Rầm rộ những công trình trọng điểm - Bài 5: Thúc đẩy tiến độ đường cao tốc trục ngang

Tháo điểm nghẽn giải phóng mặt bằng

Sau nhiều lần lỡ hẹn, tỉnh Đồng Nai quyết tâm dồn lực để hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Lãnh đạo và ngành chức năng của tỉnh phối hợp với TP Biên Hòa thành lập các tổ công tác đặc biệt, vận động người dân có đất bị thu hồi đồng thuận chủ trương, phấn đấu bàn giao mặt bằng trong tháng 3-2025.

Mới đây có mặt tại công trường thi công dự án này (đoạn qua khu phố Hương Phước, phường Phước Tân, TP Biên Hòa), chúng tôi ghi nhận nhiều máy xúc, máy ủi đang san nền đường. Lãnh đạo Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn cho biết, sau khi nhận mặt bằng, đơn vị đang bóc lớp đất hữu cơ mặt nền, đổ mố trụ và cầu vượt vị trí sông Buông, đào đất nền đường, xử lý đất nền yếu. Do mặt bằng chỉ dài khoảng 300m nên “có được vị trí nào thì thi công chỗ đó và trong khi chờ mặt bằng, anh em hỗ trợ người dân tháo dỡ công trình bị giải tỏa để tiếp tục thi công”, vị này nói thêm.

Thực tế này cho thấy, công tác GPMB ở địa phương này hết sức gian nan. Ông B.V.M. (sinh năm 1970, ngụ khu phố Hương Phước) lo lắng, gia đình có 295m² đất, gồm đất nông nghiệp và thổ cư, nhưng chưa có quyết định thu hồi. Ông chia sẻ: “Gia đình tôi ủng hộ dự án, giá bồi thường và chỉ mong Nhà nước sớm có chính sách hỗ trợ tái định cư cho người dân khi bị thu hồi đất”. Bà T.T.M.L. (sinh năm 1957, ngụ phường Phước Tân) có hơn 400m² đất làm nhà ở, trồng cây trái lại đang lo lắng vì mua “đất giấy tay”.

Khi chính quyền có quyết định thu hồi đất, đã mời chủ cũ lô đất (đứng tên sổ đỏ) làm hồ sơ, thủ tục để áp giá bồi thường, hỗ trợ tái định cư nên bà L. chưa biết chính quyền giải quyết thế nào. Một cán bộ địa phương cho biết, các khu tái định cư cho người dân vào ở đã có quy hoạch nhưng chưa xây dựng, giá mua suất tái định cư, thuê nhà ở xã hội chưa được công khai, niêm yết và người dân đang tìm hiểu, so sánh về giá.

Theo lãnh đạo UBND TP Biên Hòa, dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn qua TP Biên Hòa dài 6,2km, thuộc 2 phường Phước Tân, Tam Phước. Việc thực hiện dự án cần giải tỏa 1.885 hộ dân, trong đó có 1.073 hộ giải tỏa trắng. Mặt bằng bàn giao trên thực địa gần 44,5ha (đạt gần 75% diện tích đất thu hồi), phần còn lại (666 hộ dân) đều mua bán đất “giấy tay”, xây nhà trái phép nên không đủ điều kiện xét tái định cư, đang gây khó khăn cho công tác GPMB.

Để đẩy nhanh tiến độ, UBND tỉnh Đồng Nai đã thành lập tổ công tác đặc biệt thực hiện GPMB, nhất là đoạn qua phường Phước Tân, với mục tiêu bàn giao mặt bằng trong tháng 3-2025. Tính đến ngày 23-2, các đoàn vận động toàn bộ 607 hộ dân và 5 khu đất với diện tích thu hồi 38.700,2m²; trong đó có 234 hộ đồng thuận bàn giao mặt bằng, 311 hộ dân chưa đồng thuận, chờ giải quyết kiến nghị và 53 hộ dân không đồng thuận bàn giao mặt bằng.

