Theo Bộ trưởng Bộ Công thương, Việt Nam và Trung Quốc có chung đường biên giới trên bộ, trên biển và đường thủy. Chiều dài biên giới đường bộ lên tới gần 400km, đi qua địa phận của 7 tỉnh phía Bắc của Việt Nam. Đặc điểm này đã mang lại cho hai nước lợi thế để phát triển kinh tế, nhất là kinh tế thương mại khu vực biên giới, cửa khẩu.
Trung Quốc là thị trường lớn, không khó tính bằng những thị trường khác, phù hợp với trình độ phát triển, tập quán của người dân, doanh nghiệp Việt Nam.
Trong nhiều năm vừa qua, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều của Việt Nam và Trung Quốc chiếm 1/4 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với thế giới. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn thứ 6 của Trung Quốc trên thế giới và là đối tác lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: “Chúng ta xác định Trung Quốc là một thị trường tiêu thụ lớn và đây cũng là thị trường cung ứng phần lớn các nguyên liệu cho ngành sản xuất của Việt Nam để xuất khẩu”.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng chia sẻ, sau chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Trung Quốc vào cuối năm 2022, đã có rất nhiều sự thay đổi trong quan hệ chính trị, ngoại giao giữa hai nước. Đặc biệt ngay sau đó, Trung Quốc đã gỡ bỏ những biện pháp phòng chống dịch Covid-19. Các hoạt động về kinh tế, thương mại nói chung và hoạt động thương mại biên giới nói riêng sôi động trở lại.
Theo đó, một số cửa khẩu đã ứng dụng công nghệ, tần suất thông quan tốt hơn giúp thúc đẩy thương mại biên giới. Các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương truyền thống giữa các tỉnh biên giới của Việt Nam với Trung Quốc được khôi phục với nhiều hình thức đa dạng. Kinh tế - xã hội của các địa phương vùng biên cũng có nhiều khởi sắc. Một số dự án đầu tư đã được triển khai ở khu vực này, kể cả đầu tư trong nước cũng như đầu tư của nước ngoài tại khu vực.
Mặc dù vậy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng chỉ ra một số hạn chế trong thương mại biên giới, như trao đổi thương mại chưa tương xứng với tiềm năng, chưa khai thác hết năng lực hạ tầng cửa khẩu; xuất khẩu nông thủy sản chủ yếu vẫn là tiểu ngạch; số lượng, chất lượng, giá cả đều thiếu ổn định; hạ tầng biên giới còn hạn chế; việc nâng cấp, mở mới các cặp cửa khẩu chưa theo kịp nhu cầu thương mại; việc ứng dụng công nghệ mới trong quản lý hoạt động của các cửa khẩu mới chỉ mang tính thí điểm...
Vì vậy, Bộ trưởng Bộ Công thương đề nghị các địa phương cũng như các bộ, ngành tiếp tục đề xuất giải pháp tăng cường hợp tác về kinh tế, thương mại giữa hai nước nói chung, đặc biệt giữa các địa phương có chung đường biên giới với nhau.
Cùng tham dự hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo giao thương thông thoáng cả xuất khẩu và nhập khẩu, quan tâm hơn đến cơ sở hạ tầng, cơ cấu lại thương mại biên giới và tập trung triển khai một số hoạt động phục vụ cho chuyến thăm sắp tới của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sang thăm Việt Nam.
