Tốc độ xây dựng công trình mới ở TPHCM trong khoảng 10 năm trở lại đây diễn ra rất nhanh. Đặc biệt trong vài năm gần đây, nhà cao tầng (bao gồm văn phòng cho thuê, căn hộ cao cấp) mọc lên khá nhiều. Bên cạnh cái được cũng bộc lộ khá nhiều chuyện bất ổn đến bộ mặt kiến trúc TP. Dự án Trung tâm Tài chính BitexcoLand vừa được đầu tư, xây dựng trên diện tích 5.400m2 nằm trên đường Hồ Tùng Mậu (quận 1) đến thời điểm này được xem là tòa nhà cao nhất Việt Nam với 60 tầng, chưa kể 7 tầng hầm, tổng vốn đầu tư lên đến gần 100 triệu USD.
Theo chủ dự án, ý tưởng mô hình tòa nhà này do các kỹ sư, kiến trúc sư trong và ngoài nước thiết kế theo hình búp sen cách điệu vươn lên cao. Tuy nhiên nhìn từ xa lại trông giống như một cánh buồm vươn cao - một hình ảnh quen thuộc của sông nước miền Nam. Đây là một công trình khởi công chào mừng 30 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, một công trình tạo dấu ấn về kiến trúc cho TPHCM.
Tuy nhiên dự án này cần phải xem lại về mặt kiến trúc, cũng như quy mô chiều cao… Theo một thành viên của Hội đồng Kiến trúc Quy hoạch TP, trước khi dự án được khởi công xây dựng, UBND TP tổ chức một cuộc tham khảo ý kiến (bằng phiếu) của Hội đồng Kiến trúc Quy hoạch về kiến trúc, không gian cho dự án. Tuy nhiên, phần lớn thành viên của Hội đồng đều bỏ phiếu chống. Bởi lẽ, tòa nhà quá cao nhưng không gian xung quanh quá chật sẽ làm cho tòa nhà bị “bó”. Nếu tòa nhà đặt trong bối cảnh không gian rộng rãi thoáng đãng, nhìn từ xa có thể thấy cả chân tòa nhà sẽ tạo nên cảm giác dễ chịu.
Đằng này nơi đây xung quanh nhà cửa chi chít, bỗng vút lên một “búp sen” nên rất phản cảm. Giới chuyên môn còn cho biết, mô hình của nó lại “na ná” tòa nhà Telekom ở Malaysia được xây dựng vào năm 2001. Mô hình của Telekom được xây dựng từ ý tưởng một “búp măng” vút lên từ mặt đất, cao 55 tầng, tổng vốn đầu tư hơn 158 triệu USD. Rõ ràng, dù vô tình hay hữu ý, một công trình đã được xây dựng ở nước ngoài, bây giờ đem xây dựng cho thành phố với ý tưởng “công trình mang dấu ấn của thành phố” là không ổn.
Theo kiến trúc sư Lưu Trọng Hải, hiện nay xu hướng nhà cao tầng mọc tràn lan, thiếu bố cục, xuất hiện hiện tượng khoét lõm để xây dựng. Sài Gòn-TPHCM như một lòng chảo mà khu trung tâm quận 1 là “rốn”. Vì thế nhà cao tầng phải được xây dạt ra xa vùng chảo. Tuy nhiên dường như yếu tố này chưa được các nhà quản lý đô thị lưu tâm. Hạ tầng, đường sá, cây xanh cho khu trung tâm được tính toán rất chặt chẽ tương quan với mật độ dân số. Nếu xây nhà cao tầng không theo một quy tắc nào cả sẽ phá vỡ bố cục về mặt hạ tầng, không gian kiến trúc.
ĐỖ QUANG