Xét tặng giải thưởng lần này, NSND Trần Văn Thủy đại diện làm hồ sơ đăng ký cụm phim tài liệu Những người dân quê tôi, Phản bội, Hà Nội trong mắt ai, Chuyện tử tế và Tiếng vĩ cầm ở Mỹ Lai; NSND Đào Trọng Khánh đại diện làm hồ sơ đăng ký xét tặng cụm phim tài liệu Một thế kỷ - một đời người, Giọt nước giữa đại dương.
Hai cụm tác phẩm này đều đã qua vòng xét tặng cơ sở; tuy nhiên, ở vòng tiếp theo, Hội đồng chuyên ngành cấp nhà nước lĩnh vực điện ảnh đã họp và kết quả kiểm phiếu cho thấy hai cụm này không đạt được tỷ lệ 80% phiếu bầu của thành viên có mặt tại cuộc họp. Đây là lý do để hai cụm tác phẩm không đủ điều kiện trình hội đồng cấp nhà nước.
Có thể nói, những bộ phim do hai đạo diễn này đăng ký được khán giả biết đến nhiều, thậm chí như phim Hà Nội trong mắt ai, Chuyện tử tế được cho là có số phận “ly kỳ” khi đã từng bị đưa vào danh sách cấm chiếu; và một thời gian dài sau đó, chính hai phim này đã tạo thành cơn sốt phòng vé khắp Bắc, Trung, Nam…
Nếu lấy tiêu chí khán giả để xét thì chắc ít có phim tài liệu nào có thể vượt qua hai tác phẩm trên. Song đây lại là xét tặng giải thưởng, có những tiêu chí để bình xét riêng, vì thế tuy có chút ngỡ ngàng nhưng không có nghĩa là các tác giả sẽ không phải đối mặt với nguy cơ bị loại.
Ngoài ra, đến thời điểm này, đã có 9 đơn, thư kiến nghị thuộc lĩnh vực âm nhạc, điện ảnh và văn học được gửi đến cơ quan chức năng đề nghị hội đồng tiếp tục xem xét hồ sơ. Theo ông Phùng Huy Cẩn, Vụ trưởng Vụ Thi đua - Khen thưởng, Bộ VH-TT-DL, các đơn thư này đều sẽ được xem xét thấu tình, đạt lý và trả lời nghiêm túc.
Cũng phải nói thêm rằng, lần xét tặng giải thưởng nào cũng đều sẽ có người đạt và chưa đạt, sẽ có những tiếc nuối, so sánh… và cũng sẽ có những khiếu kiện, thắc mắc. Đó là chuyện bình thường, bởi bất cứ giải thưởng nào, cuộc chơi nào cũng sẽ có những nguyên tắc cần phải tuân thủ. Nếu cứ thấy không hài lòng là đề nghị xét lại, gây sức ép để “xí xóa” kết quả cũ… thì liệu giải thưởng có còn sự tôn nghiêm và giá trị của nó vốn được đặt ra ban đầu?
Tiếc thì có tiếc, buồn thì có buồn nhưng trên hết cần tôn trọng người cầm cân nảy mực, tôn trọng những nguyên tắc được cùng nhau góp ý, xây dựng, cũng chính là tôn trọng chính những tác phẩm, tác giả được tôn vinh.
