Sẽ có “trái phiếu xanh” cho hóa chất “xanh”

Tăng chi phí nhưng cần theo xu hướng

Tại cuộc tọa đàm về xanh hóa sản xuất phân bón và hóa chất do Bộ Công thương tổ chức ngày 24-10 tại Hà Nội, bà Nguyễn Thanh Phương, đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công thương) cho biết, thời gian qua, Bộ Công thương đã tập trung kiểm kê, đánh giá và phòng ngừa ô nhiễm từ các ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành hóa chất.

Một trong các nhiệm vụ quan trọng là tái chế và tái sử dụng bã thạch cao phát sinh từ quá trình sản xuất. Bà cũng nhấn mạnh việc áp dụng công nghệ xanh tại Việt Nam là một trong những giải pháp hỗ trợ tăng trưởng xanh và giảm phát thải gây ô nhiễm môi trường, với nhiều dự án thí điểm đang được triển khai.

Bộ Công thương đã đưa ra loạt giải pháp hỗ trợ quá trình xanh hóa trong ngành công nghiệp và ngành hóa chất. Những giải pháp này tập trung vào việc kiểm kê, đánh giá các nguồn phát sinh chất thải, áp dụng công nghệ xanh và thúc đẩy tái chế, tái sử dụng các chất thải như bã thạch cao thành vật liệu xây dựng.

Theo ông Phùng Ngọc Bộ, Trưởng Ban Kỹ thuật thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, các doanh nghiệp hóa chất đã nhận ra tầm quan trọng của việc loại bỏ nguồn ô nhiễm và quản lý môi trường: “Việc loại bỏ các chất thải không chỉ mang lại lợi ích về môi trường mà còn giúp nâng cao vị thế của doanh nghiệp khi hòa nhập chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là tiếp cận các thị trường khắt khe như EU”- ông Bộ nói. Ông cũng đề cập việc doanh nghiệp đang đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn phát thải và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Tuy nhiên, ông Bộ cũng thừa nhận thách thức lớn nhất hiện nay là chi phí đầu tư cho công nghệ xanh còn rất cao. Chi phí công nghệ và giá thành sản phẩm xanh hiện nay vẫn cao hơn nhiều so với sản phẩm thông thường, đòi hỏi thời gian dài để cân bằng giữa lợi ích kinh tế và môi trường. Điều này cho thấy doanh nghiệp cần sự hỗ trợ nhiều hơn từ phía nhà nước để tiếp cận nguồn vốn đầu tư và tài trợ cho các dự án xanh hóa.

Còn ông Phùng Hà, Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho rằng, việc sản xuất xanh là hướng đi tất yếu cho các doanh nghiệp trong ngành phân bón: “Ngành phân bón hiện nay cần phải tập trung vào việc giảm thiểu thất thoát, tăng hiệu quả sử dụng phân bón và phát triển các dòng sản phẩm mới như phân bón tan chậm, phân bón có kiểm soát”. Theo ông, các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ hiện đại và tham gia vào các chương trình tiết kiệm năng lượng, giảm khí phát thải nhà kính.

Đặc biệt, ông Hà chỉ ra rằng Việt Nam đang sử dụng lượng phân bón cao hơn so với mức trung bình toàn cầu, với khoảng 400 kg/ha so với mức trung bình 135-140 kg/ha của thế giới. Điều này không chỉ gây lãng phí mà còn làm gia tăng lượng phát thải từ ngành nông nghiệp. “Để sản xuất xanh, chúng ta cần giảm lượng phân bón sử dụng và tập trung phát triển các loại phân bón hiệu suất cao, giúp giảm phát thải khí nhà kính”, ông Phùng Hà nêu giải pháp.

Đề xuất và chính sách

Ông Phùng Ngọc Bộ đề xuất có những cơ chế ưu đãi về thuế và nguồn vốn đầu tư cho các dự án xanh. Hiện nay, chi phí sản xuất sản phẩm xanh còn cao, doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận các quỹ đầu tư xanh. Đại diện tập đoàn này cũng đề xuất giảm thuế VAT đối với các sản phẩm tái chế từ bã thạch cao để tăng tính cạnh tranh, đồng thời bổ sung thêm các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho việc xử lý và sử dụng bã thạch cao trong các lĩnh vực khác ngoài xi măng.

Trong khi đó, ông Phùng Hà đề xuất nhà nước tập trung vào việc phát triển phân bón hữu cơ và hỗ trợ nghiên cứu các loại phân bón thế hệ mới.

Bà Nguyễn Thanh Phương, đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, cho biết trong thời gian tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp xanh hóa sản xuất. “Chúng tôi sẽ tập trung vào việc xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về sản xuất xanh, đảm bảo sử dụng hiệu quả tài nguyên và năng lượng trong các ngành công nghiệp”, bà Phương chia sẻ. Bộ Công thương đang phối hợp với các bộ, ngành khác để phát triển cơ chế tài chính như tín dụng xanh và trái phiếu xanh, giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn.