-TT. Tiếp đó, Nhà nước cần thực hiện cho vay ngừng việc, nghỉ việc và cho vay khác nhằm hỗ trợ các DN bị thiếu hụt đơn hàng, phải cho công nhân nghỉ việc, làm việc luân phiên...

Từ đó góp phần giúp DN vượt qua khó khăn, công nhân có việc làm. Song song đó, cần hạ lãi suất tiền vay để hỗ trợ DN bằng cách Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại cố định “biên độ lãi ròng” (NIM) về mức bình quân 3% để chia sẻ khó khăn với cộng đồng. Điều này giúp đảm bảo DN có lợi nhuận, có lãi suất vay phù hợp và tạo sự cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động tín dụng.

Công nhân một công ty tại TPHCM đang thao tác trên dây chuyền sản xuất thực phẩm. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Cũng liên quan đến tài chính, mặc dù có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng theo các chuyên gia tài chính, Nhà nước cần xây dựng gói chính sách ổn định thị trường bất động sản và trái phiếu DN để không làm tình trạng xấu hơn, ảnh hưởng tới nền kinh tế và an ninh xã hội. Tuy nhiên, gói hỗ trợ này không áp dụng đại trà cho tất cả các DN, các dự án bất động sản mà có tiêu chí lựa chọn cụ thể cho các đối tượng tham gia, bao gồm chủ đầu tư, ngân hàng, nhà đầu tư. Thống kê cho thấy, ngành bất động sản đóng vai trò rất quan trọng, là “đầu kéo” cho 70 ngành nghề khác phát triển…

Riêng với thuế giá trị gia tăng, các chuyên gia đề nghị cần tiếp tục duy trì mức giảm 2% cho tất cả các ngành kinh tế đến hết năm 2024, thay vì đến cuối năm 2022. Còn với các loại thuế khác (thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền thuê đất, thuế tiêu thụ đặc biệt...) cũng cần được xem xét giảm, nhằm chia sẻ khó khăn cho DN. “Về phía chính quyền địa phương, cơ quan chức năng cần thực hiện hiệu quả cải cách thủ tục hành chính, tập trung giải quyết dứt điểm tình trạng tồn đọng hồ sơ cấp chủ quyền nhà, đất, chuyển mục đích sử dụng đất; thủ tục hoàn công xây dựng... để người dân, DN hoàn tất pháp lý chủ quyền và có thể thế chấp, tạo vốn đưa vào sản xuất kinh doanh”, bà Hồ Thị Thu Uyên, Chi hội trưởng Chi hội Doanh nghiệp Khu công nghệ cao, Giám đốc đối ngoại của Intel Việt Nam, nhấn mạnh.