Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh và tổ chức Công đoàn thật sự là tổ chức đại diện tốt nhất cho người lao động, là đòi hỏi của sự phát triển, của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Nghị quyết Đại hội XII của Đảng xác định: “Phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng; nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, kỷ luật lao động…; đảm bảo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện điều kiện làm việc, nhà ở, các công trình phúc lợi phục vụ cho công nhân…”.
Trong thực tế, giai cấp công nhân đang có mặt ở tất cả các ngành nghề, các thành phần kinh tế, là lực lượng quan trọng, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây là lực lượng tiếp cận nhanh với khoa học - công nghệ tiên tiến, từng bước làm chủ kỹ thuật, công nghệ cao, bước đầu hình thành đội ngũ công nhân trí thức.
Tuy nhiên, một bộ phận không nhỏ công nhân và người lao động đang đứng trước những khó khăn về đời sống, nhiều người đang vắt sức lao động, tăng ca để có thêm thu nhập, trang trải cuộc sống, không có thời gian để dành cho giải trí, học tập, nâng cao đời sống tinh thần. Nhiều người gặp khó khăn về nhà ở, về việc tìm nơi giữ trẻ…
Trước xu thế của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, nhiều việc làm truyền thống biến mất, xuất hiện những việc làm mới cùng với quan hệ lao động có nhiều những thay đổi và sự cạnh tranh về nguồn nhân lực chất lượng cao diễn ra ngày càng gay gắt giữa các nước, tạo ra cả thời cơ và thách thức đối với người lao động.
Tổ chức Công đoàn đã có bước chuyển, thích ứng hơn với sự thay đổi nhanh chóng của tình hình thực tế. Phong trào thi đua yêu nước trong công nhân, viên chức, lao động góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Nhiều công đoàn cơ sở đã có những hoạt động thiết thực, như: chăm lo đời sống người lao động từ bữa ăn giữa ca, an toàn thực phẩm, an toàn lao động, tạo điều kiện về nơi ở, tặng học bổng, vé xe nghĩa tình, sổ tiết kiệm cho những hoàn cảnh khó khăn, kịp thời biểu dương những tấm gương lao động sáng tạo, góp phần tăng năng suất lao động …Tuy nhiên, không ít nơi, vai trò công đoàn còn mờ nhạt, còn biểu hiện hành chính hóa, và có lúc, có nơi cấp ủy, chính quyền cũng chưa thực sự quan tâm đến tổ chức và hoạt động công đoàn.
Hiện nay, tổ chức Công đoàn đang đứng trước những tác động của sự ra đời của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở và những đổi mới của Đảng đối với hệ thống chính trị, đòi hỏi tổ chức Công đoàn phải tự đổi mới chính mình một cách mạnh mẽ, quyết liệt. Đó là, phải nâng cao năng lực đại diện, bảo vệ quyền và chăm lo lợi ích chính đáng của người lao động; tham gia quản lý kinh tế - xã hội và nhà nước; giám sát hoạt động của cơ quan, đơn vị, tổ chức theo quy định của pháp luật.
Tình hình mới đòi hỏi tổ chức Công đoàn chuyển hoạt động ưu tiên về cơ sở, chuyển từ chỉ đạo sang hỗ trợ, phục vụ, tổ chức các dịch vụ phục vụ đoàn viên công đoàn và người lao động, chăm lo xây dựng giai cấp công nhân, xây dựng tổ chức Công đoàn bằng việc làm cụ thể, thiết thực. Quan tâm phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn khu vực ngoài nhà nước, góp phần tích cực xây dựng quan hệ lao động hài hòa, bền vững, tiến bộ. Coi trọng việc xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có năng lực, trình độ, bản lĩnh chính trị, có kỹ năng thương lượng, thỏa thuận, đàm phán, đối thoại, tư vấn, giám sát thực hiện các thỏa ước lao động tập thể, thực hiện chế độ chính sách, thực hiện dân chủ tại cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp. Hơn ai hết, cán bộ công đoàn là người biết lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người lao động, đồng thời cũng biết chia sẻ với người sử dụng lao động khi gặp khó khăn do ảnh hưởng của yếu tố khách quan.
Tổ chức Công đoàn sẽ chủ động tham mưu cho Đảng, Nhà nước có những chủ trương, chính sách, tạo nguồn lực mới để Công đoàn phát huy vai trò, năng lực đại diện cho người lao động. Đề xuất khắc phục “độ vênh” của chính sách, pháp luật và kiến nghị chính sách về đất đai, nhà ở, nhà trẻ, nhà văn hóa và các công trình phúc lợi… cho người lao động. Cùng với việc tạo điều kiện phát huy vai trò của tổ chức Công đoàn, tạo nguồn cán bộ lãnh đạo, quản lý trẻ, xuất thân từ công nhân.
Đại hội XII Công đoàn Việt Nam được kỳ vọng là đại hội đánh dấu bước phát triển mới của tổ chức Công đoàn. Đại hội quyết định mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ nhằm phát huy tốt hơn vai trò của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn. Nâng cao hiệu quả đại diện, chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, vì việc làm bền vững và đời sống ngày càng cao, tạo nên sức tập hợp, thu hút đông đảo người lao động. Tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
PHẠM PHƯƠNG THẢO
