Sau khi vụ cháy kinh hoàng làm 13 người tử vong tại chung cư Carina Plaza, ngày 25-3, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đến thị sát hiện trường. Ông yêu cầu TPHCM phải lấy vụ cháy Carina Plaza là bài học lớn trong PCCC, đồng thời chỉ đạo TP ngay lúc này phải có giải pháp ngăn chặn thật căn cơ, không để cháy nổ tiếp tục diễn biến phức tạp.
Ngay sau đó, UBND TPHCM đã có chỉ thị về PCCC, giao trách nhiệm cụ thể cho đơn vị, sở ngành, địa phương; nơi nào không làm tốt việc PCCC, để tồn tại vi phạm, cháy nổ xảy ra, thủ trưởng đơn vị, người đứng đầu địa phương đó sẽ bị xử lý.
Ngay sau đó, UBND TPHCM đã có chỉ thị về PCCC, giao trách nhiệm cụ thể cho đơn vị, sở ngành, địa phương; nơi nào không làm tốt việc PCCC, để tồn tại vi phạm, cháy nổ xảy ra, thủ trưởng đơn vị, người đứng đầu địa phương đó sẽ bị xử lý.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cùng lãnh đạo Bộ Công an và TPHCM thị sát hiện trường vụ cháy chung cư Carina Plaza (quận 8) chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả.
Phớt lờ vi phạm Hai tòa nhà A10 và A11 của chung cư Ehome 3 (phường An Lạc, quận Bình Tân) có tổng diện tích 4.500m² hiện có 350 hộ dân sinh sống nhưng lại không có bãi xe! Điều này không những vi phạm quy định trong Luật Xây dựng là 100m² phải có 20m² diện tích để xe mà còn kéo theo những hệ lụy nguy hiểm về PCCC. Do không có nhà giữ xe, chủ đầu tư chung cư là Công ty cổ phần Phát triển căn hộ ADC (Tập đoàn Nam Long) tự ý trưng dụng một phần công viên, khu vui chơi giáp 2 tòa nhà làm bãi giữ xe. Quá trình hoạt động, bãi xe vi phạm rất nhiều quy định về an toàn PCCC: Không có thiết bị báo cháy tự động và hệ thống chữa cháy tự động; bình CO2 chỉ được trang bị cho có (cũ kỹ, không được bão dưỡng); bảo vệ không được tập huấn về kiến thức PCCC - thường xuyên hút thuốc ngay trong bãi xe; trong bãi, xe để ngổn ngang không có lối thoát nạn… Đặc biệt, điều cư dân lo ngại nhất là nếu bãi xe xảy ra cháy, lửa dễ táp và cháy lên các tầng của chung cư vì bãi xe không có trần, tường ngăn lửa, khói độc. Ông Lê Nguyên Minh, ngụ block A10 cho biết, các vi phạm trên tồn tại từ cuối năm 2016, thời điểm cư dân mới nhận căn hộ vào ở. “Lo sợ cháy nổ xảy ra, chúng tôi nhiều lần phản ánh, yêu cầu chủ đầu tư khắc phục, chính quyền địa phương, cảnh sát PCCC xử lý vi phạm, thế nhưng kết quả bằng không, vi phạm vẫn cứ tồn tại”, ông Minh cho biết thêm, bế tắc trong cách giải quyết, giữa năm 2017, chủ đầu tư yêu cầu cư dân ở block A10 và A11 gửi xe tại nhà giữ xe của các block A1 - A2 - A3 - A4. Yêu cầu này không được cư dân đồng ý, bởi nhà giữ xe của các block A1, A2, A3, A4 hiện nay đã quá tải, nếu cư dân 2 block A10 và A11 gửi xe vào các lối thoát nạn, nguy hiểm với cư dân càng lớn hơn. Chung cư Goldview ở địa chỉ 346 Bến Vân Đồn (phường 1, quận 4) thuộc hạng cao cấp nhưng vẫn tồn tại nhiều lỗi vi phạm. Một số cư dân sống tại đây bức xúc, chung cư từng xảy ra hỏa hoạn nhưng hệ thống chuông báo nhiệt - báo cháy không hoạt động, không đổ chuông. Ngoài ra, nhiều cửa ngăn lửa và khói của thang bộ thoát hiểm luôn trong tình trạng mở, rất nguy hiểm. Đã vậy, “trong thang bộ tăng áp thoát nạn luôn ngập rác, bít kín lối đi. Phát hiện buổi sáng, tôi báo ban quản lý chung cư, chiều thấy bảo vệ dọn, nhưng sáng hôm sau rác lại ngập kín thang bộ”, chị Trang, ngụ ở căn hộ A2-2315 bức xúc. Tại buổi phổ biến - tuyên truyền kiến thức PCCC cho cư dân chung cư (có sự tham gia của cán bộ Phòng Cảnh sát PCCC quận 4) vào sáng 31-3, cư dân đề nghị Phòng