Nhà hát Opéra Garnier: 15 năm thăng trầm
Vào năm 1858, sau khi thoát chết trong một vụ tấn công bằng bom nhắm vào nhà hát opéra Le Peletier tại Paris, hoàng đế Napoléon III nảy ra ý định cho xây dựng một nhà hát an toàn và lộng lẫy. Dự án được chọn để xây nhà hát mới rộng 12.000m2 được giao cho nam tước Georges Eugène Haussmann, tỉnh trưởng Paris. Nam tước Haussmann chính là người phụ trách dự án tái quy hoạch và hiện đại hóa kinh đô Paris dưới thời Napoléon III.
Cuộc thi thiết kế nhà hát được nam tước Haussmann tổ chức vào năm 1860. Đây cũng là một trong những cuộc thi thiết kế kiến trúc đầu tiên thời đó. Tổng cộng, có 171 kiến trúc sư gửi bản thiết kế dự thi, trong đó có nhiều kiến trúc sư tài ba, danh tiếng và có quan hệ mật thiết với chính quyền. Đặc biệt phải kể tới Eugène Viollet-le-Duc, một bậc thầy về trùng tu, tôn tạo các công trình Trung cổ nổi tiếng (pháo đài Carcassonne ở miền Tây Nam nước Pháp, nhà thờ Đức Bà Notre-Dame de Paris, lâu đài Pierrefonds…). Ban giám khảo phải mất gần một năm để xem xét các bản thiết kế.
Kết quả cuối cùng khá bất ngờ, chiến thắng thuộc về một kiến trúc sư trẻ tuổi người Paris, chưa có tiếng tăm, tên là Charles Garnier. Garnier chính là học trò của kiến trúc sư tài ba Viollet-le-Duc. Ở tuổi 35, mới thiết kế được một công trình, nhưng kiến trúc sư Charles Garnier lại có rất nhiều hiểu biết về kiến trúc sau những chuyến đi tới Italy và Hy Lạp.
Chi phí xây dựng nhà hát Opéra Garnier là 36 triệu đồng franc vàng Nhà hát được khởi công xây dựng năm 1861. Ngay khi thi công phần móng, một vấn đề phát sinh, đó là địa hình đất sình lầy khiến Garnier phải mất 8 tháng khắc phục. Đến năm 1870, chiến tranh Pháp - Phổ nổ ra, rồi hoàng đế Napoléon III đầu hàng, bị giam lỏng, việc thi công công trình bị đình lại. Nhà hát trở thành kho chứa lương thực, thực phẩm cho quân đội. Tới năm 1873, nhà hát Le Peletier bị hỏa hoạn, vì thế chính quyền Paris đã khẩn trương cho hoàn thiện nhà hát mới. Sau 15 năm kể từ ngày khởi công, nhà hát chính thức được khánh thành vào ngày 5-1-1875, dưới thời Tổng thống Mac-Mahon, thuộc nền Đệ tam Cộng hòa Pháp.
Khi khánh thành, nhà hát được gọi là Opéra de Paris. Chi phí xây dựng nhà hát là 36 triệu đồng franc vàng, số tiền khủng này đã làm tốn nhiều giấy mực của báo chí và giới chính trị.
Lễ khánh thành Opéra de Paris là một sự kiện trọng đại thời đó, với sự tham dự của nhà vua và thái hậu Tây Ban Nha, đô trưởng London, khoảng 2.000 khách mời cao cấp tới từ khắp châu Âu. Tuy nhiên, kiến trúc sư Charles Garnier lại không được mời, ông đã phải tự bỏ tiền mua vé hạng hai tới dự. Quả là một điều đáng tiếc và vô cùng khó hiểu.
Năm 1923, Opéra de Paris được xếp hạng công trình lịch sử của Pháp. Năm 1989 Opéra de Paris được đổi tên thành Opéra Garnier để vinh danh kiến trúc sư Charles Garnier.
Sân khấu tại khán phòng lớn của nhà hát Garnier được thiết kế theo phong cách sân khấu của Italy - là sân khấu lớn nhất thế giới: dài 49m, sâu 26m, cao 72m, với tổng diện tích 1.350m2 và có chỗ cho 450 nghệ sĩ biểu diễn cùng lúc. Khán phòng gồm 5 tầng, có sức chứa hơn 2.200 khán giả, nổi bật với sắc đỏ và vàng. Mái vòm của khán phòng lớn được trang trí bằng bức bích họa do danh họa Marc Chagall vẽ, giữa mái vòm có treo một chùm đèn khổng lồ bằng đồng và pha lê với trọng lượng 8 tấn, cao 8m, tương đương độ cao của tòa nhà hai tầng.
