Hấp thụ vốn yếu
Ghi nhận tại các ngân hàng thương mại (NHTM) trong tháng 7-2023 cho thấy, mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm từ 0,5%-2% so với đầu năm, nhưng việc mở rộng tín dụng của hệ thống ngân hàng vẫn rất khó khăn.
Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, nguyên nhân là do tình hình kinh tế, doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, bị thiếu đơn hàng, xuất khẩu sụt giảm… dẫn đến cầu đầu tư, tiêu dùng suy giảm, nên cầu tín dụng ở mức thấp.
“Ngân hàng rất muốn tăng tín dụng vì huy động vốn mà không cho vay ra được thì vô cùng khó khăn. Hạn mức cho vay của các NHTM còn rất nhiều, tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, nhiều doanh nghiệp không những không vay vốn thêm mà còn trả lại tiền vay trước đây. Chính phủ, NHNN đang quyết liệt tìm mọi giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy tín dụng trong thời gian tới”, ông Đào Minh Tú thông tin.
Cùng chung tình hình tín dụng cả nước, tín dụng 6 tháng đầu năm 2023 tại TPHCM cũng chỉ tăng 3,5% so với cuối năm 2022, khoảng 1/3 so với cùng kỳ năm trước.
 |
SHB đưa ra hàng loạt gói lãi suất ưu đãi để doanh nghiệp mạnh dạn vay vốn kinh doanh. Ảnh: MINH HUY |
Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM, mức tăng trưởng này phù hợp với tình hình tăng trưởng kinh tế của TPHCM và những khó khăn từ sự hấp thụ vốn của doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh trên địa bàn. Trong đó, khó khăn từ thị trường xuất khẩu, các hoạt động thương mại, dịch vụ, du lịch và thị trường bất động sản có tác động trực tiếp tới tăng trưởng tín dụng.
Do mức tăng trưởng tín dụng thấp và đang thừa vốn nên các NHTM đã đồng loạt đưa ra nhiều gói lãi suất ưu đãi cho cả vay kinh doanh lẫn tiêu dùng để kích cầu tín dụng.
Cụ thể, SHB dành 6.000 tỷ đồng ưu đãi khách hàng doanh nghiệp nhằm bổ sung vốn lưu động ngắn hạn với lãi suất từ 8,97%/năm và 1.000 tỷ đồng cho khách hàng doanh nghiệp vay mua ô tô với lãi suất từ 9%-10,8%/năm; MSB đẩy mạnh các gói tín dụng cho vay kinh doanh với mức 10,5%/năm và cho vay mua bất động sản còn 10,99%/năm; BIDV cho vay mua nhà ở thương mại quy mô 20.000 tỷ đồng, lãi suất từ 8,5%/năm đối với chủ đầu tư và từ 7,8%/năm đối với người mua nhà; Agribank cũng vừa giảm lãi suất vay mới cho sản xuất kinh doanh với lãi suất ngắn hạn 5%/năm và trung dài hạn từ 8%/năm…
Nới room, tăng tốc cho vay
Trước bối cảnh tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm thấp hơn so với kịch bản đề ra, các nguồn vốn cho nền kinh tế gặp khó khăn, mới đây, NHNN đã có sự điều chỉnh quan trọng: tăng trưởng tín dụng (room) năm 2023 cho các tổ chức tín dụng với mức giao toàn hệ thống khoảng 14%.
Theo đó, ước tính từ nay đến cuối năm, hệ thống ngân hàng sẽ phải bơm ròng hơn 1,1 triệu tỷ đồng ra nền kinh tế, tức gấp đôi mức tín dụng trong 6 tháng đầu năm. Mặc dù không công bố chính thức room tín dụng của từng ngân hàng nhưng được biết Vietinbank, BIDV và Vietcombank được nới room lên đến 14%; thậm chí, hai NHTM tư nhân khác cũng được nới room lên đến 23%-24%.
Trước hàng loạt động thái điều hành vĩ mô về tài chính ngân hàng, các chuyên gia kinh tế nhận định, việc NHNN phân bổ hết room tín dụng vào giữa năm thay vì chia ra làm nhiều đợt như những năm trước có thể giúp các ngân hàng tăng tốc cho vay để hoàn thành mức tăng trưởng được giao. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là cần nâng cao khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế để việc giảm lãi suất cho vay phát huy hiệu quả.
TS Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế tài chính - Học viện Tài chính, đánh giá, chính sách giảm lãi suất chỉ có tác động kích cầu ở một mức độ nào đó chứ chưa đủ để doanh nghiệp vay vốn mở rộng kinh doanh, do kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, xuất khẩu sụt giảm nên nhu cầu vay vốn không nhiều; cần tiếp tục tập trung khai thác cầu nội địa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế là hướng đi chú trọng.
TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cũng cho rằng, việc đẩy mạnh giải ngân đầu tư công sẽ đóng vai trò tích cực để lan tỏa đến hoạt động sản xuất, kinh doanh khác, kích cầu tiêu dùng nội địa… Bên cạnh đó, Chính phủ cần hỗ trợ doanh nghiệp chịu tác động tiêu cực từ suy giảm xuất khẩu, đầu tư, tiêu dùng bằng cách khai thác tốt hơn các hiệp định thương mại tự do đã ký kết, xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu; đồng thời quyết liệt tháo gỡ các vướng mắc, rào cản lớn đối với doanh nghiệp hiện nay trong việc tiếp cận vốn, vấn đề pháp lý, thị trường đầu ra…
Chính phủ vừa chỉ đạo NHNN tiếp tục thực hiện các giải pháp đồng bộ, quyết liệt để giảm mặt bằng lãi suất, nhất là giảm lãi suất cho vay, phấn đấu giảm ít nhất khoảng 1,5%-2%, áp dụng đối với cả khoản vay mới và đang còn dư nợ.
