Hiện nay, cả nước có 14 sàn giao dịch vàng, thu hút hàng chục ngàn người tham gia. Nhiều sàn giao dịch vàng ra đời trong khi pháp luật lại chưa có quy định nào về quản lý loại hình kinh doanh này. Chính vì vậy, những giao dịch có thể gọi là ảo trên mạng này đang ẩn chứa nhiều rủi ro cho nhà đầu tư.
Mua phần mềm là lập sàn giao dịch
Một chuyên gia tư vấn tài chính cho một sàn vàng thừa nhận, việc mở sàn kinh doanh vàng không đòi hỏi nhiều công phu nhưng lại thu lợi lớn. Thời gian qua, các sàn vàng Việt Nam chỉ cần mua phần mềm là có thể lập sàn vàng và chiêu dụ người đến tham gia.
Giá phần mềm dao động từ 70.000 USD đến 80.000 USD/phần mềm nhưng cũng có sàn mua phần mềm cũ thì giá mềm hơn, khoảng 40.000-50.000 USD.
Sổ ghi chép biến động giá vàng từng giờ của một nhà đầu tư
Không như chứng khoán được quy về một mối do Sở Giao dịch chứng khoán quản lý, các sàn vàng gần như hoạt động độc lập với nhau. Chủ 14 sàn vàng hiện nay đóng vai trò gần như là 14 nhà cái. Người chơi thắng thua gì cũng phải đóng phí giao dịch cho nhà cái.
Những người chơi đến đặt lệnh mua, lệnh bán nếu khớp lệnh, chủ sàn thu phí giao dịch 4.000đ/lượng (bên bán 2.000đ/lượng, bên mua 2.000đ/lượng). Chỉ riêng khoản thu này thôi, các sàn đã thu được một lượng tiền lớn.
Đơn cử như sàn vàng ACB hay sàn vàng Phố Wall, mỗi ngày trung bình giao dịch từ 300.000 lượng đến 400.000 lượng, tính ra doanh thu phí giao dịch đã trên dưới 1,5 tỷ đồng/ngày. Chưa kể những thời điểm dậy “sóng”, lượng giao dịch tăng đột biến gấp 2 đến 3 lần bình thường.
Dùng “chiêu” để lôi kéo người chơi
Để có khách đến chơi, các sàn vàng “thả” nhân viên đi chiêu dụ ở nhiều nơi. Các nhân viên này la cà vào sàn chứng khoán, sàn vàng của đối thủ để lôi kéo khách đến sàn giao dịch vàng của mình. Do biết chiêu của nhau nên để tránh bị lôi kéo mất khách, các sàn đều cử bảo vệ làm nhiệm vụ quan sát, thậm chí đến đứng bên cạnh nghe lén những cuộc nói chuyện nào thấy khả nghi! Nếu phát hiện, lập tức bảo vệ “mời” ra khỏi sàn ngay.
Để thu hút người đến với sàn vàng, các chủ sàn vàng lớn đều cung cấp thức ăn, nước uống, mạng Internet kết nối không dây (Wifi) miễn phí cho người tham gia như sàn giao dịch ACB, mở cửa từ sáng đến 23g đêm, phục vụ 3 cữ ăn nhẹ, có cả cà phê, nước trà cho người đến giao dịch dùng.
Chuyện nhân viên tư vấn tại các sàn “nói xấu” lẫn nhau vẫn thường xảy ra. Trong vai một người vào sàn vàng tìm hiểu để tham gia, tôi được nhân viên tư vấn tên M. tại sàn VGB. cho biết nhiều điểm yếu của sàn vàng đối thủ. Không chỉ chuyện làm ăn lôm côm, phần mền bị lỗi, mạng chậm,… M. còn cho biết, có sàn nhà cái tham gia chơi luôn nên khách chơi khó khớp lệnh mua khi giá vàng xuống đáy và khớp lệnh bán khi giá vàng ở đỉnh “ngọn sóng”.
Chưa hết, M. còn “chỉ điểm” rằng Công ty H. chỉ có chức năng tư vấn tài chính nhưng cũng lập sàn vàng giao dịch chui và quảng cáo là sàn vàng quốc tế trong khi thực chất chưa có sàn vàng nào ở Việt Nam “link” ra sàn vàng quốc tế cả.
Nếu mạng giao dịch vàng ảo và không có tư cách pháp lý này sập, thì nhà đầu tư không biết bấu víu vào đâu vì giao dịch chỉ thể hiện trên mạng. Nhân viên tư vấn của một công ty khác lại “bật mí” chuyện sàn vàng Việt Nam bị các đại gia bắt tay với chủ sàn làm giá gây thiệt hại cho các chủ đầu tư vàng.