Một trong những điểm nhấn khác bên trong nhà hát là cầu thang lớn dài 30m bằng đá cẩm thạch trắng và tay vịn nhiều màu. Không chỉ đẹp kiêu sa, nhà hát Garnier còn được trang bị rất hiện đại với nhiều phòng tập rộng, thư viện và bảo tàng… Sau gần 150 năm tồn tại, Nhà hát Opéra Garnier vẫn là một trong những công trình lộng lẫy, xa hoa nhất của Pháp.
Nhà hát Bolshoi: 3 lần hỏa hoạn, 1 lần hứng bom
Nhà hát Bolshoi, có nghĩa là Nhà hát lớn, là một nhà hát lịch sử tại Moscow, Nga - được thiết kế bởi kiến trúc sư Joseph Bové, chuyên tổ chức biểu diễn ballet và opera, đồng thời cũng là ngôi trường hàng đầu thế giới của ballet.
Năm 1776, quận công của Moscow Peter Vasilievich Urusov đã được Nữ hoàng Ekaterina II ký một sắc lệnh ban cho đặc quyền tổ chức các buổi biểu diễn nhà hát, hòa nhạc, lễ hội hóa trang và các hoạt động giải trí khác tại Moscow trong 10 năm. Để thực hiện đặc quyền này, quận công lên kế hoạch và cho xây dựng nhà hát riêng của mình bên bờ phải của sông Neglinka, nhìn ra phố Petrovka, do đó nhà hát có tên ban đầu là nhà hát Petrovskiy.
Nhà hát Bolshoi - ngôi trường hàng đầu thế giới của ballet Sau khi nhà hát khai trương, quận công Urusov đã chia sẻ đặc quyền với người bạn Anh của mình là Michael Maddox. Sau đó, vì vấn đề tài chính, nhà hát được chuyển giao qua nhiều chủ sở hữu khác nhau. Năm 1805, dự án xây dựng lại nhà hát được tiến hành, tuy nhiên trong quá trình xây dựng, nhà hát đã bị cháy và xây dựng lại vài lần. Đến những năm 1821 - 1824, theo dự án của hai kiến trúc sư Andrei Mikhailov và Joseph Bové, tiếp nối dự án của quận công Urusov, nhà hát đã được xây dựng thành tòa nhà tráng lệ mà chúng ta được thấy và ngưỡng mộ ngày nay.
Mặt tiền nhà hát được trang trí bởi 8 cột trụ vĩ đại, bên trên là bức tượng cỗ xe ngựa của thần Apollo, biểu tượng cho sự chuyển động vĩnh cửu của nghệ thuật và cuộc sống luôn tiếp diễn. Khán phòng nhà hát có tới 5 tầng, trang bị dàn âm thanh tuyệt vời, được trang trí bằng các đường gờ mạ vàng, tranh tường trên trần, những chùm đèn pha lê nhiều lớp. Chiều cao của khán phòng là 21m, dài 25m, rộng 26m, có 2.153 chỗ ngồi. Trước Nhà hát Bolshoi là đài phun nước.
Nhà hát đã trải qua 3 vụ hỏa hoạn và một vụ ném bom trong Thế chiến II. Tòa nhà hiện nay được xây dựng vào năm 1825 thay thế cho tòa nhà cũ bị hủy hoại bởi một trận hỏa hoạn năm 1805. Ngày 18-1-1825, tòa nhà mới được đặt tên là Bolshoi Petrovsky. Trong quá trình 200 năm lịch sử tồn tại, nhà hát Bolshoi là nơi đã từng gắn với tên tuổi những nghệ sĩ nổi tiếng trong giới âm nhạc cũng như múa ballet. Sau 2 cuộc chiến tranh thế giới, Bolshoi có thời điểm đã trở thành kinh đô nghệ thuật ballet không chỉ của Nga mà còn của toàn châu Âu.
Nhà hát là một công trình nổi bật của thủ đô Moscow. Ngày 28-10-2011, Nhà hát Bolshoi đã được khai trương trở lại sau một thời kỳ trùng tu dài 6 năm với chi phí 500 triệu bảng Anh (700 triệu USD). Việc cải tạo bao gồm cải tiến hệ thống âm thanh như chất lượng ban đầu, cũng như quay trở lại các đồ trang trí hoàng gia ban đầu của nhà hát.
Việc cải tạo có dự toán chi phí 610 triệu USD, nhưng các kỹ sư thấy rằng hơn 75% cấu trúc không ổn định nên ước tính chi phí trùng tu lên tới 850 triệu USD. Tuy nhiên, khi hoàn thành, số chi phí được công bố chỉ có 700 triệu USD được chính phủ liên bang chi trả hoàn toàn.
