Cuộc thi “STEAM for Girls - STEAM xanh cho nữ sinh 2024” do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam (cơ quan trực thuộc Bộ GD-ĐT) phối hợp với Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Hệ thống Giáo dục Victoria School tổ chức. Cuộc thi sẽ chính thức khai mạc vào ngày 30-9 và tổng kết trao giải vào ngày 3-10.
Theo đó, “STEAM for Girls” ra đời với mục tiêu thúc đẩy sự tham gia của các em học sinh nữ trong lĩnh vực STEAM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học) cũng như giáo dục STEAM cho học sinh nữ trong nhà trường.
Nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới qua cuộc thi khoa học
“STEAM for Girls” thể hiện cam kết mạnh mẽ từ UNICEF và Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cũng như hệ thống Giáo dục Victoria School trong việc tạo điều kiện cho các em nữ sinh tiếp cận các cơ hội học tập và nghề nghiệp trong các lĩnh vực STEAM.
Thực tế, STEAM vốn được xem là lĩnh vực chủ yếu dành cho nam giới, chiếm đa số trong các ngành khoa học, công nghệ và kỹ thuật. Sự thiếu cân bằng giới này xuất phát từ những định kiến xã hội về vai trò và khả năng của phụ nữ trong các lĩnh vực khoa học vốn đòi hỏi tư duy logic và kỹ năng kỹ thuật cao. Điều này không chỉ khiến nữ giới gặp nhiều trở ngại trong việc tiếp cận STEAM mà còn tạo ra rào cản vô hình, làm giảm động lực và cơ hội phát triển cho các em nữ sinh.
Chính vì thế, cuộc thi “STEAM for Girls - STEAM xanh cho nữ sinh 2024” được tổ chức góp phần phá bỏ những định kiến giới, mang đến một sân chơi bình đẳng và công bằng cho các nữ sinh. Cuộc thi không chỉ đơn thuần là một sự kiện học thuật mà còn là nỗ lực của các đơn vị trong việc tạo ra môi trường mà nữ sinh có thể tự do thể hiện khả năng của mình mà không bị giới hạn bởi bất kỳ rào cản nào.
GS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Trưởng Ban tổ chức cuộc thi cho biết: “Chúng tôi luôn mong muốn tạo những hoạt động, diễn đàn, cuộc thi về nghiên cứu khoa học, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, trang bị các kiến thức và kỹ năng dành cho các em học sinh nữ, ‘STEAM for Girls’ là một trong số đó. Các em học sinh sẽ có cơ hội phát huy tối đa khả năng của mình mà không bị giới hạn bởi những định kiến về giới, trong lĩnh vực STEAM, lĩnh vực mà có thể trước đây phần lớn chỉ có học sinh nam theo đuổi”.
Ngay từ thời điểm công bố, “STEAM for Girls - STEAM xanh cho nữ sinh 2024” đã thu hút gần 200 học sinh nữ tham gia vòng sơ khảo và 69 học sinh nữ được lựa chọn ở vòng chung khảo. Các em học sinh từ 13 đến 15 tuổi, đại diện cho 18 tỉnh, thành trên cả nước cùng giao lưu, trao đổi học thuật, thực tiễn với các thí sinh đến từ Lào, Thái Lan và Malaysia.
Việc tham gia “STEAM for Girls” còn giúp nữ sinh có cơ hội xây dựng mạng lưới kết nối, học hỏi từ cộng đồng trong nước lẫn quốc tế và nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia. Điều này không chỉ giúp phát triển kỹ năng chuyên môn mà còn truyền cảm hứng để nữ sinh theo đuổi những giấc mơ trong tương lai.
Nói cách khác, ý nghĩa của “STEAM for Girls” không chỉ nằm ở việc trang bị kiến thức và kỹ năng về các lĩnh vực khoa học và kỹ thuật, mà còn mang lại nhiều giá trị lớn hơn trong việc phá vỡ các định kiến giới và mở rộng tương lai nghề nghiệp.
Kiến tạo giải pháp xanh cho tương lai bền vững với “STEAM for Girls”
Tại vòng chung khảo của “STEAM for Girls - STEAM xanh cho nữ sinh 2024” lần thứ nhất, các nữ sinh sẽ đối mặt đề bài thuộc nhóm chủ đề về kỹ năng STEAM, kỹ năng xanh, năng lượng tái tạo và biến đổi khí hậu.
Với nhóm chủ đề này, các nữ sinh không chỉ có cơ hội học hỏi và rèn luyện các kiến thức cơ bản về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học, mà còn được khám phá, thực hành những kỹ năng bền vững nhằm ứng phó với các thách thức môi trường toàn cầu.
Nội dung của cuộc thi khuyến khích các đội tham gia nghiên cứu và phát triển những dự án mang tính sáng tạo, từ đó vận dụng các kiến thức STEAM để đưa ra giải pháp cho những vấn đề môi trường thực tiễn. Đặc biệt, khi kết hợp giữa nghệ thuật (Art) và khoa học kỹ thuật, STEAM giúp nữ sinh phát triển khả năng suy nghĩ đa chiều, vừa lý tính vừa cảm tính, từ đó tạo ra những giải pháp mang tính đột phá.
Điều này có ý nghĩa rất lớn trong bối cảnh thế giới đang tìm kiếm những phương án bền vững cho các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và bất bình đẳng xã hội.
Cùng với đó, “STEAM for Girls” cũng là dịp để các đội tham gia học cách làm việc nhóm, giải quyết vấn đề sáng tạo và thực hành các kỹ năng lãnh đạo. Những trải nghiệm quý giá này sẽ trang bị cho các em khả năng đối mặt với thách thức toàn cầu trong tương lai, đồng thời truyền cảm hứng để mỗi cá nhân trở thành những người tiên phong trong việc xây dựng thế giới bền vững.
Song song với các hoạt động học thuật, cuộc thi cũng mang đến cho các nữ sinh trải nghiệm thực tế hấp dẫn như: Tham quan Học viện Hàng không Vietjet, tham quan cơ sở vật chất, không gian xanh của Victoria School, trải nghiệm học tập thực tế, “city tour” khám phá TPHCM...
Sau khi kết thúc cuộc thi “STEAM for Girls - STEAM xanh cho nữ sinh 2024”, các thí sinh và khách mời sẽ tiếp tục tham gia Diễn đàn giáo dục về Năng lượng tái tạo và Biến đổi khí hậu. Đây là sự kiện nối tiếp quan trọng, tạo cơ hội cho các em nữ sinh mở rộng tầm nhìn và đào sâu kiến thức về những vấn đề môi trường cấp bách.
Bằng cách trao quyền cho nữ sinh tiếp cận và phát triển kỹ năng STEAM, “STEAM for Girls” phá bỏ những định kiến lâu đời, tạo cơ hội bình đẳng cho các em tự tin theo đuổi đam mê. Đồng thời, thông qua các chủ đề như năng lượng tái tạo hay biến đổi khí hậu, cuộc thi đã khơi gợi trách nhiệm xã hội, giúp các nữ sinh góp phần giải quyết những vấn đề cấp bách toàn cầu, từ đó xây dựng một tương lai bền vững hơn.
