1. Dường như Thu Hà sinh ra là để dành cho nghệ thuật. Năm 17 tuổi, cô gái Tuyên Quang về Hà Nội thực hiện giấc mơ của mình. Khi đó, Thu Hà là một cô gái có nhan sắc hơn người. Nét đẹp dịu dàng, diễm lệ, trong trẻo của cô đã lọt vào “mắt xanh” của các đạo diễn nổi tiếng. Với đôi mắt sắc và nét mặt “khuôn vàng thước ngọc”, Thu Hà được giao đảm nhận những vai diễn có thân thế cao sang như tiểu thư con nhà tri phủ trong phim Lá ngọc cành vàng, hay vai quận chúa trong Đêm hội Long Trì.
Chính bộ phim Lá ngọc cành vàng (đạo diễn Vũ Châu, sản xuất năm 1989), đã biến cô gái 20 tuổi - Thu Hà vụt sáng thành ngôi sao. Bản thân Thu Hà sau này khi được hỏi về vai diễn ấy, chị cũng nói rằng, ban đầu cũng không nghĩ có thể làm tròn vai ấy, bởi ngoài đời, chị không phải là cô gái lá ngọc cành vàng như trong phim.
Những năm đầu thập niên 1990 thế kỷ trước, khi dòng phim “mì ăn liền” nở rộ, chị được mời vào TPHCM đóng phim cùng dàn diễn viên “thế hệ vàng” như Lý Hùng, Lê Tuấn Anh, Lê Công Tuấn Anh, Diễm Hương, Việt Trinh, Lý Thu Thảo...Những bộ phim nổi tiếng mà Thu Hà từng đóng như Sau những giấc mơ hồng, Hoa quỳnh nở muộn, Anh chỉ có mình em, Sao phượng còn buồn... đều rất ăn khách. Chị là trường hợp hiếm hoi của nghệ sĩ miền Bắc đạt được nhiều thành công ở thị trường miền Nam và được khán giả yêu mến.
Đạo diễn Vũ Châu của phim Lá ngọc cành vàng từng kể, sau khi phim công chiếu, cái tên Thu Hà đã trở nên ăn khách tới mức mọi người vẫn hay nói vui, là thời ấy muốn gặp Thu Hà khó lắm, vì chị quá bận rộn với lịch đóng phim kín mít.
Khi dòng phim thị trường thoái trào, Thu Hà trở ra Bắc tiếp tục công tác tại Nhà hát kịch Hà Nội. Chị hoạt động nghệ thuật âm thầm, lặng lẽ, thỉnh thoảng tham gia đóng phim. Hơn 30 năm trong nghề nhưng phim Thu Hà tham gia không nhiều, khoảng ngoài 30 bộ phim. Thế nhưng, hầu hết những bộ phim có sự góp mặt của chị đều là những phim thành công và có một chỗ đứng nhất định trong lòng khán giả. Những vai diễn ấy đã đem đến cho chị giải Diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 9 và 10 với vai Nga trong Lá ngọc cành vàng và vai Mai trong Canh bạc. Sau đó khi tham gia phim truyền hình, Thu Hà cũng được nhận giải Nữ diễn viên chính xuất sắc cho vai Tân trong Đường đời…
NSND Thu Hà trong vai diễn mới của phim Hướng dương ngược nắng 2. Con đường nghệ thuật của NSND Thu Hà phân định rất rạch ròi, tham gia đóng phim thì sẽ không diễn sân khấu và ngược lại. Tuy nhiên, dù đang trong thời gian rực rỡ nhất trên màn ảnh, được nhiều dự án phim mời vào vai, nhưng Thu Hà vẫn chọn sân khấu.
Chị chia sẻ, sân khấu đem lại cho chị cảm giác bình yên và cũng giúp chị có thời gian chăm lo cho gia đình. Bởi vậy, một thời gian khá dài Thu Hà không xuất hiện trên phim ảnh. Khi ấy, nhiều lời đồn đoán rằng chị “kiêu”, rằng chị đã rất giàu nên từ chối các lời mời… Nhưng, Thu Hà vẫn yên lặng, phần vì chị bận rộn chuyện gia đình, phần vì chị vẫn đợi vai diễn phù hợp với mình.
“Nhiều người luôn cho rằng, mình tiểu thư đài các, rằng kiêu sa nhung lụa…, nhưng đối với tôi, Lá ngọc cành vàng chỉ là tên một bộ phim, một vai diễn đẹp. Dù thành danh sớm nhưng tôi luôn xác định đâu là cuộc sống và đâu là vai diễn”, NSND Thu Hà tâm sự. Rời khỏi sân khấu, trường quay, về với cuộc sống đời thường, Thu Hà là một người dung dị, nhẹ nhàng, dễ gần. Chị kể, như bao phụ nữ khác, việc ưu tiên hàng đầu của chị là gia đình.
Năm nay bước sang tuổi 52, nữ diễn viên chia sẻ: “Phụ nữ tuổi 50 tiếc nhiều thứ lắm. Họ đã sang ngưỡng khác nên quý trọng cuộc sống hơn, yêu bản thân hơn, bỏ qua lỗi lầm của người khác nhiều hơn, sống đơn giản hơn, không tham sân si quá nhiều, nhưng thấy tiếc tuổi trẻ, tiếc những gì mình chưa làm…”.
Thêm nữa, chị cũng giãi bày, ở tuổi này không phải lúc nào cũng có được vai diễn hợp, mà khi có vai không phải lúc nào cũng diễn thăng hoa được, vì thế chị vẫn ưu tiên cho sân khấu. Khán giả yêu mến Nhà hát kịch Hà Nội vẫn gặp Thu Hà ở nhiều vai diễn ấn tượng trong Bỉ vỏ, Ngôi nhà trong thành phố, Cát bụi, Những mặt người thấp thoáng...
3. Cuối năm 2020 vừa qua, NSND Thu Hà đã bất ngờ quay trở lại phim truyền hình Hướng dương ngược nắng với vai diễn khác hẳn những vai chị từng thể hiện trước đây. Sự xuất hiện của Thu Hà “lá ngọc cành vàng” năm nào đã ngay lập tức thu hút được sự quan tâm của truyền thông và khán giả.
“Tôi được mời đúng vào thời điểm có thể sắp xếp được công việc và chuyện gia đình để tham gia. Đây là một vai diễn trái “chất” mà tôi chưa từng thể hiện trên màn ảnh bao giờ”, NSND Thu Hà chia sẻ.
Nhân vật của chị - Bạch Cúc là người đàn bà sắc sảo, quyền lực, mạnh mẽ, bản lĩnh và gánh cả cơ nghiệp nhà chồng, tuy nhiên, nội tâm lại chất chứa nhiều uẩn ức, đau khổ. Cả cuộc đời, người phụ nữ này không được yêu thương, che chở và bảo vệ. Đây là một vai diễn rất thú vị và có nhiều “đất” để Thu Hà thể hiện.
Có thể nói, vai diễn lần này đánh dấu sự lột xác ngoạn mục của nữ diễn viên “lá ngọc cành vàng”. Khán giả đã thấy một Thu Hà mạnh mẽ, uy quyền, sắc lạnh, khí chất của “người đàn bà thép”. Như chính NSND Thu Hà chia sẻ, đàn bà ở tuổi 50 có rất nhiều điều “tiếc”, nhưng sẽ là rất tiếc nếu chị bỏ qua vai diễn đặc biệt này và khán giả cũng vậy.
