Một phát hiện mới đây của các nhà khoa học thuộc Viện Sinh thái tài nguyên môi trường và Tổ chức bảo vệ chim, thú quý Đông Dương đã làm cho nhiều người hết sức chú ý. Tại khu rừng có độ cao trên dưới 1.000m so với mặt nước biển, thuộc địa bàn xã Hướng Lập huyện Hướng Hóa tỉnh Quảng Trị đang có rất nhiều loài chim, thú quý hiếm có tên trong sách Đỏ của Việt Nam và thế giới sinh sống.
- 85 loài chim
Một con vọc vá chân nâu được phát hiện tại Hướng Lập.
Từ đường Hồ Chí Minh vào xã vùng cao Hướng Lập đường đèo dốc chênh vênh. Đoàn điều tra mới đi chưa đầy 10 phút mà mồ hôi đã thấm ướt cả người.Vùng này nằm ngay biên giới Việt - Lào, phía Bắc giáp tỉnh Quảng Bình.
Trước khi đặt chân đến đây, các nhà khoa học nhiều lần nhận được thông tin từ bà con dân tộc bản địa về việc có rất nhiều chim, thú quý đang sinh sống. Những thông tin đó rất đúng với kết quả của đoàn điều tra. Thật bất ngờ, ngay từ ngày đầu đoàn điều tra đã gặp ngay loài chim diều cá nhỏ, bồng chanh rừng, đại bàng mã lai và thầy chùa bụng nâu…
Chưa hết, thêm sáu ngày ở khu vực xung quanh rừng bản Cuồi, các nhà khoa học phát hiện thêm gõ kiến xanh cổ đỏ, khướu đầu xám, chích chòe nước trán trắng, chim khách đuôi cờ… Trong cánh rừng này có đến có 85 loài chim quý đang trú ngụ. Đáng chú ý có 6 loại nằm trong danh sách các loài chim bị đe dọa tuyệt chủng ở châu Á. Ngoài ra còn có 7 loài có tên trong sách Đỏ Việt Nam và hai loại chim rất quý khác là trĩ sao và khướu đầu xám.
Với những loài chim vừa được phát hiện, các nhà khoa học nhận định vùng rừng Hướng Lập đủ tiêu chuẩn để công nhận là một Vùng Chim quan trọng nhưng thường xuyên có một số lượïng cá thể đang bị đe dọa tuyệt chủng trên toàn cầu.
- 37 loài thú
Ông Lê Văn Quý, Phó Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Trị: |
Nhưng bất ngờ của đoàn cán bộ không dừng lại ở đó. Trong khu rừng này còn có rất nhiều loài thú cũng rất quý. Tại bản Cuồi, một đàn khỉ mặt đỏ 15 con đang được ghi hình khi chúng di chuyển trên mỏm đỉnh núi đá vôi. Nhiều người dân cho hay, đàn khỉ này đã sống rất lâu ở trên đỉnh núi, cuối mỗi ngày chúng thường gọi bầy nghe da diết. Thương chúng nên không người dân nào trong bản nỡ giết khỉ để thịt. Tại thôn Khe Cúp, một đàn vọc vá chân nâu có 5 con cũng được phát hiện khi chúng đang di chuyển ra giữa đường.
Ông Hồ Sam ở bản Khe Cúp cho biết một thông tin không vui. Có hai thợ săn người Quảng Bình đã đặt bẫy bắt hai con vọc vá chân nâu bán với giá 45.000 đồng. Biết được, dân bản đã tịch thu hết bẫy của hai người này.
Ở khu rừng Hướng Lập còn có sự hiện diện của một bầy vượn đen má trắng. Những con vượn có tay dài mà không có đuôi. Con đực có bộ lông đen, má trắng. Con cái có bộ lông màu vàng rất đẹp. Từng cặp một, chúng âu yếm nhau rất dễ thương.
Có một loài thú rất quý hiếm cũng được các nhà khoa học phát hiện đó là tê tê java. Dọc đường vào rừng ở bản Cuồi, tê tê ja va đào hang để sinh sống rất nhiều. Nhưng chúng đang đối mặt với tình trạng bị săn bắt trái phép vì những người buôn thú rừng đã mua loại này với giá đến 500 ngàn đồng/kg.
- Đối mặt với nhiều nguy cơ
Khi có mặt tại khu rừng Hướng Lập, các nhà khoa học tận mắt nhìn thấy một con khướu bạc má và một con gà tiền mặt vàng bị chết vì mắc bẫy. Các nhà khoa học đã đặt vấn đề với chính quyền địa phương phải tăng cường hơn nữa công tác bảo vệ tài nguyên rừng - đó là vốn quý của quốc gia. Khu vực vừa phát hiện nhiều chim, thú quý hiếm ở trên nằm rất gần đường ô tô nên bị nhiễu loạn rất mạnh bởi tiếng ồn và bụi bặm của xe cộ lưu thông qua lại.
Thảm thực vật nhân tạo ở đây chủ yếu là nương rẫy trồng củ mì và ngo của bà con dân tộc thiểu số. Nhiều diện tích rừng bị khai phá làm nương rẫy. Hoạt động săn bắt thú rừng cũng xuất hiện trong cộng đồng dân cư ở đây.Trong chuyến khảo sát, các nhà khoa học đã phát hiện một tuyến bẫy đặt giữa rừng dài đến 2 km chạy từ chân đến đỉnh núi.
Một mối nguy hiểm nữa đó là đường dây buôn bán động vật hoang dã theo đường Hồ Chí Minh đã có mặt ở xã Hướng Lập. Những người này thường đưa tiền trước thuê người dân trong vùng đặt bẫy. Khi bắt được thú đem ra Khe Sanh (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) và huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình bán lại cho các đầu nậu buôn bán động vật trái phép.
LAM KHANH
