Theo đó, tác giả có tác phẩm, công trình văn học, nghệ thuật được xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước” phải trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; chấp hành tốt pháp luật Việt Nam. Tác phẩm phải đáp ứng các điều kiện như: đã được công bố, sử dụng dưới các hình thức xuất bản, kiến trúc, triển lãm, sân khấu, điện ảnh, phát thanh, truyền hình, giảng dạy, đĩa hát và các hình thức khác kể từ ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam) 2-9-1945.
Thời gian công bố tối thiểu là 5 năm đối với “Giải thưởng Hồ Chí Minh” và 3 năm đối với “Giải thưởng Nhà nước” tính đến thời điểm nộp hồ sơ tại cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý về lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật hoặc hội văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương. Các tác phẩm, công trình không có tranh chấp về quyền tác giả kể từ thời điểm được công bố.
Tiêu chuẩn xét tặng “Giải thưởng Hồ Chí Minh” và “Giải thưởng Nhà nước” được chia theo mốc thời gian trước và sau năm 1993 và phải đáp ứng các điều kiện tùy thuộc vào giải thưởng như: có ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống xã hội, góp phần quan trọng vào việc thay đổi nhận thức của nhân dân trong sự nghiệp phát triển văn học, nghệ thuật Việt Nam, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; có giá trị xuất sắc về văn học, nghệ thuật, về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật…
Bên cạnh đó, tác phẩm cần phải có thêm các điều kiện là đã được tặng giải thưởng cao tại các cuộc thi, liên hoan chuyên nghiệp và triển lãm về văn học, nghệ thuật trong nước hoặc quốc tế có uy tín.
