Hai yếu tố quyết định
Có thể nói, trong vấn đề kiểm soát tải trọng phương tiện giao thông đường bộ có hai yếu tố chi phối mạnh đến hiệu quả tác nghiệp. Đó là sự phối hợp nhịp nhàng giữa các lực lượng chức năng, gồm Thanh tra Giao thông Vận tải (GTVT) thuộc Sở GTVT, Cảnh sát giao thông, lực lượng Thanh niên xung phong. Đó còn là việc kiểm soát, ngăn ngừa từ gốc các hành vi vi phạm tải trọng.
Cho đến nay, yếu tố thứ nhất đã được đảm bảo khi sự phối hợp giữa các lực lượng trong quy trình kiểm tra tải trọng phương tiện rất nhuần nhuyễn. Theo đó, phần việc của Cảnh sát giao thông là dừng phương tiện, Thanh tra GTVT đảm trách kiểm tra giấy tờ phương tiện và tiến hành cân xe, còn Thanh niên xung phong hướng dẫn phương tiện ra vào trạm cân. Một khi phát hiện phương tiện có vi phạm, thông thường Thanh tra GTVT sẽ lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính, ngoại trừ những lỗi hỗn hợp sẽ do Cảnh sát giao thông ra biên bản xử phạt.
Trong khi đó, với mục tiêu ngăn chặn chất hàng quá tải từ nguồn, Sở GTVT đã phối hợp với Công an TPHCM tổ chức ký cam kết với hàng chục đơn vị đầu mối hàng hóa lớn là các doanh nghiệp kinh doanh cảng biển, bến, kho hàng trên địa bàn thành phố về kiểm soát tải trọng tại các đầu mối hàng hóa. Sau đó tiếp tục ký cam kết với 34 bến thủy nội địa với cùng nội dung tương tự. Các bên ký cam kết không xếp hàng lên phương tiện vượt quá tải trọng cho phép tham gia giao thông. Ông Lê Hoàng Nam, Đội trưởng Đội Thanh tra GTVT số 5 (đơn vị thay mặt Sở GTVT quản lý chuyên môn trên địa bàn khu vực cửa ngõ phía Đông thành phố), cho biết thêm bên cạnh công tác kiểm tra, xử lý lái xe, chủ xe vi phạm chở hàng quá tải, đội cũng phối hợp với lực lượng của Cảng vụ Hàng hải thành phố vào tận các kho bãi để kiểm tra và vận động các chủ kho bãi cam kết không chứa chấp hoặc bốc xếp hàng hóa cho xe đầu kéo chở quá tải từ các kho bãi bên ngoài cảng Cát Lái (quận 2), như khu vực đường nội bộ Khu công nghiệp Cát Lái, đường Lê Phụng Hiểu, đường Nguyễn Thị Định…
Trong thời gian tới, lực lượng chức năng thành phố sẽ tiếp tục siết chặt các hoạt động vận tải và kiểm soát tải trọng xe; đặc biệt, tập trung kiểm tra tải trọng ngay từ đầu nguồn là các cảng, kho, bến bãi. Thật ra trước đây công tác tuyên truyền về chấp hành tải trọng phương tiện cũng đã được cơ quan chức năng thực hiện ở tận nguồn, nhưng đến gần đây mới bắt đầu có hiệu quả do có sự kết hợp đồng bộ kiểm tra, kiểm soát tải trọng tại các cửa ngõ “điểm nóng”.
Lãnh đạo Sở GTVT cho biết, trong thời gian tới sẽ tiếp tục tập trung triển khai Chỉ thị số 08/CT-UBND ngày 14-4-2016 của UBND TPHCM về tăng cường thực hiện công tác kiểm soát tải trọng phương tiện lưu thông trên địa bàn thành phố.
Tập trung kiểm soát tải trọng
Có một thực tế là việc siết chặt kiểm soát, kiểm tra tải trọng xe tải các loại, suy cho cùng chính là biện pháp để bảo vệ hạ tầng giao thông đường bộ và một khi đường sá được bảo vệ tốt hơn, chất lượng giao thông cũng sẽ tốt hơn, tức sẽ ít xảy ra ùn tắc và tai nạn giao thông hơn.
Cách đây hơn 2 năm, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Bộ GTVT về việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát tải trọng phương tiện giao thông đường bộ, Sở GTVT TPHCM đã chỉ đạo lực lượng Thanh tra GTVT phối hợp cùng Cảnh sát giao thông và lực lượng Thanh niên xung phong nghiêm túc triển khai nhiều biện pháp thực hiện khá đồng bộ.
Hiện nay, lực lượng thanh tra Sở GTVT đang tổ chức vận hành 5 trạm cân, gồm 1 trạm cân lưu động và 4 trạm cân thứ cấp để kiểm soát tải trọng xe tại các tuyến đường có lưu lượng lớn phương tiện chở hàng hóa lưu thông. Cụ thể, đó là Trạm cân số 1, trạm cân lưu động trên quốc lộ 1, đặt trong khuôn viên Trạm Cảnh sát giao thông Tân Túc thuộc địa bàn huyện Bình Chánh; Trạm cân số 2 trên đường Nguyễn Văn Linh thuộc xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh; Trạm cân số 3 trên đường Nguyễn Văn Linh, đối diện Trường Đại học RMIT thuộc quận 7; Trạm cân số 4 trên đường Vành đai Đông, khu vực Trạm thu phí cầu Phú Mỹ, quận 2 và Trạm cân số 5 trên đường Đồng Văn Cống, hướng vào cảng Cát Lái quận 2.
Từ khi đưa vào hoạt động đến nay, riêng lực lượng Thanh tra Sở GTVT đã phát hiện, xử lý hầu như đủ các dạng thức vi phạm. Đó là các vi phạm về xe quá tải cầu, đường; vi phạm xe quá tải, quá khổ thiết kế xe; vi phạm về thay đổi kích thước thùng xe; các hành vi vi phạm do cá nhân, tổ chức xếp hàng hóa vượt quá tải trọng.
Trong thực tế ngoài lỗi vi phạm tải trọng, các lỗi liên quan đến chủ xe cũng không phải ít. Đó là những lỗi vi phạm khác không liên quan đến quá tải, chẳng hạn như các lỗi: lốp (vỏ) xe không đảm bảo an toàn giao thông; xe không mang theo hợp đồng vận chuyển; không niêm yết tên, số điện thoại của đơn vị kinh doanh vận tải ở mặt ngoài hai bên cửa buồng lái theo quy định…