Thông tin trên là đoạn kết buồn dành cho nỗ lực cứu hộ quốc tế quy mô lớn dành cho tàu lặn Titan (ảnh) bị mất tích trong chuyến tham quan xác tàu Titanic.
Vụ ép nát thảm khốc
Công ty Ocean Gate sở hữu tàu lặn Titan ra tuyên bố xác nhận: “Những người đàn ông này là những nhà thám hiểm thực thụ, những người có chung tinh thần phiêu lưu và niềm đam mê sâu sắc đối với việc khám phá và bảo vệ các đại dương trên thế giới. Trái tim của chúng tôi hướng về 5 linh hồn này và mọi thành viên trong gia đình họ”. 5 người thiệt mạng trên tàu gồm: Stockton Rush (61 tuổi) - người sáng lập và Giám đốc điều hành OceanGate, tỷ phú người Anh Hamish Harding (58 tuổi), doanh nhân người Anh gốc Pakistan Shahzada Dawood (48 tuổi), cùng con trai Suleman (19 tuổi) và nhà hải dương học người Pháp kiêm chuyên gia về tàu Titanic Paul-Henri Nargeolet (77 tuổi).
Phát biểu trước báo giới ở Boston, Chuẩn Đô đốc John Mauger, Tư lệnh Vùng 1 của USCG, cho biết, một robot không người lái tìm kiếm biển sâu đã phát hiện ra mảnh vỡ của tàu lặn Titan vào sáng 22-6, cách mũi của xác tàu Titanic khoảng 488m và mặt biển 4km. “Những mảnh vỡ cho thấy một vụ ép nát thảm khốc đã xảy ra ở khoang kháng áp của tàu lặn”, ông Mauger nói. Dù Chuẩn Đô đốc Mauger cho hay còn quá sớm để biết chính xác thời điểm tàu Titan gặp nạn, nhưng vị trí mảnh vỡ khá gần xác tàu Titanic cùng thời gian tàu Titan mất liên lạc, cho thấy sự cố xảy ra khi tàu chuẩn bị đáp xuống đáy biển hôm 18-6.
Tờ Wall Street Journal dẫn lời một quan chức cấp cao giấu tên của Hải quân Mỹ cho hay, lực lượng này đã nghe thấy tiếng động được cho là từ tàu Titan bị ép nát, vài giờ sau khi tàu lặn bắt đầu hành trình. Một hệ thống phát hiện âm thanh dưới nước bí mật của hải quân Mỹ (được dùng để phát hiện tàu ngầm của đối phương) đã nghe thấy tiếng động cho thấy một vụ ép nát hoặc vỡ nổ xảy ra gần khu vực tàu lặn Titan mất tích. Hải quân Mỹ khi đó chưa thể khẳng định âm thanh họ nghe được là tàu Titan bị ép nát và không công khai thông tin này trên truyền thông để đảm bảo chiến dịch tìm kiếm người sống sót vẫn diễn ra. Tuy nhiên, thông tin trên đã giúp USCG, lực lượng dẫn đầu cuộc tìm kiếm tàu Titan, thu hẹp phạm vi tìm kiếm con tàu trước khi thấy mảnh vỡ vào ngày 22-6.
Đội tìm kiếm sẽ sớm rời hiện trường sau chiến dịch đa quốc gia kéo dài 4 ngày, song các thiết bị tự hành tiếp tục thu thập bằng chứng dưới đáy biển. Hiện không rõ liệu có thể trục vớt các thi thể nạn nhân lên hay không, do tính chất của vụ tai nạn và điều kiện khắc nghiệt ở độ sâu dưới mặt nước biển 4km.
Mối nguy được cảnh báo trước
Theo giới quan sát, vấn đề an toàn của tàu Titan sẽ là tâm điểm cho những câu hỏi xoay quanh vụ tai nạn và cuộc điều tra. Những cáo buộc sai sót về an toàn của OceanGate từng được một cựu giám đốc của công ty này nêu ra trong vụ kiện năm 2018. Vào thời điểm này, OceanGate đã sa thải giám đốc phụ trách hoạt động hàng hải David Lochridge sau khi ông nêu lo ngại về độ an toàn của tàu lặn Titan và từ chối phê chuẩn các chuyến đi thử nghiệm chở người. Trong vụ kiện tại bang Washington cách đây 5 năm, OceanGate cáo buộc ông Lochridge vi phạm thỏa thuận bảo mật khi tiết lộ các thông tin bí mật và độc quyền của công ty.
Cựu giám đốc Lochridge đã bày tỏ lo ngại khi OceanGate từ chối thực hiện bài kiểm tra không phá hủy đối với thiết kế thân tàu, phương pháp nhằm tìm lỗi bên trong hoặc ngoài thân vỏ mà không gây tổn hại đến Titan. Ông Lochridge còn cho biết, thiết kế cửa sổ quan sát của tàu lặn chỉ chịu được áp suất cho phép ở độ sâu 1.300m, song OceanGate đã lên kế hoạch đưa khách xuống độ sâu 4.000m. Ông Lochridge cũng từng đề nghị OceanGate đánh giá độ an toàn của tàu Titan thông qua cơ quan chuyên môn của Mỹ.
Đạo diễn phim Titanic James Cameron cho rằng, vụ tàu Titan gặp nạn có điểm tương đồng với thảm họa Titanic. Theo đó, thuyền trưởng của tàu Titanic đã được cảnh báo nhiều lần về sự nguy hiểm khi cho thuyền đi vào khu vực biển có nhiều băng vào buổi đêm, với tầm nhìn rất kém. Cảnh báo về an toàn với tàu Titan cũng đã được đưa ra nhưng bị phớt lờ.