Các hộ dân không bàn giao mặt bằng vì chưa đồng ý giá đất bồi thường, đóng tiền xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư, đề nghị thông tin giá đất tái định cư ở khu tái định cư hơn 41ha Phước Tân và nhất quyết sau khi nhận tái định cư mới bàn giao đất. Mới đây, tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP Biên Hòa về công tác quy hoạch công trình trọng điểm, ông Võ Tấn Đức, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, yêu cầu TP Biên Hòa lên phương án chi tạm cư, cưỡng chế ngay trong tháng 2 đối với các thửa đất không có nhà; đến đầu tháng 3 sẽ cưỡng chế các hộ dân có công trình nhà ở, vật kiến trúc để bàn giao mặt bằng đúng hẹn, đẩy nhanh tiến độ thi công dự án...

Do tiến độ không đạt yêu cầu, UBND tỉnh Đồng Nai phát động chiến dịch “30 ngày đêm” thực hiện công tác GPMB với mốc hạn định vào ngày 30-6 và gia hạn đến ngày 15-10-2024 theo cam kết với Chính phủ, nhưng đến nay phải lùi sang hết tháng 3-2025.

Sớm khởi công nhiều tuyến cao tốc

Tại khu vực Tây Nguyên - Nam Trung bộ, ngoài đường cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột dài khoảng 116,5km đang được thi công tất bật, những tuyến khác cũng đang được chuẩn bị khẩn trương để sớm khởi công.

Trao đổi với PV Báo SGGP, lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Đắk Nông cho biết, các ngành chức năng đã cơ bản hoàn thành hồ sơ nghiên cứu tiền khả thi đối với dự án tuyến cao tốc Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước), chậm nhất ngày 30-4 sẽ khởi công, dự kiến khai thác năm 2027. Dự án này dài 128,8km, có tổng mức đầu tư 25.540 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương hơn 10.500 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương của Bình Phước là 1.200 tỷ đồng, tỉnh Đắk Nông 1.000 tỷ đồng. Số còn lại hơn 12.700 tỷ đồng đến từ các nhà đầu tư tham gia dự án.

Tỉnh Lâm Đồng cũng đang phối hợp với các bộ ngành chạy đua với thời gian để hoàn tất thủ tục khởi công 2 tuyến cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc và Bảo Lộc - Liên Khương trước ngày 30-4 này. Đây là 2 đoạn thuộc dự án thành phần tuyến cao tốc Dầu Giây - Liên Khương dài 200km, sau khi hoàn thành sẽ thông tuyến cao tốc Liên Khương - Prenn, nối TP Đà Lạt (Lâm Đồng) với TPHCM và các tỉnh Đông Nam bộ. Ông Võ Ngọc Minh Phát, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án Giao thông tỉnh Lâm Đồng, chia sẻ, 2 dự án này đang vướng một số vấn đề nhưng chắc chắn được giải quyết sớm để đảm bảo tiến độ.

Trong khi đó, tuyến cao tốc từ Gia Lai đi Bình Định đã được Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan chức năng hoàn tất thủ tục để trình cấp thẩm quyền xem xét, quyết định chủ trương đầu tư dự án trong tháng 5 tới. Dự kiến, dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku được chuẩn bị đầu tư từ năm 2025, thực hiện đầu tư và hoàn thành, khai thác trong giai đoạn 2026-2030. Tuyến cao tốc này dài 123km, có tổng vốn đầu tư hơn 36.000 tỷ đồng.

Tại các tỉnh thành ĐBSCL, 3 dự án đường bộ cao tốc trục ngang cũng đang được đẩy nhanh tiến độ, khi công tác GPMB đã đạt 99%. Đại diện Bộ GTVT cho biết, dự án tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (hơn 188km) sẽ được hoàn thành toàn tuyến vào năm 2026; dự án thành phần 2 Cao Lãnh - An Hữu (hơn 11km) hoàn thành năm 2027; dự án tuyến cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh khởi công đầu năm 2025.

Tính chung các dự án đang triển khai và tuyến cao tốc đã được đưa vào khai thác (TPHCM - Trung Lương, Trung Lương - Mỹ Thuận, Mỹ Thuận - Cần Thơ), đến năm 2027, khu vực ĐBSCL sẽ có gần 600km đường cao tốc. Các dự án cao tốc trục dọc, trục ngang này sẽ kết nối, tạo thành hệ thống giao thông khép kín, tiến tới tháo gỡ “nút thắt” hạ tầng giao thông, góp phần đưa đồng bằng châu thổ bứt phá phát triển trong thời gian tới.