PHÓNG VIÊN: Ông có nhận xét gì về tình hình TNGT có liên quan đến người điều khiển phương tiện sử dụng rượu bia?
Ông NGUYỄN NGỌC TƯỜNG: Số liệu thống kê từ ngành chức năng cho thấy, từ năm 2014-2017, tỷ lệ TNGT do nguyên nhân sử dụng rượu bia chiếm 6%-9% trong tổng số vụ TNGT. Năm 2018 có 25.589 trường hợp vi phạm về nồng độ cồn bị cảnh sát giao thông (CSGT) xử lý và con số đó của 9 tháng đầu năm nay là 17.834 vụ.
Mỗi năm, lực lượng CSGT toàn thành phố lập biên bản xử lý khoảng 25.000 trường hợp lái xe vi phạm nồng độ cồn, chiếm hơn 5% tổng số vụ xử lý vi phạm. Hiện chưa có thống kê đầy đủ về mức tiêu thụ rượu bia của người dân thành phố, nhưng theo số liệu của Sở Công thương, chỉ riêng mỗi dịp tết, thị trường thành phố đã tiêu thụ 44 triệu lít bia. Từ thực tế này, cảnh báo được đưa ra là nếu không có những biện pháp mạnh mẽ và quyết liệt để kiểm soát thì tình hình TNGT liên quan đến việc sử dụng rượu bia có nguy cơ tăng cao trong thời gian tới, đặc biệt khi Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2020 đang đến gần.
Phải chăng biện pháp xử phạt chưa đủ tính răn đe nên vẫn còn một bộ phận người tham gia giao thông sau khi đã sử dụng rượu bia, hành động được xem là tiềm ẩn nguy cơ gây ra TNGT?
Theo luật pháp Việt Nam, lái xe gây tai nạn khi đã uống rượu bia, tùy theo mức độ nặng nhẹ có thể bị phạt tù đến 15 năm, phạt hành chính nặng và treo bằng lái. Vẫn theo quy định của pháp luật, việc gây ra tai nạn trong trường hợp đã dùng rượu bia hoặc chất kích thích mạnh khác, không phải là tình tiết để loại trừ hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, kể cả trong tình trạng say đến mất nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi. Trái lại, người vi phạm còn có thể bị truy tố ở khung tăng nặng đối với hành vi phạm tội mà mình gây ra khi sử dụng rượu bia, chất kích thích.
Còn công tác tuyên truyền về ATGT liệu đã làm tốt trong thời gian qua?
Suy cho cùng, những vụ TNGT liên quan đến rượu bia cũng chính là lỗi thuộc về ý thức của người điều khiển phương tiện. Ở góc độ xã hội, có thể thấy việc tham gia giao thông sau khi sử dụng rượu bia là một vấn nạn với nhiều hệ lụy: người chết, người bị thương, thiệt hại tài sản… Điều đáng buồn là lắm khi người chịu thương vong lại là người chấp hành đúng luật giao thông, tức họ bị vạ lây do người điều khiển giao thông đã uống rượu bia gây ra. Tuyên truyền, giáo dục nếu được làm tốt, sâu rộng sẽ giúp chuyển biến được những nhận thức không đúng đắn nêu trên.
Trong công tác này, chúng tôi cho rằng cần có các giải pháp hỗ trợ mang tính kỹ thuật, như tăng cường giáo dục chuyển đổi hành vi với hình thức tuyên truyền đa dạng, sinh động; khuyến cáo người điều khiển phương tiện về định lượng, thời gian sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông.
Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo đài để đẩy mạnh tuyên truyền về quy định và chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm nồng độ cồn trong máu, hơi thở. Tuyên truyền bằng băng rôn, khẩu hiệu tại các địa điểm kinh doanh có liên quan đến rượu bia, các bãi giữ xe và trên các tuyến đường có kinh doanh rượu bia.
Bên cạnh các quy định về quảng cáo rượu bia, cần quy định thêm về việc nhà sản xuất rượu bia phải dán các khẩu hiệu, quy định ngay trên bao bì sản phẩm, những câu khuyến cáo như “Đã uống rượu bia thì không lái xe”, “Lái xe khi sử dụng rượu bia có thể dẫn đến TNGT” hoặc “ Nghiêm cấm điều khiển xe mà sử dụng rượu bia vượt quá quy định”…
Một trong những đề án mà TPHCM đang thiết lập để thực hiện Nghị quyết 54/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm cơ chế chính sách đặc thù phát triển thành phố đó là tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu bia. Đây giải pháp nhằm điều chỉnh hành vi, điều tiết, hạn chế tác hại của rượu bia. Giảm lượng tiêu thụ rượu bia cũng đồng nghĩa giảm chi phí sinh hoạt của người dân, chi phí liên quan đến TNGT và điều trị.
| Không riêng gì Việt Nam, các nước trên thế giới cũng có những quy định rất nghiêm ngặt để ngăn chặn, xử phạt người điều khiển phương tiện giao thông sau khi đã uống rượu bia. Tại Singapore, mức phạt dành cho người bị kết tội lái xe trong lúc say rượu lên đến 5.000SGD, tương đương 80 triệu đồng và/hoặc phạt tù 6 tháng. Ở Nhật Bản, từ năm 2007, luật pháp nước này lần đầu tiên áp dụng các hình phạt, bao gồm cả án tù, cho những người cung cấp rượu bia hoặc phương tiện cho những lái xe đang say xỉn. Nhật Bản thậm chí cũng phạt luôn cả người ngồi trên xe mà biết rằng tài xế có uống rượu bia trước đó nhưng không ngăn cản họ việc lái xe. Thái Lan thì đưa những người vi phạm đến tham quan nhà xác. Trong những thời điểm đặc biệt, tài xế từng say xỉn còn bị đặt trong tình trạng giám sát, buộc tham gia lao động công ích hoặc vào bệnh viện chăm sóc các nạn nhân bị TNGT. Tại Mỹ, tùy vào quy định của từng bang, nhưng một vài ly rượu trong buổi tiệc gia đình có thể kéo theo nhiều phiền toái như một đêm trong nhà giam ở trụ sở cảnh sát chờ thân nhân đến bảo lãnh, những phiên tòa sau đó, 45 ngày bị treo bằng lái, phải tham gia khóa học “giáo dục về nồng độ cồn” và 1 năm bị giám sát. Kèm theo đó là nhiều khoản tiền phải chi: tiền phạt, tiền lấy lại xe bị giữ, án phí, tiền đóng cho khóa học… |
