Ngày 14-9, tại Hà Nội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức hội thảo về những vướng mắc, bất cập trong Luật Đất đai năm 2013 và giải pháp sửa đổi, bổ sung nhằm bảo đảm quyền và lợi ích tổ chức, cá nhân. Tham dự có các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan liên quan.
Các ý kiến tại hội thảo quan tâm nhiều đến vấn đề giá đất.
Hội thảo về những vướng mắc, bất cập trong Luật Đất đai năm 2013 Báo cáo đề dẫn hội thảo do Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng trình bày cho rằng, sau gần 10 năm tổ chức thi hành Luật Đất đai năm 2013, đã xuất hiện nhiều bất cập. Đặc biệt, hiện nay, bảng giá đất tại một số địa phương mới bằng khoảng 65% so với giá thị trường.
Công tác định giá đất cụ thể ở một số nơi chưa kịp thời, chưa có cơ chế, nguồn lực để thu thập đầy đủ các dữ liệu, thông tin giá thị trường phục vụ cho công tác định giá đất, đảm bảo định phù hợp với giá thị trường.
Luật sư Nguyễn Văn Hà, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội phát biểu tại hội thảo Luật sư Nguyễn Văn Hà, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cho rằng, trong dự thảo sửa đổi Luật Đất đai 2013, giá đất đang được tiếp cận theo hướng gần nhất với giá thị trường mà không xác định theo khung giá đất.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy không dễ dàng để đưa ra những hình thức phù hợp để giá đất được tiếp cận với giá thị trường. Khung giá đất quy định một loại, giá đất chuyển nhượng ký trên hợp đồng được công chứng là một giá khác, giá đất do cơ quan thẩm định lại là một giá khác.
Đối với người dân khi bán đất cho người khác, trên hợp đồng bao giờ cũng là giá thấp nhất, còn số tiền nhận lại là ở mức cao nhất, Nhà nước không thể kiểm soát được. Việc tính thuế sẽ dựa trên khung giá đất do Nhà nước đặt ra. Khi quyền lợi của các bên không tương đồng, mà dự thảo lại quy định khung giá đất theo giá thị trường, điều này đặt ra bài toán vô cùng khó khăn.
Trong khi đó, dự thảo lại chưa đưa ra được cơ chế để giảm thiểu và giải quyết mâu thuẫn đó. Đặc biệt là công tác giám sát chưa được tiếp cận, cụ thể là việc chưa đưa các lực lượng ngoài Nhà nước tham gia vào quá trình xác định giá thị trường là bao nhiêu, vì việc xác định giá thị trường cần được đảm bảo đa thành phần đồng thuận và chấp nhận thì giá thị trường đó mới có thể được tạo dựng và áp dụng trên thực tế.
Tựu trung, về giá đất, các ý kiến đều cho rằng, giá đất khi Nhà nước thu hồi đất còn một số bất cập, nhất là cơ chế xác định chưa hợp lý dẫn đến việc giá đất do Nhà nước quy định và quyết định thường thấp hơn so với thị trường, giá đất đền bù thấp. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra khiếu nại trong quản lý đất đai, vướng mắc trong thực hiện các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh, khi Nhà nước thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Do đó, sửa Luật Đất đai lần này cần xây dựng cơ chế xác định giá đất đảm bảo nguyên tắc thị trường, trong đó cần đảm bảo người dân được tham gia sâu, rộng rãi và đủ tính đại diện trong tham vấn ý kiến về giá đất.
