Phát huy cơ chế đặc thù để phát triển TPHCM nhanh hơn, bền vững hơn

Trước những vấn đề này, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM, đã có buổi trả lời phỏng vấn báo chí.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM

- PHÓNG VIÊN: Năm 2017 được đánh giá là năm thành công và đạt được nhiều thành tựu của TPHCM. Những thành công đó thể hiện qua những lĩnh vực nào, thưa Bí thư?

* Đồng chí NGUYỄN THIỆN NHÂN: Cùng với cả nước, năm 2017 TPHCM đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào những thành tựu chung của cả nước.

Trước hết, có thể khẳng định TPHCM tiếp tục là trung tâm kinh tế lớn nhất, là đầu tàu kinh tế của cả nước. Điều này thể hiện ở con số tăng trưởng năm 2017 của TPHCM là 8,25% (năm 2016 tăng 8,05%). Kết quả này giúp giữ vững tỷ trọng đóng góp kinh tế của TP đối với cả nước là 22%. Thứ hai là thu ngân sách, những năm qua, trung bình mỗi năm TPHCM đóng góp được 27% - 28% ngân sách cả nước. Trong năm 2017, chỉ tiêu giao khá nặng - hơn 347.000 tỷ đồng, tức trung bình mỗi ngày TPHCM phải góp 1.000 tỷ đồng. Kết thúc năm 2017, TPHCM đã vượt chỉ tiêu này. Việc này rất có ý nghĩa đối với sự phát triển chung của cả nước.

Thứ ba là thu hút đầu tư nước ngoài. Trong 5 năm trở về trước, thu hút đầu tư nước ngoài có xu hướng gặp khó khăn. Nhưng năm 2017, TPHCM thu hút được 6,3 tỷ USD, tăng hơn 85% so với năm 2016 (3,46 tỷ USD). Đây là kết quả rất đáng khích lệ. Nhờ vậy, tổng đầu tư nước ngoài của TPHCM năm 2017 chiếm gần 18% trong cả nước (năm 2016 chiếm 13%).

Bên cạnh đó, các hoạt động về văn hóa - xã hội tiếp tục được giữ vững và nâng cao. Đặc biệt, năm 2017 có 2 sự kiện lớn là kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ và 100 năm Cách mạng Tháng Mười Nga, TPHCM đã tổ chức nhiều hoạt động được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Ngoài ra còn có các hoạt động thiết thực kỷ niệm 55 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Lào và 50 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Campuchia. Vấn đề trật tự trị an, quốc phòng an ninh được giữ vững. Đó là những thành tựu nổi bật của TPHCM.

Dưới góc độ quản lý, TPHCM đã tạo được những đổi mới đầu vào rất quan trọng và phải phát huy được tác dụng trong năm 2018 và sau này.

Thứ nhất, TPHCM đã quan tâm tìm cơ chế tạo vốn phát triển TP. Ví dụ lâu nay người dân bức xúc trong vấn đề xử lý rác, chủ yếu là chôn lấp. Nay TPHCM quyết tâm thực hiện nghị quyết của HĐND TP, giảm tỷ lệ rác chôn từ 76% năm 2016 xuống 50% vào năm 2020 và 20% năm 2025. Trong tháng 12-2017, lần đầu tiên TPHCM tổ chức, cũng là lần đầu tiên trong cả nước tổ chức hội nghị kêu gọi nhà đầu tư biến rác thành điện, để không chôn rác nữa. Đây là những công nghệ vào loại tiên tiến nhất thế giới. Kinh phí đầu tư từ nguồn vốn xã hội hóa. Theo hướng đó, TPHCM cũng vừa tổ chức hội nghị giới thiệu các dự án chỉnh trang đô thị, với mục tiêu phải di dời xong hơn 20.000 căn nhà trên kênh rạch trong vòng 5 năm. Cụ thể, TPHCM kêu gọi các nhà đầu tư xã hội hóa thực hiện các dự án này. Dự kiến từ 6 - 9 tháng, TPHCM sẽ tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Như vậy, đây là giải pháp xã hội hóa để giải quyết các vấn đề bức xúc là rác và nhà ở trên kênh rạch.

