Chiều 24-6 tại Hà Nội, Hiệp hội Nước mắm Việt Nam phối hợp với Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam và Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN-PTNT) tổ chức Hội thảo "Đẩy mạnh xuất khẩu nước mắm - định hướng và giải pháp".
Theo Hiệp hội Nước mắm Việt Nam, xuất khẩu nước mắm là mục tiêu của các nhà sản xuất - kinh doanh tại các nước có thế mạnh về ngành hàng này. Việt Nam là đất nước được thiên nhiên ưu đãi và có bề dày kinh nghiệm về sản xuất nước mắm. Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, cả nước hiện có hơn 4.200 cơ sở sản xuất nước mắm với sản lượng trung bình năm 2020 đạt gần 380 triệu lít.
Những năm gần đây, không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước, sản phẩm nước mắm Việt Nam còn đang đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đảm bảo an toàn vệ sinh và các tiêu chuẩn khắt khe để xuất khẩu, chinh phục người tiêu dùng ở nước ngoài.
Tuy nhiên, nước mắm Việt Nam đang phải cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường xuất khẩu với thị phần còn khiêm tốn so với tiềm năng. Theo TS Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản kiêm Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, xuất khẩu nước mắm bình quân cả nước mới đạt tỷ lệ khoảng 12,6% so với tổng sản lượng. Trong đó, thị trường châu Á chiếm hơn 54%, châu Úc hơn 18%, châu Âu hơn 13% và châu Mỹ hơn 13%. Tổng kim ngạch xuất khẩu nước mắm năm 2021 mới đạt 28,53 triệu USD.
"Để phát triển bền vững ngành hàng nước mắm phục vụ xuất khẩu, cần đảm bảo nguồn nguyên liệu cả về số lượng và chất lượng, tổ chức các đội tàu chuyên khai thác cá làm mắm, ướp muối ngay trên tàu để đảm bảo chất lượng nguyên liệu đầu vào cho chế biến nước mắm"- ông Lê Thanh Hoà đưa ra giải pháp, đồng thời đề nghị cần nghiên cứu thị hiếu, mở rộng thị trường xuất khẩu với sự đa dạng về chủng loại nước mắm; đầy đủ hồ sơ truy xuất nguồn gốc, đáp ứng các quy định về an toàn thực phẩm của các thị trường.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cũng cho rằng, để đẩy mạnh xuất khẩu đồng thời quảng bá sản phẩm nước mắm, cần từng bước xây dựng thương hiệu quốc gia cho nước mắm Việt Nam, tạo ra sản phẩm xuất khẩu có tính đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. "Đồng thời cần phải đẩy mạnh nuôi biển, gắn liền với kinh tế biển để phát triển ngành sản xuất nước mắm xuất khẩu"- Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT cũng đề nghị nâng cấp cơ sở hạ tầng, nhà xưởng, dụng cụ chứa đựng trong quá trình sản xuất, chế biến nước mắm; áp dụng các chương trình quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm trong sản xuất; quan tâm hơn nữa đến bao bì, nhãn mác đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.
"Cần thay đổi tư duy cứ cá ươn, cá không tươi, cấp đông, phơi sấy khô không bán được thì đem làm mắm" - ông Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.
Bên cạnh đó cần thiết có một đề tài nghiên cứu đánh giá rủi ro, nguy cơ histamin trong nước mắm để đề xuất CODEX sửa đổi chỉ tiêu này, tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam xuất khẩu nước mắm.
Theo TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội Nước mắm Việt Nam, với tư cách là tổ chức xã hội - nghề nghiệp, Hiệp hội Nước mắm Việt Nam đang hỗ trợ các hội viên đẩy mạnh quảng bá, bảo vệ thương hiệu, khả năng cạnh tranh, xuất khẩu của ngành hàng nước mắm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Hiệp hội đã kết nối các đơn vị, tổ chức nghiên cứu khoa học để có đề tài, dự án mang tính ứng dụng, giúp các doanh nghiệp sản xuất nước mắm gia tăng hiệu suất thu hồi đạm, có được các sản phẩm nước mắm nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và an toàn thực phẩm, đạt tiêu chuẩn quốc tế.
"Hiệp hội Nước mắm Việt Nam mong muốn phát triển ngành hàng nước mắm của Việt Nam giống như ngành hàng rượu vang của một số nước trên thế giới, bằng sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa khoa học và truyền thống, giữa tinh hoa lâu đời và thước đo công nghệ chính xác để cho ra hàng triệu chai nước mắm ngon, có chất lượng đồng nhất và phù hợp với khẩu vị người tiêu dùng ở nhiều thị trường"- ông Đáng chia sẻ.
