Trên tuyến đường bê tông giữa những cánh đồng lúa, có một quần thể Di tích lịch sử chiến thắng Vạn Tường tại xã Bình Hòa, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Nơi đây có nhiều điểm di tích như địa điểm xác xe tăng, điểm di tích đồi đất đỏ Ngọc Hương, chiến hào thép Lộc Tự…
Tại xã Bình Hòa có xác xe bọc thép lội nước và xe tăng M48 của Mỹ bị quân ta đánh cháy bằng thủ pháo tại chiến hào thép Lộc Tự ngày 18-8-1965.
 |
| Xe bọc thép lội nước của Mỹ bị quân ta đánh cháy bằng thủ pháo. Ảnh: NGUYỄN TRANG |
 |
| Sau hơn 40 năm, xe bọc thép lội nước chỉ còn là sắt vụn do không được tu sửa, công trình nhà bảo vệ cũng xuống cấp, hư hỏng. Ảnh: NGUYỄN TRANG |
Sau khi được công nhận Di tích quốc gia, 2 xác xe tăng được sơn chống gỉ, có khuôn viên bảo vệ. Hơn 40 năm qua, khu vực điểm di tích xác xe tăng đã xuống cấp, hoen gỉ, mục ruỗng thành sắt vụn, chưa một lần được tu sửa.
Ông Nguyễn Thương, Phó Ban Mặt trận thôn 3, xã Bình Hòa, cho biết: “Trước kia, xác xe tăng còn nguyên vẹn, đến nay đã thành sắt vụn giữa cánh đồng”.
Ông Thương nói: “Là Di tích quốc gia nhưng hàng chục năm không có người trông coi, nhiều trẻ chăn bò, những người thiếu ý thức đã vẽ bậy trên xác xe tăng”.
 |
| Xe tăng M48 cũng đã hoen gỉ sắt. Ảnh: NGUYỄN TRANG |
 |
| Khu vực trọng điểm Di tích cấp Quốc gia nhưng không có người trông coi, bảo dưỡng. Ảnh: NGUYỄN TRANG |
Người dân xung quanh bày tỏ sự tiếc nuối khi Di tích quốc gia nằm phơi nắng, phơi mưa hàng chục năm, sắt từ chiếc xe tăng vỡ vụn, đổ xuống.
Ngay tại điểm di tích xác xe tăng là địa điểm chiến hào thép Lộc Tự, đây là nơi diễn ra trận quyết chiến của quân ta đã bẻ gãy mũi tiến công bằng xe bọc thép của quân Mỹ và giành vị trí chiến lược khống chế trong thế trận Vạn Tường. Tại đây, ngày 18-8-1965, quân ta đã đưa nòng pháo vọt lên xe tăng địch, đánh thủ pháo vào buồng lái, diệt nhiều xe phun lửa.
Sau khi được công nhận Di tích quốc gia, đoạn chiến hào thép cũng được khôi phục với chiều dài 25m, rộng 1,5m, sâu 1m nhưng hiện đã hư hỏng, bao phủ bởi cây cỏ và nằm trong đồng ruộng của người dân.
 |
| Chiến hào thép Lộc Tự um tùm cây cỏ mọc. Ảnh: NGUYỄN TRANG |
 |
| Người dân rất mong muốn các điểm di tích nằm trong quần thể Di tích quốc gia này được tu sửa để phục vụ du khách. Ảnh: NGUYỄN TRANG |
Các điểm di tích khác như đồi đất đỏ Ngọc Hương, đồi tranh Ngọc Hương, đồi bằng, ngã ba xóm chuối, Sở chỉ huy Trung đoàn 1 Quân giải phóng… cũng đều xuống cấp sau thời gian dài không được sửa chữa, tu bổ.
Ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Hòa, cho biết: “Từ khi được công nhận Di tích quốc gia đến nay, quần thể Di tích lịch sử chiến thắng Vạn Tường tại xã Bình Hòa không được trùng tu. Địa phương đã đề nghị các cấp quan tâm tu sửa, quản lý di tích vì đây là Di tích cấp quốc gia”.
