Tuyên bố của ông Vương Nghị được đưa ra vào lúc châu Âu thận trọng theo dõi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ (tháng 11-2024), với khả năng ứng viên của đảng Cộng hòa, ông Donald Trump có thể trở lại cầm quyền, ảnh hưởng đến mối quan hệ đối tác xuyên Đại Tây Dương. Ông Trump gần đây tuyên bố sẽ không bảo vệ bất cứ quốc gia nào thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương không đầu tư đủ cho quốc phòng.
Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh đang tận dụng quan ngại trên để thuyết phục Liên minh châu Âu (EU) giữ thế trung lập trong cuộc đọ sức Mỹ - Trung. Trung Quốc rất có thể đạt được nhiều thành công trong việc ổn định quan hệ với từng quốc gia thành viên EU, quan tâm đến việc thúc đẩy quan hệ kinh tế, cũng như những nước có tâm trạng bất an về cuộc bầu cử sắp tới ở Mỹ.
Giáo sư Liu Dongshu, Đại học Hongkong, nhận định ông Vương Nghị có thể “sử dụng nhân tố Trump” để chỉ ra rằng việc hoàn toàn đứng về phía Mỹ là không mang lại lợi ích tốt nhất cho các nước châu Âu. Theo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nếu ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ, châu Âu sẽ có vấn đề nếu khối này không có mối quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh. Nói cách khác, châu Âu nên chọn thế trung lập.
Về điểm này, một số nhà phân tích nhìn nhận châu Âu đang có xu hướng muốn giữ mối quan hệ ổn định với Trung Quốc nhằm tránh nguy cơ xảy ra xung đột thương mại ở hai mặt trận - với Bắc Kinh và Washington, nếu ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng.
Theo các chuyên gia, Trung Quốc vốn không thích ý tưởng một mặt trận thống nhất xuyên Đại Tây Dương về các vấn đề thương mại, công nghệ và an ninh… Do đó, Bắc Kinh sẽ tận dụng các phát biểu của ông Donald Trump để truyền tải thông điệp hãy sáng suốt trong cách chọn đối tác gửi tới các thủ đô châu Âu.
