Giống thanh long độc đáo
Hiện tại, nước ta có 2 loại giống thanh long truyền thống được trồng phổ biến là thanh long ruột trắng và thanh long ruột đỏ, phân bố chủ yếu tại các tỉnh, thành phía Nam. Trong đó, với diện tích trên 33.000ha, sản lượng hàng năm đạt gần 700.000 tấn, tỉnh Bình Thuận được xem là “thủ phủ” thanh long của Việt Nam.
Năm 2013, từ việc lai tạo hữu tính giữa giống thanh long ruột đỏ LĐ1 và giống thanh long ruột trắng Chợ Gạo, giống thanh long ruột tím hồng (LĐ5) độc đáo đã được Viện Cây ăn quả miền Nam chính thức “trình làng”. Tuy nhiên, ngay sau đó, giống thanh long này đã được Công ty TNHH Thanh long Hoàng Hậu (Công ty Hoàng Hậu, tỉnh Bình Thuận) mua bản quyền với giá 2 tỷ đồng và được Cục Trồng trọt cấp bảo hộ giống cây trồng mới LĐ5 hiệu lực 20 năm. Từ đó đến nay, Công ty Hoàng Hậu là đơn vị độc quyền hợp pháp tổ chức phát triển sản xuất và mua bán các sản phẩm liên quan đến giống thanh long LĐ5 phạm vi trong và ngoài nước.
Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bình Thuận, với màu sắc đẹp mắt, đặc tính thịt trái giòn, chắc thịt, vị ngọt kèm chua nhẹ và có mùi thơm, thanh long LĐ5 được thị trường ưa chuộng. Ngoài ra, giống thanh long này có thời gian bảo quản kéo dài hơn so với thanh long ruột trắng và ruột đỏ nên thuận lợi hơn khi xuất khẩu sang những thị trường xa như châu Âu, châu Mỹ. Đặc biệt, giá bán thanh long LĐ5 luôn cao hơn so với các loại thanh long truyền thống .
Ông Phan Văn Tấn, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bình Thuận, cho biết, sau thời gian trồng thử nghiệm, thanh long LĐ5 thích nghi với điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng tại địa phương. Quy trình sản xuất thanh long LĐ5 không khác gì so với các loại giống thanh long truyền thống, năng suất có thể đạt tới 40 tấn/ha nên có nhiều triển vọng.
Cần sớm chuyển giao
Hiện nay, tỉnh Bình Thuận chỉ có hơn 645ha thanh long LĐ5 (chiếm 1,91% diện tích thanh long toàn tỉnh), tập trung chủ yếu tại trang trại của Công ty Hoàng Hậu với khoảng 450ha, còn lại nằm rải rác ở các huyện khoảng 195ha. Đại diện Công ty Hoàng Hậu cho biết, từ khi sở hữu giống thanh long LĐ5, đã có một số tổ chức, cá nhân hỏi mua. Công ty chưa bán giống thanh long LĐ5 mà muốn chuyển giao có điều kiện. Cụ thể, người dân muốn sản xuất giống thanh long LĐ5 phải thực hiện sản xuất theo đúng quy trình kỹ thuật mà công ty đưa ra, sản phẩm trái thanh long sẽ được công ty liên kết thu mua và tiêu thụ. Hiện chưa có đơn vị nào đáp ứng yêu cầu trên nên công ty chưa bán hom giống.
Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Thuận Phan Văn Tấn cho rằng, với tình hình cần có những giống mới để thay thế dần những giống thanh long truyền thống đang bị thoái hóa thì việc tuyên truyền để bà con nông dân tiếp cận những giống thanh long mới được Bộ NN-PTNT cho phép, trong đó có giống thanh long LĐ5, là việc cần làm. Tuy nhiên, do giống thanh long này được một công ty mua bản quyền nên cần phải làm đúng quy trình. Sở NN-PTNT tỉnh Bình Thuận đang tham mưu UBND tỉnh làm việc với Công ty Hoàng Hậu để thống nhất phương án, quy trình chuyển giao, mục đích đảm bảo quyền lợi, lợi ích hài hòa giữa người dân và doanh nghiệp.