Cảnh sát PCCC quận 4 sớm kiểm tra, xử lý nghiêm các lỗi vi phạm về PCCC tại chung cư đối với chủ đầu tư (Công ty cổ phần Đầu tư phát triển bất động sản TNR Holdings Việt Nam) và ban quản lý chung cư (Công ty Savills) để đảm bảo an toàn cháy nổ tại đây. Chung cư cũ - nguy cơ cháy cao Nếu như ở các chung cư, tòa nhà cao tầng mới xây dựng, lỗi vi phạm về PCCC phát sinh và tồn tại chủ yếu do chủ đầu tư và đơn vị vận hành thì ở các chung cư cũ, nguy cơ cháy nổ chủ yếu xuất phát từ cư dân. Một cán bộ kiểm tra thuộc Phòng hướng dẫn chỉ đạo về phòng cháy (Cảnh sát PCCC TPHCM) cho biết, ở các chung cư cũ, cứ kiểm tra là ra vi phạm. Phổ biến là các lỗi: nấu nướng bằng củi, than trên chung cư; tự ý câu mắc điện; để hàng hóa, vật dụng chiếm lối thoát nạn… Nguyên nhân khiến vi phạm phát sinh nhiều một phần do công tác quản lý, giám sát của chính quyền, ngành chức năng đối với loại hình chung cư này còn chưa chặt chẽ. Mặt khác, hầu hết cư dân ở chung cư cũ có ý thức chấp hành các quy định về PCCC kém. Ngoài ra, ở các chung cư cũ (có trước Luật PCCC ra đời), hệ thống PCCC không được lắp đặt, hoặc có nhưng không đầy đủ, không được bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên do quỹ bảo trì của ban quản trị chung cư hạn chế. Từ thực tế trên, Cảnh sát PCCC TPHCM kiến nghị, UBND các quận huyện cần quan tâm, hỗ trợ kinh phí đầu tư, sửa chữa hệ thống PCCC đối với các chung cũ. Đại diện UBND quận 10 - địa phương có nhiều chung cư cũ cho biết, trong lúc kinh phí hỗ trợ, đầu tư, bảo trì hệ thống PCCC ở các chung cư cũ còn hạn chế (đa phần do cư dân đóng), hiện nay quận đang chỉ đạo ban quản trị các chung cư cũ phối hợp với công an, UBND các phường tổ chức thành lập các đội PCCC tại chỗ đối với các chung cư chưa có (bắt buộc phải thành lập). Với những chung cư cũ đã có đội PCCC tại chỗ sẽ được tăng cường quân số và nâng chất (tập huấn kiến thức PCCC). Theo UBND quận 10, việc nâng chất các đội PCCC tại chỗ ở các chung cư cũ được xem là một trong những giải pháp trọng tâm trong PCCC đối với loại hình này. Bởi ngoài chỉ tham gia ứng phó, xử lý khi có sự cố cháy nổ xảy ra, các thành viên của đội PCCC tại chỗ cũng là lực lượng giám sát, quản lý trực tiếp để hướng dẫn, nhắc nhở người dân thực hiện đúng các quy định về PCCC trong sinh hoạt ở chung cư.
PCCC nghiệm thu chưa đạt đã cho dân vào ở
Cảnh sát PCCC quận Bình Tân cho biết, chung cư Nguyễn Quyền (phường Bình Trị Đông) dù đang trong quá trình thi công, sửa chữa theo hướng dẫn của Cảnh sát PCCC TPHCM để tiến hành nghiệm thu lại theo quy định nhưng vẫn cho người dân vào sinh sống, vi phạm quy định an toàn PCCC trong đầu tư xây dựng. Cơ quan chức năng đã kiểm tra và kiến nghị nhiều lần nhưng không có kết quả. Phòng Cảnh sát PCCC quận Bình Tân đã gửi văn bản đến các cơ quan có liên quan. Hiện tại, ngành chức năng đang trong quá trình theo dõi sát sao quá trình thực hiện các quy định an toàn PCCC của chung cư này.
Cảnh sát PCCC quận Bình Tân cho biết, chung cư Nguyễn Quyền (phường Bình Trị Đông) dù đang trong quá trình thi công, sửa chữa theo hướng dẫn của Cảnh sát PCCC TPHCM để tiến hành nghiệm thu lại theo quy định nhưng vẫn cho người dân vào sinh sống, vi phạm quy định an toàn PCCC trong đầu tư xây dựng. Cơ quan chức năng đã kiểm tra và kiến nghị nhiều lần nhưng không có kết quả. Phòng Cảnh sát PCCC quận Bình Tân đã gửi văn bản đến các cơ quan có liên quan. Hiện tại, ngành chức năng đang trong quá trình theo dõi sát sao quá trình thực hiện các quy định an toàn PCCC của chung cư này.