Sách khoa học không khô khan
Cách đây vừa đúng 10 năm, vì mục tiêu mang khoa học đến gần hơn với đông đảo bạn đọc, NXB Trẻ thành lập tủ sách Khoa học và Khám phá do 3 nhà khoa học Phạm Văn Thiều, Nguyễn Văn Liễn và Vũ Công Lập làm chủ biên. Suốt từ đó đến nay, tủ sách đã giới thiệu đến bạn đọc 35 tựa sách, trong đó có những tựa sách được độc giả trong nước cũng như thế giới yêu thích như: Lược sử thời gian, Trí tuệ giả tạo - Internet đã làm gì chúng ta?...
Những tưởng sách khoa học kén độc giả, nhưng thực tế, không ít tác phẩm trong tủ sách Khoa học và Khám phá đã được tái bản nhiều lần. Điển hình là Mật mã - Từ cổ điển đến lượng tử của tác giả Simon Singh (dịch giả: Phạm Văn Thiều và Phạm Thu Hằng) đã được in 8 lần với 10.000 bản. Cuốn sách có số lần in nhiều nhất là Cái vô hạn trong lòng bàn tay của tác giả Matthieu Ricard (do Trịnh Xuân Thuận, Phạm Văn Thiều và Ngô Vũ dịch), được in 10 lần với tổng cộng 19.000 bản.
Một trong những thành công của tủ sách này là đã giới thiệu gần như đầy đủ các tác phẩm viết lẫn dịch của nhà vật lý thiên văn học Trịnh Xuân Thuận, một trong những nhà khoa học hàng đầu thế giới về công trình thiên hà - chuyên nghiên cứu về sự hình thành của các thiên hà. Mới đây nhất, NXB Trẻ vừa giới thiệu cuốn sách Sự đầy của cái không sau hàng loạt cuốn sách được giới thiệu ở Việt Nam của ông như: Giai điệu bí ẩn; Hỗn độn và hài hòa; Và con người đã tạo ra vũ trụ; Trò chuyện với Trịnh Xuân Thuận; Những con đường của ánh sáng; Vũ trụ là một bài thơ; Khát vọng tới cái vô hạn… Hầu hết các tác phẩm của Trịnh Xuân Thuận đều giàu chất văn học, được viết bằng tiếng Pháp nhuần nhuyễn và bay bổng. Và đặc biệt do ông là một người đang nghiên cứu khoa học nên ông đã đề cập đến những định luật, dữ liệu khoa học, chính điều đó giúp bạn đọc dễ dàng tiếp cận.
Bên cạnh tủ sách Khoa học và Khám phá, thời gian gần đây xuất hiện ngày càng nhiều đầu sách thuộc dòng sách khoa học cũng tạo được ấn tượng với độc giả như: Nguồn gốc các loài, Sapiens: Lược sử loài người (NXB Tri thức); Vũ trụ, Homo Deus: Lược sử tương lai, Các thế giới song song (NXB Thế giới); Tế bào gốc: Khám phá cùng nhà khoa học (NXB Dân trí) đạt giải Sách hay 2018 hạng mục Phát hiện mới.
| Tiến sĩ Giáp Văn Dương, tác giả của bộ sách Trò chuyện khoa học 4.0 cho biết: “Một đất nước trăm triệu dân như Việt Nam thì bắt buộc phải phát triển công nghiệp, sản xuất, mà khoa học - công nghệ là nền tảng. Vì thế, nếu không lưu ý việc nuôi dưỡng tình yêu khoa học cho trẻ nhỏ, đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ không có đủ nhân lực khoa học và công nghệ” |
Sôi động thị trường sách khoa học cho thiếu nhi
Không chỉ đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, khám phá của người lớn, các đơn vị xuất bản còn đầu tư mạnh mẽ vào dòng sách khoa học với đối tượng nhắm tới là thiếu nhi. Có thể kể đến tủ sách STEM vừa được NXB Kim Đồng ra mắt mới đây, tập hợp nhiều cuốn sách khoa học có hàm lượng nội dung chất lượng cao như bộ sách Trò chuyện khoa học 4.0 dành cho lứa tuổi 9+; Những thí nghiệm đơn giản bạn có thể làm ở nhà (2 tập); Khoa học thật đơn giản; Khám phá bầu trời đêm; Số phận của Vũ trụ; Nhà khoa học nhí; Những nhân vật khác thường trong khoa học…
Trên thực tế, sách phổ biến khoa học công nghệ vốn là một dòng chủ lưu của NXB Kim Đồng vài chục năm nay. Dòng sách này tuy không nổi bật so với các sách khác như truyện tranh hay văn học, nhưng trong suốt một thời gian dài, nó vẫn âm thầm bồi đắp cho các bạn trẻ niềm say mê tìm hiểu khoa học. Gần đây, dòng sách này bắt đầu được NXB Kim Đồng khai thác một cách bài bản, thông qua việc thành tập tủ sách STEM.
Bà Hoàng Thanh Thủy, Trưởng ban Sách khoa học của NXB Kim Đồng, cho biết: “Trong những năm gần đây, giáo dục STEM càng được coi trọng cùng với sự thay đổi liên tục của khoa học công nghệ trên thế giới. Phụ huynh và nhà trường Việt Nam ngày càng quan tâm hơn đến đọc sách và giáo dục STEM cho con em. Từ đó chúng tôi tin rằng, dòng sách này ngày càng có chỗ đứng vững chắc và các sách trong tủ sách STEM sẽ trở thành những công cụ, những cẩm nang không thể thiếu trong hành trang của trẻ nhỏ, trong các thư viện lớp và trường”.
Trước đó, Công ty sách Đinh Tị đã mang đến nhiều đầu sách của NXB Usborne (Anh) nổi tiếng trên thế giới với dòng khoa học, khám phá, kiến thức và các ý tưởng sáng tạo cho thiếu nhi như Big Book - Cuốn sách khổng lồ cho tuổi 5+; Lift The Flap - Lật mở khám phá cho tuổi 3+; What’s happening to me? về băn khoăn tuổi dậy thì cho bạn trai, bạn gái tuổi 10+; hay những quyển ý tưởng sáng tạo về khoa học cho bạn trai, đan len hay làm đồ handmade cho bạn gái...
Từ năm 2008 đến nay, NXB Trẻ cũng đã xuất bản 400 tựa sách khoa học, trong đó có 85 tựa sách dành cho bạn đọc lớn tuổi và trung niên, 315 tựa sách dành cho thiếu niên, nhi đồng.
Không thể không nhắc tới Công ty CP Văn hóa Đông A với các bộ bách khoa như: Bách khoa cho trẻ em, Vì sao? Thế nào?, Bách khoa tri thức bằng hình, Bách khoa lịch sử thế giới, Âm nhạc cho trẻ em, Atlas giải phẫu cơ thể người, Thích gì làm nấy của nhà văn người Nhật Ryu Murakami... Hay như Công ty CP Truyền thông và văn hóa Nhã Nam với: Những phát minh làm thay đổi cuộc đời bạn, Kỷ lục thế giới, Atlas muôn loài cũng là lựa chọn dành cho trẻ mê khoa học. Rồi Minh Long với bộ Tinh thông toán học của Singapore từ độ tuổi 6+.
