Sau gần 10 năm triển khai quyết định của Thủ tướng Chính phủ về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, quy hoạch hệ thống khu bảo tồn biển Việt Nam, Bộ NN-PTNT đã ban hành nhiều văn bản, quy định về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản theo Luật Thủy sản, góp phần nâng cao thu nhập cộng đồng ngư dân, bảo vệ an ninh chủ quyền biển đảo quốc gia.
Trong đó, đáng chú ý là đã lập xong quy hoạch chi tiết 16 khu bảo tồn biển và bàn giao cho các địa phương để thành lập theo thẩm quyền. Hàng loạt dự án về điều tra nguồn lợi hải sản và các hệ sinh thái cửa sông, ven biển, ven đảo, đầm phá cũng như trong vùng nội địa, thả giống tái tạo, bổ sung nguồn lợi thủy sản đạt hơn 400 triệu con giống cá thuộc loài có giá trị kinh tế, loài bản địa với xu hướng tăng liên tục từ năm 2010 đến nay.
Bộ NN-PTNT cũng đã tổ chức điều tra, xác định và ban hành danh mục 47 khu vực cấm khai thác thủy sản có thời hạn để bảo vệ những khu vực sinh sản cho các loài thủy sản.
Thế nhưng hiện nay, tình trạng suy giảm nguồn lợi thủy sản lại đang ở mức báo động. Nguyên nhân là do số lượng tàu cá khai thác thủy sản nhiều, đặc biệt tàu cá công suất nhỏ khai thác ven bờ với nghề khai thác thiếu thân thiện với nguồn lợi; gây ô nhiễm môi trường do phát triển của một số ngành kinh tế như công nghiệp, du lịch…
Vì vậy, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho rằng, phải làm tốt công tác bảo tồn và phát triển nguồn lợi thủy sản. Đây cũng là nhiệm vụ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nói chung, ngành thủy sản nói riêng để thực hiện tốt các mục tiêu của Nghị quyết 36 về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó có mục tiêu tăng diện tích các khu bảo tồn biển, ven biển đạt tối thiểu 6% diện tích tự nhiên của vùng biển quốc gia.
Với chiều dài 3.260km bờ biển, diện tích mặt biển khoảng 1 triệu km², theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, nếu làm tốt công tác bảo tồn như Nghị quyết 36 đề ra thì ngành thủy sản sẽ đạt mục tiêu phát triển bền vững. Tuy nhiên đến nay mới chỉ đạt 1,78% kế hoạch đề ra. Do đó, trong thời gian tới, trong chiến lược thủy sản, khi làm quy hoạch về khu bảo tồn sẽ phải nhấn mạnh các giải pháp để khắc phục hạn chế, yếu kém như: tổ chức bộ máy, hoàn thiện thể chế…
“Bài học kinh nghiệm đối với các nước phát triển là ngay từ đầu, nếu không làm tốt công tác bảo tồn trong bối cảnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa, đô thị hóa, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu thì sẽ phải bỏ rất nhiều tiền để khắc phục nếu sau này mới làm”- Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.
