Hỏi: Quốc sử quán, cơ quan soạn thảo lịch sử nước ta có từ triều đại nào? Đề nghị cho biết thêm về Quốc sử quán của nhà Nguyễn.
Hồ Văn Nghiệp (Đại học Hùng Vương, TPHCM)
KHÁNH TƯỜNG: Bộ sử học nước ta đầu tiên là Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu được soạn dưới triều Trần (1225-1400), sau đó là Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên đời Hồng Đức (1460-1497) nhà hậu Lê. Xem như thế, từ triều Trần nước ta đã có cơ quan biên soạn quốc sử. Đó là Quốc sử viện (hoặc gọi tắt là Sử viện, Sử quán).
Dưới triều Nguyễn, vua Gia Long (1802-1819) cho thiết lập Sử cục. Đến vua Minh Mạng mới cho thiết lập và xây dựng Quốc sử quán (chính thức khánh thành vào ngày 5-6-1821).
Quốc sử quán ngoài nhiệm vụ biên soạn các công trình lịch sử, văn hóa, còn có nhiệm vụ in ấn, lưu trữ các tư liệu tham khảo.
Quốc sử quán nhà Nguyễn đã biên soạn và cho khắc in những công trình đồ sộ như Đại Nam thực lục (560 quyển), Đại Nam liệt truyện (85 quyển), Minh Mệnh chính yếu (25 quyển), Khâm Định Việt sử Thông giám Cương mục (53 quyển), Đại Nam Nhất thống chí (28 quyển)…
Tính đến đầu thế kỷ 20, Quốc sử quán đã khắc in được 68 bộ sách.
Có thể nói Quốc sử quán nhà Nguyễn trong 125 năm hoạt động đã để lại những công trình sử học, địa chí có giá trị rất lớn về mặt học thuật. Một số đã được các nước như Pháp, Nhật tổ chức dịch thuật hoặc in lại như Khâm định Việt sử Thông giám Cương mục, Đại Nam Nhất thống chí, Đại Nam thực lục, Đại Nam Liệt truyện.
