Phát triển nhà ở xã hội: Thừa quyết tâm, thiếu kết quả

Điểm sáng hiếm hoi

Là một trong những địa phương đi đầu trong phát triển NƠXH, đến nay, tỉnh Bình Dương đã xây dựng, đưa vào sử dụng nhiều khu nhà dành cho người lao động thu nhập thấp, giúp hàng chục ngàn công nhân an cư, lạc nghiệp. Chia sẻ về thời điểm ký hợp đồng mua lại căn chung cư tại khu nhà ở đô thị Becamex - khu Việt Sing (TP Thuận An, tỉnh Bình Dương), anh Nguyễn Đặng Thắng (35 tuổi, quê Quảng Trị) kể: “Năm 2021, chúng tôi chỉ tiết kiệm được 50 triệu đồng nên đã vay mượn thêm của người thân để mua lại căn chung cư Việt Sing với giá 320 triệu đồng (tăng gấp 2 lần so với giá chủ đầu tư bán thời điểm trước đó), có diện tích sử dụng khoảng 30m2 . Lúc đó, vợ chồng tôi vui như trúng số vì lần đầu tiên trong đời được sở hữu căn hộ của riêng mình. Đáng mừng hơn, các đồng nghiệp quê ở các tỉnh miền Tây, miền Trung ở trọ nhiều năm nay trên địa bàn TP Thuận An cũng đã mua được NƠXH, dù trong tay chỉ có trên dưới 100 triệu đồng”. Theo anh Thắng, những căn hộ tại khu Việt Sing có đủ các tiện ích cơ bản như gần trường học, chợ, khu dân cư đông đúc, đường sá thông thoáng... đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt của gia đình.

Tại tỉnh Bình Dương, việc phát triển NƠXH từ doanh nghiệp nhà nước đã tạo cú hích, thúc đẩy thêm nhiều công ty tư nhân chú trọng đầu tư dòng sản phẩm căn hộ phù hợp với túi tiền của công nhân, người lao động có thu nhập thấp. Các doanh nghiệp như Tập đoàn Bcons, Công ty CP Đầu tư xây dựng Thiên Phát đang triển khai các thủ tục đầu tư, chuẩn bị nguồn lực để xây dựng hàng chục ngàn căn hộ ở các khu đô thị Dĩ An, Tân Uyên, Bến Cát với mức giá chưa tới 1 tỷ đồng/căn.

Theo Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương, Đề án phát triển NƠXH, nhà ở công nhân giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030 dự kiến sẽ đầu tư khoảng 172.735 căn với tổng diện tích đất khoảng 613ha, diện tích sàn xây dựng đạt hơn 9,5 triệu m2 , đáp ứng chỗ ở cho 636.796 dân, tổng mức đầu tư khoảng 87.236 tỷ đồng, cao gấp 2 lần chỉ tiêu được Chính phủ giao. Trong đó, giai đoạn 2021-2025, dự kiến bố trí 159ha diện tích đất, đầu tư hoàn thành khoảng 42.514 căn NƠXH, đáp ứng cho khoảng 138.188 dân; giai đoạn 2026-2030 dự kiến bố trí khoảng 454ha, đầu tư hoàn thành khoảng 130.221 căn NƠXH. Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh cho rằng: “Việc xây dựng NƠXH là một trong những chính sách an sinh xã hội của tỉnh, có ý nghĩa rất quan trọng giúp người lao động an cư, lạc nghiệp, vừa là một giải pháp hữu hiệu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội”.

Loay hoay giải pháp tháo gỡ

Theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến việc phát triển NƠXH ì ạch tại hầu hết các địa phương là thủ tục pháp lý quá nhiêu khê. Tại TPHCM, ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, cho biết: “Hiện thành phố đã khởi công 6 dự án với 4.754 căn hộ nhưng bị vướng mắc về pháp lý. Các dự án NƠXH tại TPHCM đang vướng mắc vì 5 nhóm vấn đề lớn là công tác chấp thuận chủ trương đầu tư, công tác quy hoạch, các dự án đầu tư công, công tác đấu thầu à tài chính. Thành phố đang tiếp tục kiến nghị các cơ quan Trung ương để giải quyết khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc đầu tư phát triển NƠXH”.

Đối với TP Hà Nội, tới năm 2030, thành phố cần tới 110.000 căn NƠXH để đáp ứng nhu cầu người dân. Ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, cho biết, để triển khai nhiệm vụ phát triển NƠXH, thành phố đã lập tổ công tác đặc biệt, trực tiếp do Chủ tịch UBND TP làm tổ trưởng để tháo gỡ khó khăn vướng mắc, hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư, dự án đầu tư trên địa bàn, trong đó ưu tiên các dự án đầu tư NƠXH. “Nhằm thúc đẩy việc phát triển các dự án NƠXH, TP Hà Nội kiến nghị các bộ, ngành chức năng sửa đổi một số quy định để đơn giản hóa, rút ngắn trình tự, thủ tục, thời gian đấu thầu so với quy định của pháp luật hiện hành, nhất là khi các luật quan trọng sửa đổi gồm Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản liên quan tới phát triển NƠXH sắp có hiệu lực thi hành”, ông Dương Đức Tuấn cho biết.

Trong khi đó, Long An là một tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, phần lớn công nhân, lao động đều đến từ các địa phương khác và chưa có nhà ở nên nhu cầu về nhà ở cho công nhân trong các khu công nghiệp rất lớn. Tuy nhiên, việc triển khai các dự án NƠXH đang gặp nhiều khó khăn: các dự án NƠXH thuộc quỹ đất 20% trong các dự án khu dân cư đa phần đều vướng bồi thường giải phóng mặt bằng, thủ tục giao đất kéo dài, nhiều dự án chưa đủ điều kiện tiếp cận nguồn vốn ưu đãi...

Nhằm tháo gỡ khó khăn, Sở Xây dựng Long An đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các chủ đầu tư nhanh chóng triển khai dự án để đảm bảo chỉ tiêu; đề xuất thu hồi quỹ đất 20% trong các dự án nhà thương mại nếu chủ đầu tư chưa hoàn thành thủ tục để chọn nhà đầu tư khác; thực hiện đồng bộ các chính sách từ đất đai, đầu tư, xây dựng, chính sách đặc thù của tỉnh, tạo cơ chế thuận lợi khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp tích cực tham gia phát triển NƠXH cho địa phương…