Phát biểu tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cho rằng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc đã trả lời trực tiếp, thẳng thắn, trách nhiệm và đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội.
Về chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Phó Thủ tướng nhận khuyết điểm trước Quốc hội và bà con đang sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.
"Trước hết, với trách nhiệm được phân công là người chỉ huy tổ chức thực hiện 3 chương trình này, chúng tôi xin nhận khuyết điểm trước Quốc hội và đặc biệt xin nhận khuyết điểm trước bà con đang sống ở vùng dân tộc thiểu số miền núi", Phó Thủ tướng thẳng thắn nhận khuyết điểm, vì chương trình này và 2 chương trình mục tiêu quốc gia còn lại thực hiện chậm.
 |
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang. Ảnh: QUANG PHÚC |
Phó Thủ tướng cho biết, theo số liệu, đến 31-5-2023, phần vốn của năm 2022 cho chương trình này chỉ đạt 58,49% vốn đầu tư phát triển, vốn của năm 2023 chỉ đạt được 17,01% vốn đầu tư phát triển.
Theo Phó Thủ tướng, chỉ còn 2,5 năm để thực hiện giai đoạn 1 của dự án. Hơn nữa, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số thụ hưởng chương trình này đang sống ở biên cương, phên giậu của đất nước, đang chịu nhiều khó khăn để gìn giữ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc. "Cho nên, chúng tôi nhận thấy trách nhiệm của mình rất nặng nề trong việc này", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng cũng chỉ ra 3 vướng mắc và vấn đề quan trọng là tháo gỡ những vướng mắc để chương trình thực hiện nhanh, hiệu quả trong thời gian tới.
Trước hết, số lượng văn bản ban hành rất nhiều, riêng chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được tích hợp từ 118 chính sách, 10 dự án, 22 tiểu dự án, 55 nội dung thành phần, chịu sự quản lý của 23 Bộ, ngành trung ương, nên còn nhiều chồng chéo, xung đột.
 |
Quốc hội chất vấn sáng 7-6. Ảnh: QUANG PHÚC |
Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 71, trong khoảng hơn 2 tháng, 18/18 bộ, ngành đã có 59 văn bản trả lời, giải quyết được 261/339 thắc mắc của các cơ quan, địa phương. Với các nội dung còn lại, Chính phủ đang chuẩn bị sửa đổi Nghị định 27, ban hành, điều chỉnh một số thông tư.
Theo Phó Thủ tướng, việc sửa đổi Nghị định 27 đang được gấp rút tiến hành, ngay trong hôm nay Chính phủ sẽ giao Bộ Kế hoạch - Đầu tư tổng hợp giải trình báo cáo của Chính phủ, cố gắng ban hành trước ngày 15-6.
Trong đó, Phó Thủ tướng chỉ ra trình độ của cán bộ trực tiếp triển khai chương trình này ở địa phương, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa rất hạn chế. Trình độ hạn chế, thủ tục rắc rối dẫn đến chậm và còn nguy cơ dẫn đến sai sót. Ngoài ra, các dự án triển khai manh mún, dàn trải.
Theo Phó Thủ tướng, khi đi khảo sát ở một địa phương cho thấy, cả nhiệm kỳ địa phương được 200 tỷ đồng nhưng triển khai đến 400 dự án (trung bình mỗi dự án 500 triệu đồng - PV). Ở vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số mà dự án hạ tầng chỉ 500 triệu đồng để làm dự án đường thì đoạn đường làm được rất ngắn, khó kết nối. Vì vậy, phát huy giá trị các dự án là kém hiệu quả.
Bên cạnh đó, còn gây ra 2 hệ lụy, đó là khối lượng hồ sơ dự án nhiều. Khối lượng hồ sơ rất nhiều nên làm hồ sơ không cũng mất vài tháng, thậm chí cả năm, dẫn đến chậm. Ngoài ra, với trình độ cán bộ nên khả năng rủi ro rất lớn và có khi chúng ta sẽ mất cán bộ vì chính sự dàn trải này.
Cũng theo Phó Thủ tướng, thực tế ở địa phương cũng cho thấy, các địa phương không giải ngân được nhiều vốn trung ương, nhưng giải ngân được tỷ lệ lớn vốn đối ứng địa phương, điều đó cho thấy những quy định còn vướng mắc, gây khó khăn, nên việc tháo gỡ ở các quy định này sẽ tạo được tác động tốt.
Thời gian tới, với sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh tháo gỡ, hoàn thiện cơ sở pháp lý vững chắc để chương trình được giải ngân đúng theo yêu cầu.
