Sôi động giao dịch tiền kỹ thuật số, bất chấp rủi ro

“Tân binh” pi dậy sóng

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), cho biết, Việt Nam có số người sở hữu tài sản mã hóa đứng hạng 7 toàn cầu. Trong năm 2024, Việt Nam nhận về hơn 105 tỷ USD tiền kỹ thuật số, giảm so với mức 120 tỷ USD của năm 2023. Không chỉ giao dịch các đồng tiền số phổ biến như bitcoin (BTC), ETH, SOL, DOGE, KAITO… mà hiện cộng đồng giao dịch tiền ảo tại Việt Nam “dậy sóng” vì “tân binh” mang tên pi.

Pi là đồng tiền kỹ thuật số gây nhiều tranh cãi nhất từ trước đến nay. Xuất hiện từ 2019, được xây dựng bởi một nhóm cựu sinh viên và sau này là giảng viên Đại học Stanford ở Mỹ. Pi nhận được nhiều sự quan tâm tại Việt Nam từ đầu năm 2021 vì có thể đào thông qua ứng dụng Pi Network trên điện thoại mà không cần đầu tư thiết bị phức tạp như đào bitcoin.

Hiện đã có đến 60 triệu người trên thế giới đang đào pi. Trong đó, Việt Nam có lượng người truy cập vào Pi Network nhiều nhất. Ngày 20-2 vừa qua, đội ngũ của Pi Network đã chính thức mở mạng (open network) và pi đang được một số sàn giao dịch tài sản số lớn trên thế giới chấp nhận niêm yết như OKX, Bitget, Gate, MEXC…

Kể từ được niêm yết tại các sàn, đồng pi biến động rất mạnh. Lên sàn vào ngày 20-2 với giá 2USD/pi (tương đương 50.000 đồng/pi) và sau đó nhanh chóng giảm về thấp nhất ở mức 0,6USD/pi (15.000 đồng/pi) rồi tăng mạnh lên chạm 3USD/pi (75.000 đồng/pi) vào ngày 27-2 và trong ngày 10-3, giá pi ở mốc 1,44usd/pi (khoảng 38.000 đồng/pi).

Anh Lê Hoàng, nhân viên văn phòng cho biết, sau nhiều năm miệt mài đào pi đến nay coi như cũng có thành quả. “Tôi đã chốt được 10pi với giá gần 2USD/pi và đã rút tiền được gần 500.000 đồng. Nhiều năm “cày” pi miễn phí, nay tôi đã bán và cầm được tiền tươi thóc thật nên rất vui”, anh Hoàng vui vẻ chia sẻ.

Tuy nhiên, không phải ai đang nắm đồng pi do tự đào đều có thể giao dịch trên sàn vì quy trình khá phức tạp, phải thực hiện qua nhiều khâu, cần thời gian mới được xác định danh tính (KYC) để chuyển qua ví đưa lên sàn bán. Đó là chưa kể hiện nhà quản trị chỉ cho phép giao dịch ở một tỷ lệ pi nhất định và phải có lộ trình, do đó giao dịch đồng pi vẫn còn khá nhiều hạn chế.

Tuy có nhiều hạn chế nhưng trên mạng xã hội đang có đến vài chục hội nhóm về đồng pi với lượng thành viên mỗi nhóm từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn người tham gia. Các hội nhóm lập ra để trao đổi thông tin, cập nhật tin tức về dự án, mời chào, kêu gọi đào pi, hướng dẫn cách mua bán với kỳ vọng “làm giàu không khó”.

Thậm chí, tại các hội nhóm này, việc công khai giao dịch đồng pi khá sôi động. Một số người còn chấp nhận thanh toán bằng pi cho một số các dịch vụ và hàng hóa.

Mua “tiền ảo”, mất tiền thật

Chị Như Nguyễn (làm trong lĩnh vực truyền thông) cho biết, chị nghe đến đồng pi nhiều năm qua, nhưng chưa tham gia đào. Mới đây, gia nhập một cộng đồng đào pi trên Facebook để tìm hiểu thì được khuyên lên sàn mua cho nhanh vì hiện nay đào pi rất lâu.

“Tôi tạo tài khoản để đào pi nhưng hiện phải mất đến 15 ngày mới đào được 1pi. Theo hướng dẫn, tôi bỏ ra khoảng 12,5 triệu đồng để mua được 200pi với giá 2,5USD/pi. Tuy nhiên, để mua được số pi này, tôi đã phải mất hơn 3 ngày để tạo tài khoản và ví tại sàn OKX, sau đó nộp tiền VND nhưng phải quy đổi ra USDT - một loại tiền điện tử có giá trị tham chiếu ổn định mới có thể mua được pi. Sau khi mua, pi “lao dốc” khoảng 30%, giảm xuống còn 1,8USD/pi, như vậy tôi đã lỗ khoảng 3,5 triệu đồng”, chị Nguyễn nói.

Không chỉ thua lỗ vì nóng lòng muốn sở hữu pi sớm, không ít thành viên trên các hội nhóm pi thông báo bị mất tiền và cả pi vì bị hacker tấn công tài khoản. Thành viên tên H.Nam trong “Hội đầu tư Pi Network Global” cho biết, vừa bị “hack” tài khoản trên sàn OKX dù đã cài đặt đủ 5 lớp bảo vệ.

“Tôi bị rút sạch 7.000USDT và gần 2.000pi trong tài khoản này, quy đổi tương đương hơn 300 triệu đồng. Tôi đã gửi khiếu nại, yêu cầu sàn giải trình nhưng vẫn chưa được trả lời”, anh H.Nam bức xúc nói.

Ông Ngô Minh Hiếu, chuyên gia an ninh mạng, cho biết, quá trình nạp tiền hoặc rút tiền giao dịch tiền kỹ thuật số hiện nay đều thông qua các dịch vụ trung gian do các tổ chức, cá nhân nước ngoài quản lý. Rủi ro cho người đầu tư sẽ phát sinh trong quá trình này. Ngoài sự biến động về giá, các hành lang pháp lý cho tiền số tại Việt Nam vẫn chưa hoàn thiện, dẫn đến việc bảo vệ nhà đầu tư còn hạn chế do nguy cơ bị tấn công mạng, lừa đảo trực tuyến hoặc mất mát tài sản số do bảo mật kém.

Trước “cơn sốt” giao dịch tiền ảo, đặc biệt là đồng pi thời gian gần đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đưa ra cảnh báo, các loại tiền kỹ thuật số như bitcoin, USDT, pi không được coi là chứng khoán và không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Chứng khoán. Điều này đồng nghĩa với việc mọi giao dịch liên quan đến tiền mã hóa đều không được pháp luật bảo vệ.