PHÓNG VIÊN: Thưa Thứ trưởng, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 đánh dấu một mốc quan trọng của giáo dục phổ thông - kỳ thi của lứa học sinh cuối cùng theo Chương trình giáo dục phổ thông 2006. Vậy có điều gì khác biệt của kỳ thi năm nay với những kỳ thi năm trước hay không?
* Thứ trưởng PHẠM NGỌC THƯỞNG: Nếu xét về quy mô, tính chất, kỳ thi năm nay hoàn toàn không có gì khác biệt với kỳ thi các năm trước. Kỳ thi vẫn được tổ chức trên phạm vi cả nước với quy mô hơn một triệu thí sinh dự thi vào cùng thời điểm và cùng đề thi.
Công tác tổ chức kỳ thi 2024 cơ bản giữ ổn định như giai đoạn 2020-2023. Mục tiêu của kỳ thi không thay đổi. Kết quả thi phục vụ mục tiêu xét tốt nghiệp THPT, làm cơ sở để xét tuyển đại học, cao đẳng và đánh giá chất lượng công tác quản lý, công tác dạy và học tại các cơ sở giáo dục.
Tương tự mọi năm, năm nay tất cả các cấp ngành, địa phương và từng nhân sự được giao nhiệm vụ đã và đang nỗ lực để tạo những điều kiện tốt nhất, giúp thí sinh yên tâm tham gia kỳ thi.
Tới thời điểm này, công tác chuẩn bị cho kỳ thi được Bộ GD-ĐT, các bộ ngành, địa phương thực hiện như thế nào, thưa Thứ trưởng?
* Năm nay, việc chuẩn bị cho kỳ thi không chỉ sớm mà còn hết sức chủ động, với hệ thống văn bản hướng dẫn, chỉ đạo được ban hành sớm hơn, là cơ sở để các tỉnh thành chủ động triển khai công tác chuẩn bị. Qua kiểm tra thực tế, các địa phương đã chuẩn bị cho kỳ thi từ sớm, từ xa. Ngoài ban chỉ đạo thi cấp tỉnh, địa phương còn thành lập ban chỉ đạo thi cấp huyện, thể hiện sự quan tâm của địa phương cho kỳ thi này.
Năm 2024 là năm tiếp theo Bộ GD-ĐT triển khai hệ thống phần mềm đăng ký dự thi trực tuyến, hơn 1 triệu thí sinh đăng ký thành công, không ghi nhận khó khăn hay sai sót nào. Đây là nỗ lực rất lớn của các địa phương, nhà trường trong việc hướng dẫn, hỗ trợ thí sinh về thông tin và kỹ thuật.
Qua kiểm tra, chúng tôi cũng thấy các địa phương, nhà trường làm rất tốt công tác hỗ trợ thí sinh, chăm lo từ những việc nhỏ như thu thập số điện thoại của nhiều người trong gia đình thí sinh để trong trường hợp thí sinh đến muộn sẽ có phương án đưa đón, hay nắm rõ từng thí sinh nhà xa để hỗ trợ đưa đón tới điểm thi. Những thí sinh có hoàn cảnh khó khăn, thí sinh yếu thế, các địa phương đều có phương án hỗ trợ về vật chất, tinh thần để các em yên tâm tham gia kỳ thi.
Kiểm tra tại các địa phương, tôi luôn nhấn mạnh: Chuẩn bị càng kỹ lưỡng bao nhiêu, chu đáo bao nhiêu, việc triển khai sẽ thuận lợi bấy nhiêu. Tới thời điểm này, có thể khẳng định công tác chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 đã được thực hiện chu đáo, kỹ lưỡng, sâu sát và toàn diện. Cả nước đã sẵn sàng để tổ chức một kỳ thi an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế.
Một trong những vấn đề được nhắc tới nhiều trong những năm qua là biện pháp phòng chống gian lận thi cử, nhất là thiết bị công nghệ cao. Năm nay, vấn đề này được quan tâm như thế nào?
* Trong bối cảnh công nghệ phát triển như hiện nay, không thể tránh khỏi việc xuất hiện ngày càng nhiều thiết bị tinh vi - không chỉ cho mục đích gian lận thi cử mà còn cho nhiều hoạt động khác. Vấn đề của chúng ta là phải làm tốt công tác phòng chống. Trong nhiều năm qua, việc phòng chống gian lận thi cử bằng thiết bị công nghệ cao đã được Ban chỉ đạo thi tốt nghiệp THPT các cấp coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng phải được thực hiện kỹ từ giai đoạn chuẩn bị. Trong đó, vai trò phối hợp tích cực của lực lượng công an đã phát huy rất hiệu quả.
Để có thể phát hiện, ngăn chặn thiết bị gian lận, Bộ GD-ĐT đã phối hợp với các đơn vị chức năng của Bộ Công an tập huấn cho tất cả cán bộ làm công tác thi. Công an các tỉnh thành lại tiếp tục tập huấn về nhận diện các thiết bị công nghệ cao và nguy cơ thí sinh có thể sử dụng cho đội ngũ cán bộ làm công tác thi tại các địa phương. Chúng tôi xác định lấy phòng ngừa, nhận diện, ngăn chặn là chính, trong đó, tiếp tục đề cao công tác con người.
Dù hiện nay các thiết bị công nghệ cao với mục đích gian lận có xuất hiện tràn lan như thế nào đi nữa thì quan trọng nhất vẫn là lựa chọn con người. Đồng thời với đó là làm tốt công tác truyền thông để thí sinh hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của việc bị phát hiện gian lận và xử lý nghiêm với những trường hợp cố tình vi phạm. Bộ Công an và Công an 63 tỉnh thành đang phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục để làm tốt công tác phòng chống gian lận thi cử bằng thiết bị công nghệ cao trong kỳ thi năm nay.
Tôi muốn nhắc lại tinh thần “4 đúng - 3 không” đã được quán triệt kỹ. Đó là “4 đúng”: đúng quy chế và hướng dẫn thi; đúng và đủ quy trình; đúng vị trí, chức trách nhiệm vụ được giao; đúng thời điểm để kịp thời xử lý tình huống, sự cố bất thường; và “3 không” là: không lơ là, chủ quan; không căng thẳng, áp lực thái quá; không tự ý xử lý tình huống, sự cố bất thường.
Thứ trưởng chia sẻ gì đến học sinh và đội ngũ cán bộ, giáo viên làm công tác thi năm nay?
* Đối với mỗi em học sinh, kỳ thi tốt nghiệp THPT luôn rất quan trọng khi kết thúc hành trình học phổ thông, mở ra hành trình nghề nghiệp và cao hơn. Những ngày vừa qua khi kiểm tra thực tế tại các địa phương, tôi đã chứng kiến nhiều sự nỗ lực của thầy cô và học trò để ôn luyện trong giai đoạn “nước rút” với mong muốn có kết quả tốt trong kỳ thi này. Tôi chúc các em mạnh khỏe, tự tin bước vào kỳ thi với kết quả tốt nhất. Chính phủ, Bộ GD-ĐT cùng các bộ ngành và các địa phương đã và đang chuẩn bị các điều kiện tốt nhất cho các em yên tâm tham gia kỳ thi. Các em lưu ý ôn tập theo hướng dẫn của thầy cô và thực hiện theo đúng quy chế thi để đạt kết quả như mong muốn.
Tôi cũng mong cán bộ, giáo viên làm nhiệm vụ tại kỳ thi sẽ thực hiện đúng, đủ các nội dung đã được tập huấn, hướng dẫn, cùng tạo một kỳ thi an toàn, nghiêm túc, công bằng, thân thiện và nhân văn.