Quả ngọt từ xã hội hóa giáo dục, y tế ở TPHCM - Bài 1: Hệ thống trường đại học tư thục lớn mạnh

Từ những năm 1990, khi có chính sách của Nhà nước về xã hội hóa giáo dục cho phép mở các trường đại học dân lập (nay là đại học tư thục), hàng loạt trường đại học (ĐH) tư tại TPHCM được thành lập. Trong đó, có thể điểm qua các trường như Trường ĐH quốc tế Hồng Bàng, Trường ĐH Công nghệ TPHCM, Trường ĐH Văn Lang, Trường ĐH Công nghệ Sài Gòn, Trường ĐH Văn Hiến...

Nhiều chính sách hỗ trợ

Nhà giáo ưu tú Huỳnh Thế Cuộc, người sáng lập, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Ngoại ngữ - Tin học TPHCM (Huflit), nhớ lại: “Khi có chính sách của Nhà nước về xã hội hóa giáo dục, cho phép mở các trường ĐH dân lập, năm 1992, tôi cùng những người bạn trong ngành giáo dục làm đơn xin phép mở trường. Chúng tôi nhận được sự ủng hộ của lãnh đạo TPHCM thời bấy giờ. Thành phố cho mượn đất tại địa điểm nay là cơ sở chính của trường ở đường Sư Vạn Hạnh, quận 10. Ban đầu, diện tích đất ít thôi, nhưng sau đó mở rộng ra. Hàng năm, trường trả tiền thuê đất và đóng thuế đầy đủ.

Về nguồn vốn, ban đầu có một doanh nhân góp tiền đầu tư, tôi chỉ có một ít nhưng các bạn của tôi góp thêm tiền, dưới danh nghĩa của tôi. Sau 33 năm phát triển, đến nay trường đã có thêm cơ sở mới tại huyện Hóc Môn (TPHCM), quy mô hàng chục ngàn sinh viên, học viên ở các chương trình đại học và sau đại học".

Đi lên từ một trường trung cấp nghề, qua hơn 20 năm, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành từng bước lớn mạnh và trở thành một trong những trường đại học tư có uy tín trong cả nước. Khởi đầu, trường chỉ đào tạo vài chục học viên cung cấp cho Công ty cổ phần Dệt may Sài Gòn, nhưng đến nay đã đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị thực hành thực tập, đào tạo hàng ngàn sinh viên, học viên.

Hiện trường đã phát triển thành trường đại học đa ngành với 14 khoa, 54 chương trình đào tạo (từ đại học đến sau đại học) với các khối ngành: sức khỏe, kinh tế, xã hội - nhân văn, kỹ thuật - công nghệ, nghệ thuật - mỹ thuật, đào tạo giáo viên, pháp luật... với quy mô hơn 25.000 sinh viên.

Nhờ chính sách ưu đãi về thuế, nguồn vốn kích cầu của TPHCM, quỹ đất dành cho giáo dục, ngoài cơ sở chính tại quận 4, trường đã đầu tư hơn 500 tỷ đồng xây dựng thêm cơ sở tại phường An Phú Đông (quận 12), xây dựng Trung tâm Phát triển Công nghệ Trường ĐH Nguyễn Tất Thành tại Khu Công nghệ cao TPHCM (TP Thủ Đức) với tổng vốn đầu tư trên 1.100 tỷ đồng.

TS Trần Ái Cầm, Hiệu trưởng Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, bày tỏ, các chính sách, chủ trương của Thành ủy, UBND TPHCM đã thúc đẩy sự phát triển đa dạng của bức tranh chung về giáo dục đại học, đặc biệt là các ĐH ngoài công lập. Điều này thật sự đang tạo thế và lực, sức bật cho các trường ĐH ngoài công lập trong việc phát triển, đồng thời giúp các trường tham gia đóng góp nhiều hơn từ việc phản biện thực tiễn chính sách, đào tạo và cung ứng nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực trình độ cao cho sự phát triển thành phố.

Tương tự, các trường như ĐH Công nghệ Sài Gòn, ĐH Hoa Sen, ĐH Văn Lang, ĐH Văn Hiến cũng được TPHCM hỗ trợ về quỹ đất phục vụ giáo dục để xây dựng cơ sở vật chất tại quận 1, quận Bình Thạnh, huyện Bình Chánh. Ngoài chính sách ưu tiên về thuế (áp dụng thuế suất 10% đối với các khoản thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện hoạt động xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao và môi trường), thành phố cũng tạo điều kiện cho các trường vay vốn kích cầu để đầu tư phát triển...

Đồng hành cùng sự phát triển của TPHCM

Theo PGS-TS Nguyễn Kim Hồng, Phó Chủ tịch Hội Cựu giáo chức Việt Nam, từ chỗ ra đời trong bối cảnh thiếu thốn về tài chính, đội ngũ, đất đai, cơ sở vật chất, đến nay nhiều trường ĐH tư tại TPHCM có lực lượng giảng viên hàng ngàn người. Cơ sở vật chất của nhiều trường được đầu tư hiện đại, có đơn vị được tổ chức quốc tế gắn sao như Trường ĐH Văn Lang, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, Trường ĐH Công nghệ TPHCM…

Qua khảo sát một số trường ĐH tư tại TPHCM cho thấy, khá nhiều trường phát triển mạnh và không kém cạnh so với các trường ĐH công lập. Ngoài doanh thu lên tới cả ngàn tỷ đồng, nhiều trường ĐH tư có cơ sở vật chất hiện đại, tỷ suất đầu tư cho cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, đội ngũ giảng viên có trình độ tiến sĩ thuộc tốp đầu cả nước. Nhiều trường thu hút được các chuyên gia đầu ngành và cả những nhà khoa học uy tín của nước ngoài về làm việc.

Theo GS-TSKH Hồ Đắc Lộc, Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ TPHCM, ngoài việc tham gia đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực cho thành phố, trường còn chủ động tham gia nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ. Nhiều năm qua, tập thể nhà khoa học, nhà nghiên cứu, giảng viên của trường đã liên tục thực hiện nhiều dự án nghiên cứu khoa học ứng dụng phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của TPHCM.

Đặc biệt, trong năm 2024, trường tham gia làm thành viên đồng sáng lập của Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 (C4IR) của TPHCM, tiếp tục đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu, phát triển các giải pháp, dự án đổi mới sáng tạo, hỗ trợ cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đáp ứng yêu cầu khách quan của thực tiễn trong phát triển đất nước. Ngoài ra, trường đã hoàn thành bàn giao

Dự án “Số hóa không gian Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TPHCM”, góp phần vào công tác bảo tồn văn hóa trong thời đại số; sinh viên trường cũng tích cực góp sức chung bằng các đồ án có giá trị thực tiễn cao như đồ án tốt nghiệp Bảo tàng Lịch sử đô thị Sài Gòn - Chợ Lớn, đồ án tốt nghiệp Thiết kế Trung tâm Thương mại văn phòng The Nexus…

Sự lớn mạnh của các trường ĐH tư cùng với hệ thống ĐH công lập đã góp phần giúp TPHCM trở thành trung tâm giáo dục ĐH, nghiên cứu, chuyển giao khoa học - công nghệ phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của TPHCM nói riêng và cả khu vực phía Nam nói chung.