Nghe tin nghệ sĩ Lê Mai (mẹ của NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh và NSƯT Lê Vi) vừa mở quán nước, nhiều đồng nghiệp cũ ở Nhà hát Kịch Hà Nội và bạn bè nghệ sĩ liên tục ghé thăm. Suốt ngày bà tíu tít với khách, trưa đến cũng không ngơi nghỉ, dù từ quán nước đến nhà chỉ vài bước chân…
Nghệ sĩ Lê Mai đang bán hàng nước.
Bà gắn bó với con ngõ nhỏ 20 Phan Đình Phùng – Hà Nội tròn 45 năm, kể từ khi sinh con gái thứ hai Lê Khanh. Ngôi nhà chính, ông bà đã nhượng lại cho gia đình Lê Khanh- Phạm Việt Thanh, nay trở thành tổ ấm xinh đẹp hai tầng với nhiều đồ trang trí bằng gốm. Còn căn bếp mà ngày trước làm gác xép và đặt bàn may để bà may đồ gia công kiếm thêm tiền nuôi các con, trời nóng đến nỗi phải thấp khăn nước đắp lên đầu ngồi may, nay được con rể, đạo diễn Phạm Việt Thanh - sửa sang lại thành căn gác nhỏ xinh xắn với hai tầng khép kín.
Bà những tưởng sẽ gắn bó đến cuối đời trong căn gác nhỏ ấy, vì vừa được sống gần con, vừa ở thuận tiện cho việc đi lại. Nhưng rồi hàng xóm đầu ngõ rao bán căn phòng hơn chục mét vuông, bà quyết định “hạ sơn”. Không còn lo sợ tuổi già chân yếu tay run phải suốt ngày leo lên chiếc thang gỗ chật chội. Bây giờ, một bước ra ngõ. Chủ nhà cũ trước cũng bán hàng nước đã dọn đi, thế là quán nước đầu ngõ có bà chủ mới…
Bà bảo, hàng chè chén nho nhỏ mà mang lại nhiều niềm vui, dù lợi nhuận chẳng đáng là bao. Các con bà từ nay không còn lo lắng mỗi khi bà dắt xe máy “dạo qua phố phường”. “Trước, ở nhà một mình, tôi thấy buồn. Ngày nào cũng đến phố Yết Kiêu ăn phở và uống cà phê với mấy bà bạn. Có khi, buổi trưa đi ăn miến, ăn phở chứ không về nhà ăn cơm”, bà kể.
Việc buôn bán nào có xa lạ với bà. Thời bao cấp, bà thường mua vải ở chợ Đồng Xuân, về cắt may đồ sẵn rồi đạp xe đi nhập hàng. Gặp thuế vụ kiểm tra, nhận ra nghệ sĩ “quen quen” nên được tha. Thế nhưng chỉ một quán nước nho nhỏ, bà không khỏi lo. “Chủ trước bán đông khách, đến lượt mình ngồi đuổi ruồi thì ngại quá”. Song bà không còn phải lo lắng vì khách vào ra liên tục. Nhiều khách hàng vẫn còn nhớ những vai diễn nho nhỏ của bà trên màn ảnh khiến bà cảm động lắm… Bà bảo, gặp bạn bè tâm đắc lại đưa chuyện xưa ra kể.
Bà vui vẻ báo tin: Cùng thời gian này năm sau, Lê Vân sẽ cùng các con theo chồng về Hà Lan. Chồng Vân xin nghỉ hưu ở Liên hiệp quốc trước 3 năm. Hai vợ chồng đã lên kế hoạch. Sang đó, mời mẹ qua chơi rồi đón Vi đến. Bà cười to: “Không biết lúc đó, quán nước đang ăn nên làm ra sẽ nhượng quyền cho ai?”. Bà tâm sự: “Sau khi cuốn hồi ký của Vân ra đời, mấy chị em Vân vẫn yêu thương nhau chứ không mất tình cảm. Tôi đả thông với Khanh và Vy: “Vân là sản phẩm của mẹ nên đừng có trách cứ gì chị nhé”.
Suốt cuộc đời nghệ sĩ, bà đã phục vụ nhân dân bằng những vai diễn. Bây giờ, bà phục vụ “thượng đế” bằng chén trà, chiếc kẹo...
Võ Thâm
