Sau khi dịch bệnh được kiểm soát, tình hình sản xuất, kinh doanh đang hồi phục. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp phải dừng hoạt động, đơn hàng bị hủy. Thực trạng này đã khiến hàng vạn người lao động mất việc. Bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội (BHXH)… trở thành cứu cánh của họ. Điều đó khiến cho thời gian gần đây, các cơ quan BHXH ở TP Thủ Đức và các quận, huyện bị dồn ứ người đến làm thủ tục rút BHXH một lần.
Ngủ lại đêm để lấy số thứ tự
Gần cuối giờ làm việc buổi sáng, nhưng vẫn còn nhiều người chờ đợi làm thủ tục tại BHXH TP Thủ Đức. Các bảng hướng dẫn đặt lịch hẹn trực tuyến được đặt ở vị trí thuận tiện để người dân dễ dàng quan sát. Hơn 11 giờ 15 phút, vẫn còn người đến làm thủ tục. Anh Nguyễn Hữu Chương (nhà ở phường Phước Long A) cho biết: “Tôi đã đặt lịch hẹn trực tuyến và được xếp lịch rồi. Do vậy, tôi không phải xếp hàng chờ đợi bốc số. Các bạn tôi cho biết thủ tục cũng không quá phiền phức và thực hiện rất thuận tiện”.
Người dân đến làm thủ tục tại BHXH TP Thủ Đức, TPHCM |
Mấy ngày qua, tình hình khá phức tạp khi hàng chục người nằm, ngồi vạ vật ban đêm bên ngoài BHXH huyện Hóc Môn. Ông Nguyễn Thành Nam (41 tuổi, nhà ở xã Bà Điểm) kể: “Tôi bị mất việc hơn năm nay. Mặc dù đã dành thời gian đi tìm việc nhưng thật sự quá khó. Để sống qua ngày, tôi tham gia chạy xe ôm công nghệ. Bạn bè của tôi cũng chuyển sang nghề này. Do có quá nhiều người chạy xe ôm công nghệ nên thu nhập của tôi khá bấp bênh, không ổn định như trước đây. Người lao động rút BHXH một lần rất bất lợi, nhưng chúng tôi không còn cách nào khác vì cần một khoản tiền để lo cho cuộc sống trước mắt. Thời điểm này là đến ngày tôi rút tiền bảo hiểm. Nhà xa nên tôi ngủ lại để lấy số thứ tự vì rất đông người đi rút tiền như tôi”. Vì có nhiều người cùng đến rút BHXH một lần nên khi đến giờ cơ quan BHXH mở cửa làm việc, tình hình khá mất trật tự.
Có thể đặt lịch hẹn trực tuyến
Từ đầu năm 2023 đến nay, độ tuổi những người rút BHXH một lần đang trẻ hóa do người trẻ có nhiều cơ hội làm việc trở lại và tiếp tục tham gia BHXH tại đơn vị mới.
Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Trưởng Phòng truyền thông, BHXH TPHCM, thông tin thêm: “Thời gian qua, chúng tôi cùng các cơ quan truyền thông đã dành nhiều thời gian để tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế…; trong đó có phân tích để người lao động biết được những thiệt thòi khi khi rút BHXH một lần, lựa chọn bảo lưu thời gian tham gia BHXH để lãnh lương hưu khi hết tuổi lao động. Tuy nhiên, mặc dù tình hình sản xuất, kinh doanh đã dần ổn định trong tình hình mới, nhưng vẫn có không ít công ty, doanh nghiệp (nhất là các doanh nghiệp sản xuất, gia công hàng với nước ngoài) không còn đơn hàng, buộc phải tạm dừng sản xuất. Tình hình này kéo theo công nhân, người lao động mất việc nên số người đến các cơ quan BHXH để làm các loại thủ tục đông hơn trước.
Ngoài việc lấy số thứ tự trực tiếp, từ năm 2022, cơ quan BHXH đã có thông báo đến người lao động lựa chọn các hình thức khác để nộp hồ sơ BHXH 01 lần như: đặt lịch làm việc trực tuyến với cơ quan BHXH, nộp hồ sơ qua Bưu điện, hoặc nộp hồ sơ giải quyết một lần qua cổng dịch vụ công trực tuyến của BHXH Việt Nam.
Theo quy định mới, người lao động có thể đến bất kỳ cơ quan BHXH của TP Thủ Đức hay của quận, huyện nào để làm thủ tục. Thậm chí, người dân ở các tỉnh, thành khác cũng có thể đến các cơ quan BHXH của TPHCM làm thủ tục. Để tránh tập trung đông người ở các cơ quan BHXH, người dân không nhất thiết phải đến cơ quan BHXH trực tiếp lấy số thứ tự để làm các thủ tục liên quan. Mọi người chỉ cần chuẩn bị đủ hồ sơ theo hướng dẫn và có thể đặt lịch trực tuyến.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong giai đoạn 2016-2021, có khoảng 4,6 triệu người hưởng BHXH một lần. Số người rút BHXH một lần cụ thể qua các năm: năm 2020 có 860.000 người, năm 2021 có 960.000 người, năm 2022 có 895.000 người. Việc rút BHXH một lần là giải pháp tình thế, nhưng sẽ để lại hệ lụy lâu dài cho người lao động. Thêm vào đó, tình trạng này sẽ khiến Việt Nam không thể thực hiện được mục tiêu BHXH toàn dân và gây ảnh hưởng đến chính sách an sinh xã hội.