Quy định rõ cách trả nợ
Trên đây là một trong những điểm mới tại Nghị định 79/2019 sửa đổi Điều 16 Nghị định số 45/2014 quy định về thu tiền sử dụng đất mà Chính phủ vừa ban hành. Các trường hợp được áp dụng quy định trên bao gồm: người có công với cách mạng; hộ nghèo; hộ gia đình, cá nhân là đồng bào dân tộc thiểu số; hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại địa bàn cấp xã được công nhận là địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, được ghi nợ tiền sử dụng đất trong trường hợp được giao đất tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Mức tiền sử dụng đất ghi nợ đối với hộ gia đình, cá nhân quy định nêu trên được xác định bằng chênh lệch giữa tiền sử dụng đất phải nộp khi hộ gia đình, cá nhân được giao đất tái định cư trừ giá trị được bồi thường về đất, hỗ trợ về đất khi Nhà nước thu hồi đất. Hộ gia đình, cá nhân quy định nêu trên được trả nợ dần trong thời hạn 5 năm kể từ ngày có quyết định giao đất tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và không phải nộp tiền chậm nộp trong thời hạn 5 năm này.
Trường hợp sau 5 năm, kể từ ngày có quyết định giao đất tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà hộ gia đình, cá nhân chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất ghi trên GCN thì hộ gia đình, cá nhân phải nộp đủ số tiền sử dụng đất còn nợ và tiền chậm nộp tính trên số tiền còn nợ theo mức quy định của pháp luật về quản lý thuế từ thời điểm hết thời hạn 5 năm được ghi nợ tới thời điểm trả nợ. Quy định hiện hành chỉ quy định sau 5 năm kể từ ngày có quyết định giao đất mà hộ gia đình, cá nhân chưa trả hết nợ thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ.
Nghị định mới cũng quy định cụ thể trình tự, thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân; trình tự, thủ tục thanh toán, xóa nợ tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân ghi nợ. Theo đó, hộ gia đình, cá nhân được ghi nợ tiền sử dụng đất phải nộp đủ tiền sử dụng đất còn nợ, tiền chậm nộp (nếu có) trước khi chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.
Đối với trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật mà chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất thì người nhận thừa kế có trách nhiệm tiếp tục trả nợ tiền sử dụng đất theo quy định.
Giải quyết các trường hợp chuyển tiếp cụ thể
Riêng đối với các trường hợp chuyển tiếp, tức các hộ gia đình, cá nhân đã được ghi nợ tiền sử dụng đất trên GCN theo quy định của pháp luật từng thời kỳ mà đến trước ngày 10-12-2019 (ngày Nghị định 79/2019 có hiệu lực) chưa thanh toán hết nợ tiền sử dụng đất thì thực hiện theo các quy định sau.
Cụ thể, trường hợp đã được ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày 1-3-2016 thì tiếp tục thanh toán tiền sử dụng đất còn nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm cấp GCN (hoặc theo số tiền ghi trên GCN đã được xác định theo đúng quy định của pháp luật) đến hết ngày 28-2-2021. Quy định này không áp dụng đối với số tiền sử dụng đất thanh toán nợ mà hộ gia đình, cá nhân đã nộp vào ngân sách nhà nước. Kể từ ngày 1-3-2021 trở về sau thì hộ gia đình, cá nhân phải thanh toán số tiền sử dụng đất còn nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm trả nợ.
Đối với hộ gia đình, cá nhân đã được ghi nợ tiền sử dụng đất từ ngày 1-3-2016 đến trước ngày 10-12-2019 thì tiếp tục thanh toán tiền sử dụng đất còn nợ theo số tiền ghi trên GCN đã được xác định theo đúng quy định tại Nghị định 45/2014 của Chính phủ trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày ghi nợ tiền sử dụng đất. Quá thời hạn 5 năm kể từ ngày ghi nợ tiền sử dụng đất thì hộ gia đình, cá nhân phải thanh toán số tiền còn nợ theo chính sách và giá đất tại thời điểm trả nợ.
Nghị định mới cũng nêu rõ, không thực hiện hỗ trợ giảm trừ 2%/năm vào tiền sử dụng đất phải nộp đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân thanh toán nợ trước hạn (5 năm) kể từ ngày 10-12-2019.
Trường hợp ghi nợ tiền sử dụng đất trước ngày 10-12-2019 nhưng ghi nợ bằng vàng, bằng tài sản hay bằng các phương thức khác không phù hợp với quy định của pháp luật tại thời điểm ghi nợ thì UBND tỉnh, TP trực thuộc trung ương chỉ đạo cơ quan chức năng xác định lại số nợ bằng tiền theo đúng quy định của pháp luật từng thời kỳ và thực hiện thanh toán, xóa nợ tiền sử dụng đất theo quy định.
Không thực hiện ghi nợ tiền sử dụng đất đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân đã được cấp GCN hoặc nhận thông báo của cơ quan thuế về tiền sử dụng đất trước ngày 10-12-2019 nhưng có đơn đề nghị ghi nợ kể từ ngày 10-12-2019 trở về sau; trừ đối tượng là hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện quy định tại nghị định này.
