“Đây là thực tế đặc biệt đáng lo ngại” - Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nhấn mạnh trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo SGGP và nhận định, rất có thể đây là một vấn đề sẽ được Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trong tuần này.
°PHÓNG VIÊN: Thưa ông, dư luận rất lo lắng về diễn biến phức tạp có liên quan đến ma túy trong thời gian gần đây, đặc biệt là độ tuổi phạm tội ngày càng trẻ hóa. Ông có bình luận gì?
°Thiếu tướng NGUYỄN MAI BỘ: Theo số liệu thống kê của cơ quan chức năng, trong những tháng đầu năm, tội phạm ma túy và việc sử dụng ma túy diễn biến rất phức tạp, nhất là tại các thành phố lớn và các tỉnh có nhiều địa bàn trọng điểm về ma túy như Sơn La, Nghệ An… TPHCM cũng được lưu ý như một địa bàn “nóng”, không chỉ về tiêu thụ mà còn bị các đối tượng sử dụng làm điểm trung chuyển ma túy tới các nơi khác như Đài Loan, Australia… Ma túy không chỉ được mua bán, vận chuyển trái phép về Việt Nam qua các tuyến biên giới như trước đây (dù vẫn tiếp tục với số lượng lớn, hành vi táo tợn), mà cả tuyến đường biển từ khu vực Trung Đông, châu Phi bắt đầu trở thành tuyến vận chuyển khó kiểm soát và gây nhiều khó khăn cho lực lượng phòng chống ma túy. Lực lượng chức năng đã bắt giữ nhiều vụ mua bán, vận chuyển ma túy với số lượng cực lớn. Tiêu biểu như vụ Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã bắt giữ tại TPHCM 7 nghi phạm trong đường dây vận chuyển tới hơn một tấn ma túy đá vào Việt Nam. Giữa tháng 4, Công an tỉnh Hà Tĩnh bắt giữ hơn 600kg ma túy đá thì ngay ngày hôm sau, Công an tỉnh Nghệ An cũng thu giữ được khoảng 800kg ma túy đá tại xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu.
Tổng hợp số liệu, thì so với năm 2017, năm 2018, số vụ bắt giữ tăng 10,53% về số vụ, 10,59% về số đối tượng; tổng số heroin thu giữ tăng 102,52%, ma túy tổng hợp tăng 125,14%... Theo báo cáo của Bộ Công an, cả nước hiện nay có khoảng 2.000 điểm, 300 tụ điểm phức tạp về ma túy và 1.597 cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự có biểu hiện liên quan đến hoạt động ma túy. Đó là những con số hết sức đáng lo ngại.
Bản thân tôi là người đã từng xét xử nhiều vụ án ma túy, đã thấy nhiều hệ lụy rất đau lòng và hầu như ai cũng có thể thấy. Vấn đề chúng ta cần là tập trung vào việc tìm ra giải pháp ứng phó hữu hiệu.
°Ông đánh giá như thế nào về những nỗ lực phòng, chống tội phạm ma túy trong thời gian qua?
°Nhìn vào những vụ việc nêu trên, có thể nói, các lực lượng chức năng đã nỗ lực theo dõi, điều tra phá án; nhưng mặt khác, cũng có thể thấy là tội phạm ma túy hiện nay diễn biến hết sức phức tạp. Trong khi đó, nhìn chung, hoạt động phối hợp phòng, chống ma túy chưa đi vào thực chất, tính trách nhiệm chưa rõ, nhất là đối với đội ngũ quản lý địa bàn.
°Những giải pháp cụ thể nào, theo ông, có thể giúp cải thiện tình hình?
°Tôi cho rằng, một khâu đang bất cập hiện nay là quản lý xuất nhập khẩu hàng hóa và xuất nhập cảnh. Câu chuyện “luồng xanh - luồng đỏ” của hải quan, mà cụ thể là quy định “doanh nghiệp 2 năm không vi phạm pháp luật về thuế, xuất nhập khẩu các mặt hàng thông thường” sẽ được xét vào “luồng xanh”, không bị bất kỳ một kiểm tra hàng hóa nào, đã trở thành kẽ hở để một số doanh nghiệp lợi dụng tuồn ma túy vào trong nước. Hàng hóa mang theo người xuất nhập cảnh cũng là một kênh khác. Cho nên khi thảo luận về dự án Luật Xuất nhập cảnh, tôi đã đặt vấn đề phải có sự kết nối hữu hiệu giữa các cơ quan chức năng, kể cả hợp tác quốc tế để giám sát hành lý đi theo người nhập cảnh một cách hữu hiệu.
°Ông có đề cập đến tính trách nhiệm của đội ngũ quản lý địa bàn, vậy ông có thể nói rõ thêm về nhận định này? Phải chăng đã có những lỗ hổng, những kẽ hở nào đó?
°Đúng vậy. Khi được giao quản lý địa bàn, mà tội phạm ma túy xảy ra ở đó, thì anh không thể không có trách nhiệm. Tôi cho rằng, ở những nơi xảy ra vụ án ma túy lớn, ít nhất trên địa bàn một quận cũng phải truy ra và xử lý nghiêm minh dăm bảy trường hợp. Tôi chưa đặt ra vấn đề nghi ngờ đội ngũ cán bộ khu vực có sự tiếp tay hay không vì việc này chúng ta cũng phải nghiên cứu, tìm chứng cứ nhưng ít nhất anh đã không làm tốt trách nhiệm theo dõi, quản lý địa bàn. Tội phạm ma túy, sử dụng ma túy xảy ra ở đâu? Đường làng ngõ xóm, nghĩa địa, công viên…, tất cả những nơi đó đều thuộc phạm vi quản lý của cảnh sát khu vực, công an xã… Người sử dụng ma túy đa phần cũng là dân cư ở khu vực đó, nếu ở làng quê thì thậm chí còn có họ hàng, dây mơ rễ má với nhau nữa. Siết chặt quản lý, giám sát thì sẽ sớm phát hiện ra dấu hiệu khả nghi.
Cần phải đưa ra xử lý nghiêm một vài vụ việc ở một số địa phương để làm gương và lan tỏa, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cảnh sát khu vực, cán bộ địa phương trong quản lý lĩnh vực đang rất nhức nhối này.
°Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã được chọn là 1 trong 4 vị bộ trưởng sẽ trả lời chất vấn tại Quốc hội lần này. Liệu ông có nêu chất vấn này với bộ trưởng?
°Rất có thể đây là một trong những vấn đề được đại biểu Quốc hội đặt ra.
°Xin cảm ơn ông!
