Ban Sóc là lễ phát lịch ngày xưa của triều Nguyễn, được tổ chức định kỳ vào cuối năm âm lịch.
 |
Tái hiện Lễ Ban Sóc tại Ngọ Môn - Đại nội Huế |
Người Việt xưa lấy kinh tế nông nghiệp làm trọng, nên quyển lịch đối với đời sống con người có ý nghĩa rất đặc biệt. Xem lịch để theo dõi thời gian, thời tiết mà làm nông vụ. Xem lịch để biết được sự thay đổi tiết trời mà ứng phó, phòng tránh thiên tai nên Lễ Ban Sóc được tổ chức thực sự quy mô là vào đầu triều Minh Mạng. Hàng năm, sau khi nha Khâm Thiên Giám soạn lịch xong, triều đình tổ chức Lễ Ban Sóc dưới sự điều hành của hai viên ở bộ Lễ và Khâm Thiên Giám.
Lịch được tiến vào Hoàng Cung để cho Hoàng gia dùng, lịch được phát cho các quan ở Kinh Thành, ở các địa phương và phân phát lại trong dân chúng sử dụng.
Lễ Ban Sóc trước đây vốn được tổ chức ở sân điện Thái Hòa. Tuy nhiên, bắt đầu vào năm Tân Sửu 1841, lần đầu tiên, Lễ Ban Sóc được Hoàng đế Minh Mạng chỉ dụ thực hiện ở Ngọ Môn, vì việc ban lịch không chỉ dành cho triều đình sử dụng mà được ban ra đến tận thần dân.
Trong sách Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ có chép, vua Minh Mạng định rằng: “Lễ Ban Sóc có khác với ba tiết lớn. Nay đổi định: từ nay về sau làm Lễ Ban Sóc ở trước cửa Ngọ Môn”.
 |
 |
Tái hiện Lễ Ban sóc |
Năm nay, Lễ Ban Sóc đã được tái hiện qua hình thức sân khấu hóa với những trình thức, nghi tiết thuở xưa.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, Festival Huế 2023 với chủ đề “Di sản Văn hóa với hội nhập và phát triển” sẽ có hơn 50 hoạt động chính và gần 100 hoạt động hưởng ứng diễn ra liên tục trong năm theo định hướng bốn mùa: “Xuân Cố đô”; mùa Hạ “Kinh thành tỏa sáng”; “Huế vào thu”; “Mùa Đông xứ Huế” do các đoàn nghệ thuật trong nước và quốc tế thực hiện, tiêu biểu cho bản sắc văn hóa vùng miền, quốc gia nhằm giao lưu, hợp tác văn hóa, tôn vinh, quảng bá những nét văn hóa đặc thù của vùng đất Cố đô văn hiến với 7 di sản được UNESCO vinh danh.
 |
Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế công bố các hoạt động tại Festival Huế 2023 |
Lịch trình chuỗi hoạt động trong Festival Huế 2023:
- Lễ hội mùa Xuân “Xuân Cố đô” (tháng 1 - 3): tiếp tục tổ chức các lễ hội cung đình, lễ hội truyền thống, lễ hội dân gian đặc thù như đã triển khai trong năm qua. Mở đầu là chương trình Khai mạc công bố Festival Huế 2023 và tái hiện Lễ Ban Sóc. Đặc biệt, lần đầu tổ chức Lễ hội Hoàng mai quy mô toàn quốc (từ ngày 9 đến 19-1) nhằm hướng tới xây dựng Thừa Thiên - Huế trở thành xứ sở Mai vàng của Việt Nam.
- Lễ hội mùa Hạ “Kinh thành tỏa sáng” (tháng 4 – 6): sẽ là trọng điểm của cả năm, điểm nhấn là Tuần lễ Festival Nghề truyền thống Huế với chủ đề “Tinh hoa Nghề Việt” (28-4 – 5-5), và các hoạt động kỷ niệm 30 năm Quần thể Di tích Cố đô Huế, 20 năm Nhã nhạc Cung đình Huế được UNESCO vinh danh.
- Lễ hội mùa Thu “Huế vào thu” (tháng 7 – 9): với điểm nhấn là Lễ hội Áo dài gắn với Tuần lễ Áo dài cộng đồng kết hợp các hoạt động vui Tết Trung Thu như Lễ hội Đèn lồng, Ngày hội Lân và các hoạt động trưng bày, sắp đặt, rước đèn lồng, quảng diễn múa lân...
- Lễ hội mùa Đông “Mùa Đông xứ Huế” (tháng 10 – 12): sẽ tổ chức một số hoạt động lễ hội mới tạo không khí mùa đông xứ Huế sôi động, ấm áp hơn, đồng thời tạo ra các loại hình vui chơi, giải trí cho du khách thưởng ngoạn trong thời gian lưu lại Cố đô Huế với điểm nhấn là Festival Âm Nhạc quốc tế và Chương trình Countdown chào đón năm mới.
