Giữa trưa một ngày trung tuần tháng 3-2020, nắng hạn giăng khắp cánh đồng Chà Rang (47ha đất, thôn Thuận Hạnh, xã Bình Thuận). Những gốc rạ của mùa vụ trước xen lẫn cỏ dại đều chết cháy từng đám. Ông Võ Phong có hơn 1ha ruộng ở đồng Chà Rang, ngồi kể khổ: “Đồng Chà Rang vốn là vùng đất màu mỡ nên trồng cây gì cũng tươi tốt, được mệnh danh là vùng ruộng mật của cả vùng này. Nếu trời cho mưa, mỗi năm chúng tôi trồng lúa và rau màu đạt năng suất cao vì ít sâu bọ. Nhưng do không có nước để sản xuất nên bà con chỉ canh tác được một vụ mà hay thất thu lắm. Mấy năm nay, bà con kêu cứu khắp nơi xin nước để sản xuất, nhưng mãi đến nay ước nguyện vẫn chưa thành. Vì thế mà cả cánh đồng rộng bát ngát đành bỏ hoang”.
Ông Nguyễn Văn Ninh (67 tuổi) cũng có ruộng ở đồng Chà Rang, nói như khóc: “Đồng khô cỏ cháy hết, làm có mà hưởng thì không. Càng ngày hạn hán càng khốc liệt hơn, nhất là 2 năm nay trời hạn kinh khủng. Chúng tôi đa số già rồi, sống dựa vào mấy thước đất, giờ đất đành phải bỏ hoang thì gay go”. Gần đó là cánh đồng Ốc và cánh đồng Rọc Đức (khoảng 15ha), người dân tận dụng một vài nguồn còn sót lại để sản xuất nhưng ruộng lúa cũng đang khô cháy, mất trắng.
Chưa hết, hàng trăm hộ dân ở 2 thôn Thuận Hạnh, Thuận Hiệp thường xuyên rơi vào tình trạng thiếu nước sinh hoạt trầm trọng vào mùa khô. Bà Trương Thị Xuân (xóm 2, thôn Thuận Hạnh) than thở: “Vùng này phải hàng trăm hộ bị ảnh hưởng. Nhiều năm nay, dân làng nơi đây đã bỏ tiền triệu và nhiều công sức để khoan đào giếng ngầm, mua ống dẫn nước… nhưng mọi cách đều bất lực”. Ông Nguyễn Đình Kiều, Trưởng thôn Thuận Hạnh, cho biết, câu chuyện thiếu nước sản xuất ở đồng Chà Rang diễn ra gần 20 năm nay. Đáng nói, gần đồng Chà Rang có kênh mương N24 dẫn nước từ đập dâng Văn Phong về chỉ cách 1-2km. Nhiều năm nay, bà con kiến nghị mở một trạm bơm từ kênh N24 vào đồng Chà Rang. Sau đó, thấy có cán bộ của Sở NN-PTNT tỉnh Bình Định về khảo sát, đo đạc nhưng không thấy làm, khiến bà con rất bất bình.
Làm việc với PV Báo SGGP, ông Đặng Văn Hiền, Chủ tịch UBND xã Bình Thuận, thừa nhận, dù có kênh mương N24 đi qua, nhưng cả trăm hécta đất sản xuất nông nghiệp chủ yếu trồng lúa ở Bình Thuận đang thiếu nước và hàng trăm hộ dân thiếu nước sinh hoạt vào mùa khô. Trong đó, cấp bách nhất vẫn là ở đồng Chà Rang và vùng dân cư 2 thôn Thuận Hạnh, Thuận Hiệp. Trên thực tế, cánh đồng Chà Rang có cao trình cao hơn kênh mương hiện hữu N24. Ở đây chỉ có thể lập trạm bơm cung cấp nước cho người dân sản xuất và bổ sung vào mạch nước ngầm cho bà con sử dụng. Tuy nhiên, xây dựng trạm bơm rất nhiều tiền, trong khi xã thì không có kinh phí.
Ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bình Định, cho biết, sắp tới sẽ đưa dự án trạm bơm ở đồng Chà Rang vào đầu tư theo nguồn vốn trung hạn giai đoạn 2021-2025, nhưng không dám chắc cụ thể khi nào vì còn tùy thuộc vào nguồn vốn.
