WMW do Quỹ Di tích thế giới (WMF) điều hành. Theo trang NPR, trong danh sách cập nhật năm 2022 vừa công bố, có các kim tự tháp Nubian cổ đại ở Sudan; một khu phố Tàu vẫn còn sôi động ở Kolkata (thành phố từng được gọi là Calcutta) có từ những năm 1800 ở Ấn Độ; một hệ thống quản lý nước tinh vi được xây dựng trước thời Inca ở Peru; khu lăng mộ của Jahangir ở Lahore, Pakistan; nhà huấn luyện nam sinh thổ dân Kinchela ở Australia…
WMF đã chỉ ra 25 di tích lịch sử và văn hóa đang xuống cấp trầm trọng, cần được quan tâm sớm để cứu vãn hiện trạng, bởi có nguy cơ không thể thay thế được vì những nguyên nhân như biến đổi khí hậu, xung đột, dịch bệnh...
Liên quan đến biến đổi khí hậu có lâu đài Hurst, một pháo đài lịch sử trên bờ biển phía Nam nước Anh đã bị sập một phần sau các cơn bão vào năm 2021. Các nhà thờ Hồi giáo và nghĩa trang Koagannu của Maldives cũng được đưa vào danh sách do các rủi ro liên quan đến khí hậu. WMF cho biết, muốn nâng cao nhận thức về tác hại của mực nước biển dâng cao, nêu bật tính cấp bách của cuộc khủng hoảng khí hậu và nhu cầu về các giải pháp bảo tồn thích ứng.
Bên cạnh nguyên nhân biến đổi khí hậu, đại dịch Covid-19 đã khiến cho các hoạt động du lịch bị gián đoạn, nhiều người dân địa phương không thể tiếp cận cơ hội kinh tế nhờ hoạt động du lịch mang lại, do đó buộc phải làm những công việc phi chính thức, xâm hại đến các di tích văn hóa.
Điển hình là di chỉ khảo cổ Teotihuacan của Mexico, từng được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản thế giới vào năm 1987. WMF đã đưa Teotihuacan vào danh sách các di tích đang bị đe dọa do áp lực của ngành du lịch và quá trình mở rộng đô thị đã ảnh hưởng đến cuộc sống của các cộng đồng xung quanh khu vực.
Teotihuacan, nằm cách thủ đô Mexico City 40km về phía Đông Bắc, có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì cho tới khi suy tàn vào thế kỷ VI, trong gần một thiên niên kỷ, Teotihuacan đã phát triển mạnh mẽ như một trong những xã hội đô thị đầu tiên ở châu Mỹ. Tầm ảnh hưởng của khu vực này lớn đến mức, 5 thế kỷ sau khi thành phố bị bỏ hoang, người Mexico vẫn tôn kính địa điểm này và đặt cho nó cái tên Teotihuacan, tức “thành phố của các vị thần” (ảnh).
WMF từng đưa Teotihuacan vào danh sách di tích lâm nguy vào năm 1998 và 2000. Trong đại dịch Covid-19, cư dân ngày càng xâm lấn vào khu vực không được bảo vệ bên ngoài vùng lõi di chỉ, trong khi những khu vực bên ngoài này có khả năng chứa các di tích khảo cổ giá trị.
Việc xây dựng sân bay quốc tế chỉ cách khu vực này 15km cũng có thể làm gia tăng áp lực phát triển và du lịch tại đây. WMF hy vọng có thể cải thiện nhận thức về những thách thức và cơ hội trong việc thiết lập các phương thức quản lý du lịch phù hợp.
Ông Bénédicte de Montlaur, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của WMF, đã gọi danh sách các di tích lịch sử và văn hóa đang bị đe dọa trên toàn cầu năm nay là những thách thức toàn cầu đương đại, đồng thời kêu gọi thế giới sát cánh cùng các cộng đồng, đưa ra các giải pháp sáng tạo nhằm cứu lấy những địa điểm có ý nghĩa văn hóa đặc biệt này.
