Tác động của thiên tai
TPHCM đang bước vào mùa mưa, dông lốc, triều cường. Tình trạng này đã và đang có những tác động tiêu cực đến đời sống sinh hoạt cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố (TP). Đặc biệt, tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) đã và đang gây ra nhiều rủi ro thiên tai cho TP. Nghiên cứu của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã chỉ ra rằng, TP bị ảnh hưởng khoảng 10% tất cả các cơn bão. Thường các cơn bão này mang theo lượng mưa lớn, làm tăng ngập cục bộ và những đợt nước dâng trong bão dọc theo bờ biển TP gây ra ngập nghiêm trọng trên diện rộng với độ sâu 1-1,2m. Nhiệt độ mặt nước dự báo tăng lên ở Biển Đông sẽ làm gia tăng cường độ bão xảy ra gần TP. Các trận bão nhiệt đới được dự báo sẽ xuất hiện nhiều hơn ở phía Nam Việt Nam, và vì vậy sẽ có xác suất ảnh hưởng đến TPHCM nhiều hơn.
Theo Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TPHCM, trong 6 tháng đầu năm 2021, TP ghi nhận 1 đợt triều cường vào tháng 1-2021, đỉnh triều cao nhất tại trạm Phú An là 1,61m. Cùng với đó, trên địa bàn TP cũng đã xảy ra 3 vụ sạt lở bờ sông (1 vụ sạt lở tại TP Thủ Đức và 2 vụ tại huyện Cần Giờ) với tổng diện tích đất sạt lở khoảng 1.120m2, thiệt hại 67m kè. Riêng lượng mưa trong tháng 6-2021 tại Tân Sơn Hòa đạt 159mm.
Chưa hết, qua số liệu thống kê kết quả độ mặn đo được tại các trạm khảo sát, trong 6 tháng đầu năm 2021, độ mặn cực đại tại các trạm đo đạt đỉnh trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 3-2021 (ghi nhận trong tháng 2, tại trạm đo Mũi Nhà Bè độ mặn đã đạt 12,5%; Cầu Ông Thìn đạt 10,46% trong tháng 3). Độ mặn cực đại tháng 5 và tháng 6 giảm mạnh so với độ mặn cực đại trong 4 tháng đầu năm 2021.
Về tình trạng mưa dông, ngày 5 và 6-5-2021, trên địa bàn xã An Thới Đông, huyện Cần Giờ và quận 8 đã xảy ra mưa dông, lốc xoáy làm tốc mái, hư hỏng 15 căn nhà, 2 trụ điện, ngã đổ 10 cây xanh và gây thiệt hại nhiều tài sản, vật chất khác của người dân trên địa bàn TP.
Đồng bộ giải pháp ứng phó
Để giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra, cần thiết phải có những giải pháp mang tính đột phá để ngăn ngừa, phòng chống.
Theo ông Đinh Minh Hiệp, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TPHCM, trước mắt, các cấp, ngành, đơn vị có liên quan cần rà soát, chuẩn bị sẵn sàng các phương án phòng chống, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của địa phương, đơn vị, nhất là trong điều kiện có dịch bệnh. Cùng với đó, phải xây dựng hoàn thiện lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã để ứng phó, xử lý sự cố khi xảy ra thiên tai. Mặt khác, các địa phương, đơn vị triển khai kiểm tra công tác phòng chống thiên tai tại các đơn vị, địa bàn trực thuộc, kết hợp đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình phòng chống thiên tai, đê điều, thủy lợi để phát huy hiệu quả công trình trong mùa mưa bão năm 2021. Quan trọng hơn, cần tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống thiên tai.
Trước những đề xuất cũng như thực tế tình trạng thiên tai đang xảy ra trên địa bàn TP, UBND TPHCM đã chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương về việc đảm bảo an toàn công trình thủy lợi, công trình phòng chống thiên tai trước mùa mưa lũ 2021.
Theo đó, UBND TPHCM giao Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp chặt chẽ với Sở Tài chính, UBND TP Thủ Đức, UBND các quận, huyện và các đơn vị chủ đầu tư kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng của các dự án công trình thủy lợi, phòng chống thiên tai trong thời gian ngắn nhất. Điều này tạo cơ sở để các đơn vị chức năng sớm có mặt bằng thi công hoàn thành dứt điểm các dự án, nhằm phát huy hiệu quả ngăn triều, phòng chống ngập úng, sạt lở bảo vệ an toàn khu dân cư.
Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng TP cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án của đơn vị làm chủ đầu tư. Với các tuyến cống mới, sau khi hoàn thành phải đảm bảo đấu nối với các cống hiện hữu, nghiên cứu lắp đặt các cửa van, cửa xả đảm bảo tiêu thoát nước chống ngập úng cho khu vực. Các đơn vị liên quan cũng phải bám sát, chỉ đạo kịp thời các đơn vị thi công theo dõi và phân công lực lượng ứng trực, khi cần thiết vận hành máy bơm cơ động để chống ngập úng khi mưa lớn xảy ra.
Riêng UBND TP Thủ Đức, UBND các quận, huyện có công trình thủy lợi, phòng chống thiên tai xung yếu, cấp bách đã được TP chấp thuận đầu tư, UBND TPHCM yêu cầu quán triệt và thực hiện có hiệu quả các nội dung mà TP đã chỉ đạo về việc sẵn sàng ứng phó với lũ lớn, đảm bảo an toàn công trình thủy lợi, đê điều, phòng chống thiên tai ngã đổ cây xanh, giàn giáo, quảng cáo, lưới điện trong mùa mưa lũ 2021…