Tình trạng khống chế giá trên sàn vàng bằng cách tung lượng vàng bán, mua với số lượng lớn có thể chặng đứng việc tăng hay giảm giá, thậm chí cho giá vàng đảo chiều đi ngược giá thế giới là phổ biến trong thời gian qua. Có hiện tượng nhà cái đặt lệnh mua, rồi đặt tiếp lệnh bán làm giá vàng không đi theo dự báo khiến các nhà đầu tư chịu thiệt.
Sàn vàng bát nháo là thế nhưng người ta vẫn đến chơi cũng vì sàn giao dịch vàng cho phép nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ 7% trên số vàng giao dịch. Nói một cách dễ hiểu hơn là nếu có 7 lượng vàng thì người ta có thể đầu tư giao dịch đến 100 lượng vàng.
Vừa ăn, vừa gọi điện và vừa theo dõi sàn vàng
Sàn vàng cũng cho phép nhà đầu tư vàng có thể bán khống vàng. Cách giao dịch nhanh, chỉ cần một cú lick chuột, một tin nhắn hay cuộc gọi điện thoại là có thể đặt lệnh mua, bán hàng chục lần trong ngày.
Sàn vàng không có biên độ giá, nếu đoán trúng xu hướng giá thì khả năng thu lợi nhuận lớn là rất cao, có người tậu được nhà, mua xe trong thời gian ngắn. Và số tiền của những người thắng này, cộng thêm phí giao dịch mà nhà cái thu được chính là số tiền của những người bị thua. Bởi vậy có người ví sàn vàng chẳng khác gì sòng bạc cũng không sai.
Giao dịch mua bán vàng về bản chất là ảo nhưng nếu nhà đầu tư muốn rút vàng thật thì đóng tiền vào và trả phí rút vàng. Loại phí này chủ sàn vàng tính chênh lệch giá vàng trong sàn giao dịch và giá vàng vật chất bên ngoài. Điều này chẳng khác nào cầm tiền ra cửa hàng kinh doanh vàng để mua.
Sau thời gian sàn vàng ra đời ồ ạt mà không có cơ chế nào quản lý, mới đây Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã có công văn yêu cầu các tổ chức tín dụng trực tiếp mở sàn giao dịch vàng hoặc có hoạt động liên doanh, liên kết và cung cấp dịch vụ cho sàn giao dịch vàng phải báo cáo phương thức giao dịch, quy trình nghiệp vụ, doanh số giao dịch, khối lượng khách hàng...
NHNN cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng chưa có hoạt động mở sàn giao dịch vàng hoặc liên kết, liên doanh và cung cấp dịch vụ cho sàn giao dịch vàng thì không thực hiện đến khi có văn bản hướng dẫn cụ thể của NHNN. NHNN hiện đang phối hợp với các bộ ngành liên quan soạn thảo các quy định quản lý hoạt động sàn giao dịch vàng.
TRẦN THANH
Sôi động về đêm
Bảng thông tin sàn giao dịch vàng ACB lúc 22g vẫn liên tục nhảy lệnh. Càng về khuya, lệnh đặt càng cao.
Anh Hiếu, nhà quận 10, nét mặt căng thẳng đang theo dõi màn hình trên sàn vàng ACB và trên laptop (theo dõi các sàn vàng khác). Anh cho biết, càng về khuya, giao dịch càng tăng vì đêm tại Việt Nam cũng như của châu Á lại là ban ngày của hai nền kinh tế mạnh nhất thế giới là EU và Mỹ.
Những động thái của hai nền kinh tế lớn này luôn tạo ra những biến động lớn về giá vàng, giá USD, chứng khoán và dầu thô. Do vậy, về khuya “sóng” trên sàn nhiều, nhà đầu tư tha hồ lướt. Anh cho biết, sàn vàng thế giới luôn được mở 24/24 giờ, trong khi sàn giao dịch vàng của Việt Nam thường đóng cửa lúc 23g và mở cửa lại lúc 7g30 sáng hôm sau.
Anh Hiếu nhận định, sàn vàng là sân chơi dành cho những người đam mê sự căng thẳng. Theo anh, chơi sàn giao dịch vàng căng thẳng hơn rất nhiều so với sàn chứng khoán vì giá vàng tăng, giảm tự do và phụ thuộc nhiều vào giá thế giới, lại không có biên độ tối đa như đối với chứng khoán.
