Bảo tàng và Công an tỉnh Quảng Nam đang tiến hành khảo sát và lên phương án bảo vệ, trục vớt và xác định niên đại 2 tàu cổ bị đắm trên vùng biển xã Tam Hải, huyện Núi Thành. Đây là 2 tàu cổ được ngư dân tìm thấy với hàng trăm cổ vật quý giá.
Ngày 23-8, vợ chồng anh Đinh Tấn Tàu (38 tuổi, trú thôn 2, xã Tam Hải) đưa đoàn công tác của Bảo tàng và Công an tỉnh Quảng Nam đến vị trí nơi vợ chồng anh phát hiện có con tàu cổ chở nhiều đồ gốm bị đắm tại vùng rạn Nhọn, cách mũi Bấc của ngọn đồi Bàn Than khoảng 300m về phía Tây. Sau khoảng 30 phút lặn dưới lòng biển, anh Đinh Tấn Tàu cùng con trai mang lên một số mảnh bát, đĩa, lọ… bằng gốm sứ, trong đó có một lọ gốm còn nguyên vẹn.
Những lọ gốm cổ được anh Đinh Tấn Tàu lặn vớt tại vùng biển Tam Hải, Núi Thành (Quảng Nam). Ảnh: NGUYÊN THẢO
Cách đó không xa, tại khu vực Cửa Lở, nơi dòng Trường Giang đổ ra biển, cũng được cha con anh Đinh Tấn Tàu phát hiện có nhiều cổ vật bị vỡ cũng như nhiều mảnh gỗ được cho là thân tàu cổ. Khác với vị trí thứ nhất phải dùng đồ lặn sâu dưới nước, tại đây, cha con anh Tàu chỉ bơi trên mặt nước, khi nhìn thấy có đồ vật mới lặn xuống mang lên. Nơi đây, trước đó anh Tàu cũng tìm thấy một số mảnh vỡ của các loại bát, đĩa gốm cổ. Đặc biệt, tại đây anh Tàu tìm thấy 2 mảnh gỗ thân tàu cổ: một mảnh đã bị gãy có chiều dài hơn 1,2m, chiều ngang gần 0,5m, bề dày gần 0,1m; mảnh thứ hai nhỏ hơn, giống như miếng nối ghép thân tàu cổ, có cả những vị trí chốt nêm. Anh Tàu cũng đưa đoàn đến xem 2 đoạn gỗ tròn mà anh cho là trụ xoay của chiếc bánh lái của con tàu cổ, mỗi đoạn gỗ tròn này dài hơn 3,5m, đường kính hơn 0,4m, có nhiều họa tiết và chữ Hán cổ.
Anh Đinh Tấn Tàu cho biết, cách đây hơn 20 ngày, vợ chồng anh nghe tin nơi đây có tàu cổ bị đắm nên lặn thử thì phát hiện có đồ gốm sứ cổ nằm dưới độ sâu khoảng gần 10m. Anh Tàu cùng nhiều ngư dân khác trục vớt được gần 100 bình gốm nhỏ cùng hàng trăm mảnh vở của chén, bát, đĩa sứ… Vì số cổ vật quá lớn và có liên quan đến con tàu đắm tại khu vực này nên anh Tàu đã thông tin đến Bảo tàng tỉnh Quảng Nam để có kế hoạch khảo sát, bảo vệ.
Tiến sĩ Trần Tấn Vịnh, nguyên Giám đốc Bảo tàng Quảng Nam (hiện là Giám đốc Thư Viện tỉnh Quảng Nam) cho biết: “Tuy số đồ gốm sứ này đã bị vỡ nhưng vẫn còn nhiều hoa văn, họa tiết rất rõ. Sau khi được ngư dân cung cấp các đồ gốm sứ cổ trục vớt được, tôi đã gửi một số tiêu bản cho chuyên gia về khảo cổ là Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi ở tỉnh Quảng Ngãi. Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi nhận định, đây là những hiện vật của con tàu đắm cổ nhất Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại được tìm thấy ở biển Tam Hải nói riêng và vùng biển miền Trung nói chung”.
NGUYÊN THẢO - NGUYÊN KHÔI
