Là người con của xứ Huế, sinh ra và lớn lên tại Huế, “thấm đẫm Phật giáo từ ngày còn thơ”, nhưng tác giả Thái Kim Lan lại dành hơn nửa thế kỷ gắn bó với nước Đức, là giáo sư giảng dạy triết học so sánh Đông - Tây ở quê hương của những triết gia lừng danh. Sau bao năm xa quê hương, những tưởng bản tính Đức mạnh mẽ đã “bứng” Thái Kim Lan ra khỏi căn tính Huế.
Có những lúc, Thái Kim Lan đã hoang hoải cảm thấy “chẳng biết nơi nao là chốn quê nhà”, nhưng rồi một tiếng chuông chùa thoảng ngân, một cánh hoa hải đường bé bỏng, một nụ mai vàng chớm nở, “một vài sợi nắng le lói trên từng không” buổi giao mùa, màu áo trắng tinh khôi bảng lảng… đã níu giữ Thái Kim Lan lại với Huế.
Những câu chuyện tuổi thơ về bà, về mạ, về chị, về những bạn học trường nữ sinh Đồng Khánh, trong những dịp lễ Vu Lan, ngày Phật đản, Tết Nguyên đán… hiển hiện tươi rói trong ký ức của tác giả, đưa người đọc trở về với những cảnh cũ người xưa “rặt Huế”.
Huế hiện lên trong niềm thương nỗi nhớ thường trực khôn nguôi của tác giả. “Cung đàn Nhớ Huế như được căng dây trên khắp mọi nẻo, chỉ cần một giọt nước mưa rơi trên cầu Bến Ngự, một chút nắng trên tàu chuối trong vườn Vỹ Dạ, một câu hò vẳng xa đâu đó trong một bài thơ hay một tiếng rao hàng não nuột trên một trang giấy” là ký ức Huế lại bừng lên xôn xao. Huế trong mắt tác giả Thái Kim Lan vừa thơ lại hết đỗi dịu dàng: “Thuở ấy bờ sông Hương xanh um cây lá, bốn mùa nở rộ những loài hoa mộc mạc của ruộng vườn, hoa mướp hoa cà hoa bí xen với râm bụt thêu đường đi và lúa óng ả xanh bắt chước sóng nhấp nhô. Phong cảnh chảy theo hai bên bờ như hát cùng một nhịp đò đưa. Cây dại cây dứa níu áo bắt đền những trái mâm xôi chín mọng đang oà hương nơi từng bụm tay úp vào miệng. Có đứa đã lên xe, đứa còn dùng dằng gỡ gai mắc áo. Đỉnh đồi Hà Khê như mõm con rồng chênh vênh trên con sông uốn khúc. Tới đây mà xem nì! Dòng sông cứ lửng lơ trong mơ mộng mãi hoài”. Đi khắp phương trời, tác giả mới nghiệm ra rằng: “đi mô cũng không đẹp bằng ở Huế”.
Nhẩn nha đọc những bài viết “văn phong thi vị và trong sáng” của người phụ nữ Huế “vừa tài giỏi trong nghiên cứu giảng dạy triết học, vừa có cách viết về Phật giáo giản dị và đầy thiền vị” như cách cố Giáo sư Trần Văn Khê đã từng nhận xét về tác giả Thái Kim Lan, giữa một chung trà nhỏ, ngẫm về cuộc đời, về hạnh phúc, chợt bừng ngộ: “Mai rồi mưa tạnh trong xuân”.
