Đầu tư giáo dục tại Việt Nam: dư địa thị trường hấp dẫn
Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Văn Phúc, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, Việt Nam hiện có hơn 400 chương trình đào tạo quốc tế đang được giảng dạy tại 44 cơ sở giáo dục đại học, trong đó bao gồm 5 cơ sở giáo dục đại học có vốn đầu tư nước ngoài. Trên 170 cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài ở các cấp học mầm non, phổ thông đã được thành lập. Hơn 200 các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn có vốn đầu tư nước ngoài đã góp phần bồi dưỡng, nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học, chuyên môn, nghiệp vụ cho học sinh, sinh viên, cán bộ, doanh nhân và người lao động Việt Nam, góp phần thúc đẩy thu hút đầu tư của nước ngoài vào Việt Nam.
Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng, trong bối cảnh quốc tế hóa, giáo dục đã trở thành xu thế toàn cầu buộc Việt Nam cần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác và đầu tư với nước ngoài trong giáo dục. Trên thực tế, chính sách hợp tác và đầu tư trong giáo dục của Việt Nam đã được cải thiện nhằm tạo sự hấp dẫn để thu hút đầu tư giáo dục đào tạo. Điển hình như Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế trên diện tích 7ha tại huyện Nhà Bè, TPHCM, với tổng giá trị đầu tư 5.022 tỷ đồng, đáp ứng quy mô đào tạo cho trên 3.000 học sinh. Ông Barry Sutherland, Tổng hiệu trưởng nhà trường cho biết, AISVN là trường tư thục được thành lập từ năm 2006, giảng dạy từ tiểu học đến lớp 12. Bên cạnh các lớp học được trang bị hiện đại, còn có các khu thể thao và vận động ngoài trời hơn 20.000m²; 3 khu thể thao đa năng trong nhà 5.000m², hồ bơi trong nhà, 2 khu thư viện rộng 2.700m² với 50.000 đầu sách kèm nguồn tài liệu điện tử, các khu nhạc, kịch, khiêu vũ, mỹ thuật… Riêng trong năm 2022, trường sẽ đưa vào hoạt động khu nhà hát với 1.100 chỗ ngồi và sân khấu được đầu tư hiện đại, phù hợp cho chương trình trình diễn nghệ thuật tại trường cũng như giao lưu với các trường quốc tế trên thế giới. Điểm đặc biệt của AISVN nằm ở chương trình đào tạo giảng dạy theo khung chương trình Tú tài Quốc tế (IB) toàn phần, riêng học sinh Việt Nam học thêm môn Tiếng Việt (tích hợp nội dung ba môn Văn, Sử, Địa) theo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trên thực tế, thống kê mới nhất từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, tính đến nay Việt Nam đã thu hút được 605 dự án hợp tác đầu tư của nước ngoài trong lĩnh vực giáo dục với tổng số vốn đầu tư lên tới trên 4,57 tỷ USD. Tuy nhiên, phần lớn các dự án chủ yếu tập trung hai thành phố là Hà Nội và HCM, chiếm tới 91,23% tổng vốn đăng ký. Cụ thể, tại TPHCM có 250 dự án với tổng vốn đầu tư là gần 4 tỷ USD chiếm 86% về tổng vốn đầu tư. Kế đến là Hà Nội với 239 dự án, chiếm 5,14% về tổng vốn đầu tư và cuối cùng là Đà Nẵng với 30 dự án.
Đầu tư cho giáo dục: cần có tâm và tầm
Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó cục trưởng Cục Hợp tác Quốc tế Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh thêm, với thực tế tỷ lệ thu hút đầu tư trên thì còn rất xa so với mục tiêu số lượng cơ sở giáo dục ngoài công lập cần đạt được là chiếm 16% tổng số cơ sở giáo dục tại Việt Nam vào năm 2025 mà Chính phủ đã đề ra. Do vậy, tại hội nghị, đại diện tỉnh Quảng Ninh và Đà Nẵng cũng đã chia sẻ nhiều chính sách ưu đãi về diện tích đất, chính sách hỗ trợ về thuế, phí, thủ tục hành chính… nhằm tạo điều kiện để các tổ chức giáo dục đến đầu tư. Các địa phương này cũng đã dành sẵn những quỹ đất phục vụ cho đầu tư giáo dục.
Ông Barry Sutherland trình bày tham luận về mô hình giáo dục chuẩn IB - Đậm bản sắc Việt tại TPHCM Tại hội nghị, nhiều tổ chức đầu tư giáo dục khác kiến nghị các tỉnh thành cũng như Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có cơ chế chính sách, tạo điều kiện môi trường thông thoáng, mở cửa, dành quỹ đất cho giáo dục nhằm thu hút đầu tư vào lĩnh vực giáo dục. Bên cạnh đó, chủ động lên danh mục dự án đầu tư về giáo dục theo nhu cầu đầu tư của từng địa phương để nhà đầu tư chủ động xác định tính phù hợp với nhu cầu đầu tư của mình. Cùng với đó, thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính trong việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và cấp phép hoạt động giáo dục và hỗ trợ tối đa hoạt động của các cơ sở giáo dục ngoài công lập đang hoạt động tại địa phương, tạo sức lan tỏa và sức hút đối với các nhà đầu tư tiềm năng.
“Có thể nói, với hành lang pháp lý cơ bản đầy đủ và thuận lợi, với nhu cầu cao đối với việc học tập các chương trình giáo dục chất lượng cao, việc đầu tư vào giáo dục của Việt Nam đang được coi là lĩnh vực đầu tư có hiệu quả. Tuy nhiên, để thực hiện thành công hoạt động đầu tư này, các nhà đầu tư cần cập nhật thường xuyên các quy định của pháp luật liên quan, tìm hiểu nhu cầu đầu tư của các địa phương, xây dựng và thực hiện các dự án thực sự chất lượng.” Ông Nguyễn Tiến Dũng nhấn mạnh.