Nhóm giải pháp đầu vào thứ hai là cơ chế phát triển, mà Quốc hội đã thông qua tại Nghị quyết 54 ngày 24-11-2017. Nghị quyết 54 không cho TPHCM tiền mà cho cách làm để sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn. Và khi có kết quả tốt hơn thì chúng ta có điều kiện để đầu tư, chăm lo cho đồng bào, cán bộ công chức tốt hơn. Đây là đổi mới thể chế đầu vào.

Thứ ba là năm 2017, TPHCM đã công bố Đề án đô thị thông minh. TPHCM đang triển khai 7 chương trình đột phá theo Nghị quyết Đại hội X Đảng bộ TP; trước các khó khăn trong quá trình thực hiện thì cơ chế, chính sách đặc thù của Quốc hội đã cho sẽ giúp TPHCM giải quyết một phần. Còn chúng ta bổ sung thêm là việc công bố Đề án đô thị thông minh. Đây là thay đổi về cách làm chứ không phải thêm tiền. Bằng Đề án đô thị thông minh, khả năng sẽ quản lý tốt hơn, nâng tính dự báo, giảm bớt tình trạng “giật mình” trong quá trình phát triển TP vì có thể lường trước.

Thứ tư là lần đầu tiên Thành ủy TPHCM đã có quy định về xử lý thông tin do nhân dân phản ánh liên quan đến tập thể, cá nhân có những biểu hiện vi phạm phẩm chất đạo đức, luật pháp cũng như quy định của Đảng (Quy định 1374 -QĐ/TU). Cụ thể, 4 cơ quan (chính quyền các cấp; mặt trận; đại biểu Quốc hội, HĐND; các cấp ủy) phải tiếp nhận, xử lý thông tin từ báo chí, tiếp xúc cử tri, khiếu nại tố cáo của dân và thông tin giám sát của hệ thống MTTQ, HĐND.

Như vậy, trong năm 2017 bên cạnh các thành tựu về kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh, TPHCM có 4 nội dung hoàn thiện thể chế, cơ chế hoạt động của TP mà chúng tôi thấy rất có ý nghĩa.

Khu dân cư mới hình thành bên đường vành đai 2, quận 9, TPHCM. Ảnh: CAO THĂNG

- Trong năm 2018, TPHCM sẽ triển khai những nhiệm vụ trọng tâm nào để thực hiện Nghị quyết 54 của Quốc hội?

* Nghị quyết 54 chính là nhằm thực hiện Kết luận 21 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 16-NQ/TW (của Bộ Chính trị) về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TPHCM đến năm 2020. Sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết 54, trong vòng hơn 1 tháng, TPHCM đã thông qua tất cả các văn bản cần thiết để triển khai nghị quyết. Trước hết, ngày 6-12-2017, Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM đã có Nghị quyết 08 về thực hiện Nghị quyết 54. Trên cơ sở nghị quyết này, HĐND TP đã có nghị quyết triển khai thực hiện Nghị quyết 54, xác định rõ việc làm, lộ trình thời gian các công việc sắp tới. Ngày 29-12-2017, UBND TP cũng ban hành kế hoạch, xác định 21 nội dung, đề án triển khai thực hiện Nghị quyết 54. Như vậy đến nay, trước khi Nghị quyết 54 có hiệu lực thì TPHCM đã có 3 nhóm nghị quyết của cấp ủy, HĐND, UBND. Trên cơ sở đó, trong năm 2018, TPHCM sẽ chuẩn bị thông qua một số nhóm giải pháp như sau:

Thứ nhất là vấn đề thực hiện ủy quyền, phân cấp. Việc này không tốn tiền, phải làm sớm. Do đó, trên cơ sở các công việc đã chuẩn bị thì tháng 3-2018, UBND TP sẽ trình HĐND TP thông qua nghị quyết phân cấp, ủy quyền ở TPHCM.

Thứ hai là chúng ta phải quản lý các doanh nghiệp nhà nước theo mô hình gì. Đây cũng là thực hiện theo nghị quyết của Trung ương và TPHCM đang chuẩn bị để tháng 4-2018 có thể thông qua đề án này.

