Trái phiếu - kênh thu hút vốn hiệu quả
Phát hành trái phiếu chính quyền thành phố là một trong những kênh huy động vốn hiệu quả trong các năm qua nhằm cân đối nguồn vốn cho nhu cầu đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội của TPHCM. Để triển khai hiệu quả các công trình trọng điểm của thành phố trong năm 2023 và những năm tiếp theo, UBND TPHCM nên tiếp tục phát hành trái phiếu chính quyền thành phố, cụ thể là trái phiếu công trình, dự án trọng điểm nhằm thu hút vốn đầu tư phát triển kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách thành phố theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước; phát hành trái phiếu đầu tư vào các dự án có khả năng hoàn vốn tại thành phố, trong đó mở rộng đối tượng mua trái phiếu là kiều bào đang sinh sống tại Việt Nam hoặc ở nước ngoài.
Để thu hút được kiều bào tham gia mua trái phiếu chính quyền thành phố, ngoài thực hiện nghiêm các yêu cầu theo quy định của pháp luật cần thực hiện các giải pháp đồng bộ. Trước hết, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng chính thống về chủ trương của thành phố trong triển khai thực hiện các dự án, công trình trọng điểm. Quá trình phát hành trái phiếu phải nêu rõ mục đích phát hành, các thông tin về các dự án dự kiến sử dụng nguồn vốn phát hành trái phiếu, tình hình và kế hoạch triển khai thực hiện các dự án này; khối lượng, kỳ hạn, lãi suất, phương thức và kế hoạch phát hành trái phiếu cũng như phương án sử dụng nguồn vốn huy động từ trái phiếu, phương án bố trí nguồn vốn thanh toán lãi, gốc trái phiếu hàng năm và đến hạn... Tập trung làm rõ những ưu điểm của trái phiếu chính quyền thành phố (mức độ rủi ro thấp, được niêm yết công khai, cập nhật liên tục, hàng ngày trên Cổng thông tin điện tử của Sở Giao dịch chứng khoán, nhà đầu tư không phải chịu thuế thu nhập cá nhân từ khoản lợi nhuận thu được từ trái phiếu, có thể thực hiện cầm cố trái phiếu, chuyển nhượng qua các sàn giao dịch, các tổ chức tài chính, ngân hàng...) để các đối tượng tham gia đấu thầu, mua trái phiếu, đặc biệt là kiều bào, hiểu rõ, an tâm khi đầu tư vào kênh trái phiếu này.
Tiếp đến, đảm bảo công khai, minh bạch trong phát hành trái phiếu. Đa dạng hóa các sản phẩm trái phiếu phù hợp với sự phát triển của thị trường và nhu cầu của nhà đầu tư, như trái phiếu xanh, trái phiếu có lãi suất thả nổi, trái phiếu có gốc, lãi được giao dịch tách biệt, trái phiếu gắn với biên độ trượt giá xã hội... Điều hành lãi suất phát hành trái phiếu theo hướng tiệm cận lãi suất thị trường, đảm bảo duy trì sự ổn định của thị trường trái phiếu, phù hợp với định hướng điều hành lãi suất của ngân hàng.
Cùng với đó, phải đơn giản, giảm thiểu các điều kiện, quy trình, tạo điều kiện để kiều bào đầu tư vào trái phiếu chính quyền thành phố. Thực hiện hỗ trợ thanh khoản cho các nhà đầu tư đảm bảo đúng, đủ, kịp thời. Tăng cường nghiên cứu, học tập kinh nghiệm đẩy mạnh phát triển thị trường vốn của các quốc gia trên thế giới. đó là huy động vốn qua trái phiếu chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương nhằm thu hút các tổ chức tín dụng nước ngoài đến đầu tư, kinh doanh và phát triển thị trường.
Ông Lê Tuấn Huỳnh, Việt kiều Australia:
Nhiều nước trên thế giới huy động nhiều nguồn lực tài chính để đầu tư xây dựng hạ tầng, trong đó có BOT. Đặc biệt, các dự án BOT có khung pháp lý minh bạch, rõ ràng nên nhà đầu tư sẵn sàng tham gia, và nhà đầu tư được quyền bán dự án cho nhà đầu tư khác sau khi hoàn thành. Nghĩa là nhà đầu tư bán theo km và có giấy chứng nhận cho nhà đầu tư thứ cấp. Nếu Việt Nam có cơ chế như các nước này thì các dự án BOT sẽ giúp phát triển hạ tầng nhanh hơn, nhà đầu tư cũng có trách nhiệm với dự án từ đầu đến cuối.
QUỐC HÙNG ghi
Phát huy tốt nguồn kiều hối
Trong những năm qua, nhiều quốc gia trên thế giới rất thành công trong phát hành trái phiếu chính phủ, trái phiếu xanh… thu hút vốn đầu tư phát triển đất nước. Điển hình là Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore, Malaysia… Nhằm đạt được những kết quả khả quan trong thu hút vốn đầu tư, tạo động lực quan trọng để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Malaysia đã thực hiện các chính sách “nới lỏng” để tạo tính thanh khoản trên thị trường vốn; thực hiện chính sách bảo hiểm cho các trái phiếu chính phủ; triển khai hệ thống thanh toán điện tử theo thời gian thực nhằm tăng tính hiệu quả của việc thanh toán và giảm rủi ro khi thanh toán.
Trong khi đó, kinh nghiệm của Trung Quốc cho thấy, muốn trái phiếu xanh phát triển mạnh mẽ cần phải đảm bảo được các nội dung sau: nâng cao nhận thức về môi trường trong toàn xã hội; xây dựng cơ sở hành lang pháp lý; ban hành những chính sách ưu đãi; phát triển trái phiếu xanh cả ở thị trường trong nước và nước ngoài, trong đó, tập trung phát triển thị trường trái phiếu xanh trong nước. Việc được phép giao dịch trên thị trường chứng khoán quốc tế cũng như thị trường tài chính trong nước đã tạo ra thị trường rộng lớn cho trái phiếu xanh Trung Quốc phát triển.
Việc thu hút nguồn lực kiều bào trong thực hiện các công trình, dự án trọng điểm của TPHCM thông qua phát hành trái phiếu chính quyền thành phố là một kênh mới, cách làm mới mang tính đột phá. Tuy nhiên, đây là giải pháp hiệu quả nhằm thu hút, phát huy tốt nguồn kiều hối, góp phần thực hiện Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, Nghị quyết số 31-NQT/W của Bộ Chính trị về tạo tiền đề cho TPHCM phát triển vững mạnh.
Theo Ngân hàng Nhà nước, năm 2022, kiều hối chuyển về TPHCM đạt hơn 6,6 tỷ USD, giảm gần 6,7% so với năm 2021 do ảnh hưởng từ suy giảm kinh tế tại nhiều quốc gia. Tuy nhiên, kiều hối vẫn là điểm sáng khi chiếm khoảng 48% tổng thu ngân sách nội địa, 33% thu ngân sách của TPHCM.
