Phát biểu tại đề dẫn hội thảo Đổi mới, nâng cao hiệu quả của liên kết xuất được tổ chức ngày 26-9, tại Hà Nội, Cục trưởng Nguyên Nguyên thẳng thắn chỉ rõ, liên kết xuất bản là một chủ trương đúng, hoạt động liên kết xuất bản cũng đã đem lại diện mạo mới cho xuất bản.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp phát hành xuất bản phẩm không chấp hành nghiêm quy định pháp luật và thỏa thuận với NXB về liên kết như: tự in tăng số lượng, không nộp lưu chiểu, thậm chí thay đổi nội dung bản thảo, vi phạm pháp luật về xuất bản và bị xử lý…
Vấn đề phí quản lý trong liên kết giữa NXB và đơn vị liên kết còn nhiều bất cập; mặt bằng phí quản lý chưa phù hợp; bài toán kinh tế liên kết chưa có lời giải thoả đáng. Cũng bởi mối liên kết lỏng lẻo này nên một số trách nhiệm của NXB trong việc hỗ trợ đơn vị liên kết còn hạn chế. Nhiều đơn vị sau khi biên tập, cấp phép hầu như không còn quan tâm đời sống của cuốn sách; không đầu tư tạo giá trị gia tăng từ thương hiệu nhà xuất bản.
 |
Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyên Nguyên cho biết có những dấu hiệu tiêu cực trong liên kết xuất bản |
Theo lãnh đạo Cục Xuất bản, nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế liên kết cả nguyên nhân chủ quan, khách quan, trong đó có những nguyên nhân sâu xa từ những bất cập về cơ chế, chính sách; chuyển dịch chậm, không bắt nhịp được với cơ chế thị trường của các nhà xuất bản; hạn chế về trình độ, nghiệp vụ của cả lãnh đạo và biên tập viên nhà xuất bản và còn cả tư duy kinh doanh thiếu tầm nhìn, thậm chí là “chụp giật” của một bộ phận đơn vị tham gia liên kết.
Là người trực tiếp tham gia vào mối liên kết xuất bản, đại diện NXB Đại học Sư phạm TPHCM cũng chỉ rõ, do nhiều NXB không tự tổ chức được bản thảo mà bản thảo do các đối tác liên kết tự thiết kế, dàn trang, vẽ hình… nên bộ phận dàn trang, vẽ hình của NXB không có hoặc dần biến mất. NXB đã mất đi khả năng tổ chức bản thảo, do đó có đơn vị đã thu “khoán” cả gói cho mỗi đầu sách một khoản tiền nào đó.
Ban đầu thì cũng khá, nhưng các NXB kiểu vừa nêu trên ngày càng nhiều lên, cạnh tranh quyết liệt với nhau nên giá cứ giảm dần, cho đến lúc chỉ còn trên dưới 1 triệu đồng cho một tờ giấy phép. Với nguồn thu ngày càng teo tóp, nhiều thủ tục xuất bản bị rút gọn, dẫn tới quy trình xuất bản không được đảm bảo. Sai phạm sách trong thời gian qua chủ yếu rơi vào tình trạng này...
 |
Quang cảnh hội thảo |
Hội thảo cũng nhận được nhiều đề xuất tháo gỡ những bất cập trong liên kết xuất bản như quy định đầy đủ hơn trách nhiệm của các đơn vị liên kết, xây dựng quy trình liên kết xuất bản cũng như có các hình thức xử lý nghiêm khắc với các sai phạm trong liên kết...
Theo lãnh đạo Cục Xuất bản, ngay cuộc hội thảo, có thể chưa giải quyết được căn cơ của các vấn đề nhưng đây sẽ là cơ sở quan trọng để tìm ra các giải pháp để thực hiện hiệu quả chủ trương xã hội hóa, giữ vững và khẳng định liên kết xuất bản vẫn là một trong những động lực cho sự phát triển của xuất bản hôm nay và trong thời gian tới.
