Bước thụt lùi
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nêu rõ: “Chúng tôi vô cùng lo ngại rằng các quyền và tiến bộ mà phụ nữ và trẻ em gái Afghanistan đã đạt và được hưởng trong 20 năm qua đang bị xói mòn”, đồng thời cho biết thêm, Washington và các đối tác quốc tế “vẫn vô cùng lo lắng trước những bước đi gần đây mà Taliban đã thực hiện nhằm vào phụ nữ và trẻ em gái, trong đó có các hạn chế về giáo dục và đi lại”. Trong khi đó, Bộ Các vấn đề toàn cầu của Canada (GAC) cũng lên án quyết định buộc phụ nữ Afghanistan phải đội khăn trùm kín đầu nơi công cộng.
Ngày 7-5, theo sắc lệnh của lãnh đạo tối cao Hibatullah Akhundzada, lực lượng Taliban đang cầm quyền tại Afghanistan ban hành lệnh mới, theo đó phụ nữ nước này buộc phải dùng khăn che mặt ở nơi công cộng. Người thân là nam giới của phụ nữ, như cha hoặc chồng, có thể phải đối mặt với hình phạt, bao gồm cả án tù, nếu người phụ nữ không tuân thủ quy tắc ăn mặc phù hợp. Chính quyền Taliban còn cho biết, khăn che mặt lý tưởng là loại khăn burqa màu xanh lam bao phủ toàn bộ vùng đầu và vai. Loại khăn này từng được coi là biểu tượng của giai đoạn cầm quyền hà khắc đầu tiên của Taliban giai đoạn 1996-2001.
Giấc mơ tan vỡ
Đây là một trong những biện pháp hạn chế mới nhất đối với phụ nữ Afghanistan từ khi lực lượng này trở lại nắm quyền vào tháng 8-2021. Taliban cũng vừa ra lệnh cho các hãng hàng không Afghanistan không cho phụ nữ lên máy bay trừ khi có người thân là nam giới đi cùng, đồng thời tiếp tục đóng cửa trường trung học cho nữ sinh. Hồi tháng 3 vừa qua, chính quyền Taliban cũng ra quyết định chưa cho phép nữ sinh các trường trung học được phép trở lại trường, trong khi đã cho phép nam sinh đi học vào tháng 9. Trước đó, Taliban cũng giới hạn việc đi lại của phụ nữ nếu không đi cùng người thân là nam giới và cấm nam nữ không được vào công viên cùng lúc.
Chứng kiến những dòng người sợ hãi tháo chạy khỏi quê hương trước chính quyền mới do Taliban lên nắm quyền hồi tháng 8-2021, trả lời phỏng vấn của báo giới, người phát ngôn của Taliban đã kêu gọi các tổ chức viện trợ nước ngoài ở lại; đồng thời tuyên bố trong tương lai, phụ nữ chỉ mang khăn trùm đầu thay vì mặc trang phục che kín người. Tuyên bố này thể hiện rằng Taliban đang xây dựng hình ảnh mới ôn hòa và thân thiện hơn trong mắt người dân Afghanistan và cộng đồng quốc tế. Tháng 12-2021, Taliban còn ban hành một sắc lệnh về quyền của phụ nữ, thừa nhận rằng phụ nữ không phải là tài sản và không thể bị ép buộc kết hôn.
Tuy nhiên, trong những tháng qua, chính quyền hiện tại ở Afghanistan đang gia tăng các hạn chế với phụ nữ, khiến cho quan hệ giữa chính quyền Afghanistan và cộng đồng quốc tế xấu đi. Mặc dù hứa hẹn xây dựng hình ảnh ôn hòa hơn sau khi lên nắm quyền, tôn trọng các quyền của phụ nữ trong “khuôn khổ của đạo Hồi” nhưng những hành động gần đây của Taliban cho thấy lực lượng này không giữ cam kết, khiến giấc mơ của phụ nữ và trẻ em gái Afghanistan tan vỡ. Giới quan sát nhìn nhận, các lãnh đạo Taliban vẫn theo quan điểm cứng rắn, bảo thủ sâu sắc, ngay cả khi họ chấp nhận những thay đổi về công nghệ như video và điện thoại di động.