Thứ ba là vấn đề sắp xếp lại tên gọi một số đơn vị trực thuộc các sở - ngành để phù hợp với điều kiện của TP là dân số rất lớn, kinh tế nhiều thành phần. Chúng ta đang chuẩn bị để tháng 5-2018 có thể trình đề án điều chỉnh tên gọi các tổ chức trực thuộc các sở - ngành của TP.

Một vấn đề khác là sắp xếp lại các ban quản lý dự án của TP cũng như quận - huyện, thu hẹp lại số ban, điều chỉnh tên gọi cho phù hợp. Dự kiến tháng 4-2018 có thể hoàn chỉnh đề án này.

Một nội dung nữa, liên quan đến tài chính. Theo đó, Nghị quyết 54 cho phép trên cơ sở tăng năng suất hiệu quả và tiết kiệm thì có thể tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức, với mức tăng không quá 1,8 lần trong 5 năm. Tháng 3-2018, UBND TP sẽ trình HĐND TP đề án này.

Nghị quyết 54 cũng cho phép TP bổ sung và điều chỉnh một số loại phí. Dự kiến tháng 3-2018, TPHCM sẽ trình điều chỉnh một số mức phí, như phí dừng ô tô lòng lề đường trong nội đô, hoặc phí bảo vệ môi trường, qua đó điều tiết hành vi. Ngoài ra, Quốc hội cho phép TP có thể huy động vay xã hội, phát hành trái phiếu địa phương. Dự kiến, tháng 9-2018 TPHCM sẽ đề xuất phương án vay bổ sung qua phát hành trái phiếu, tạo nguồn lực cho phát triển.

Tóm lại, với nghị quyết của HĐND TP, kế hoạch của UBND TP, chúng ta có lộ trình từ 2020 làm những việc gì lớn. Với tinh thần đó, chúng tôi tin rằng TP sẽ thấy được trách nhiệm trước Quốc hội, Bộ Chính trị, cả nước, phát huy cơ chế đặc thù để phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, qua đó đóng góp nhiều hơn cho cả nước.

- Thưa Bí thư, TPHCM sẽ tập trung làm những gì để thực hiện nhiệm vụ năm 2018 và những năm tiếp theo?

* Năm 2018 là năm bản lề với TP và cả nước, là năm sơ kết giữa nhiệm kỳ. Cụ thể, giữa năm 2018, TPHCM sẽ sơ kết giữa nhiệm kỳ, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ trong 2 năm 2016-2017 và 6 tháng đầu năm 2018. Rà soát 7 chương trình đột phá thực hiện Nghị quyết Đại hội X, đánh giá tiến độ, đề xuất giải pháp phù hợp với cơ chế mới, để từ đó bổ sung một số giải pháp mới.

Giải pháp mới đầu tiên là Nghị quyết 54 đã điều chỉnh cách vận hành của TP. Giải pháp thứ hai, trong Đại hội X chưa nêu, là đô thị thông minh. Giải pháp ba, song song với đẩy mạnh khởi nghiệp sáng tạo, TPHCM sẽ thuê tư vấn trong nước và ngoài nước thiết kế một khu đô thị sáng tạo của TP, tích hợp 3 quận là quận 9 (nổi bật với Khu Công nghệ cao), quận 2 (có khu đô thị mới với trung tâm tài chính sẽ hình thành) và quận Thủ Đức (với 12 trường đại học, trên 1.500 tiến sĩ giảng viên, 70.000 sinh viên) thành trung tâm đô thị sáng tạo với dân số gần 1 triệu người. Nơi đây sẽ làm hạt nhân để TP triển khai cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Như vậy, bên cạnh 7 chương trình đột phá của TPHCM, từ năm 2018 trở đi sẽ có thêm 3 chương trình lớn nữa. Gắn với đó là tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng, chất lượng đảng viên, chống suy thoái về tư tưởng đạo đức, tự diễn biến trong nội bộ, phát huy vai trò giám sát của nhân dân.

* Xin cảm ơn đồng chí!