Sự vào cuộc này là thực hiện theo Quy định 1374-QĐ/TU của Ban Thường vụ Thành ủy TPHCM về quy trình giải quyết thông tin phản ánh liên quan các tập thể, cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước (viết tắt là Quy định 1374).
Trước đó, trên một tạp chí phản ánh, gần đây tại các ấp 6, 7, 8 xã Bình Mỹ đồng loạt diễn ra tình trạng phân lô, bán nền trái quy định và đặt nghi vấn có sự “bảo kê”. Trước thông tin này, UBND TPHCM yêu cầu các đơn vị liên quan kiểm tra, giải quyết theo Quy định 1374.
Kiểm tra, Sở Xây dựng xác định, năm 2018, UBND huyện Củ Chi cấp 308 giấy phép xây dựng (GPXD) trên đất ở nông thôn, theo hình thức nhiều nhà riêng biệt, liền kề. “Trong ruột” mỗi căn nhà (diện tích trung bình hơn 350m²/căn) được chia thành nhiều nhà riêng biệt với hệ thống móng, nhà vệ sinh, cửa chính, cầu thang và tường ngăn riêng biệt. Quá trình xây dựng, các chủ công trình này còn tự “bổ sung” các hạng mục công trình phụ trợ (cổng, tường rào, sân phơi, mái che…) để “biến hóa” một GPXD thành nhiều căn nhà riêng biệt.
Điểm bất thường là các GPXD nhà ở riêng lẻ nhưng trong bản vẽ xin phép xây dựng được duyệt (kèm GPXD) thể hiện nhiều căn nhà riêng biệt trên cùng một GPXP; cấp nhiều GPXD trên cùng một thửa đất lớn.
Cụ thể, trong 308 GPXD cấp trong năm 2018 ở xã Bình Mỹ thể hiện 1.324 căn nhà; 146 GPXD cấp trong năm 2017 thể hiện 873 căn nhà. Việc cấp nhiều GPXD nhà ở riêng lẻ trên cùng một thửa đất có diện tích lớn (mỗi bản vẽ từ 2 - 10 nhà ở riêng) đã hình thành những dãy nhà liên kế, nhiều dãy nhà song song một cách tự phát tại nơi có hạ tầng kỹ thuật không hoàn chỉnh. Quá trình mua bán, nhiều người dân không biết đã vướng vào nhà “3 chung”, gây ra nhiều hệ lụy phức tạp. Vì vậy, Sở Xây dựng quyết định thanh tra công tác cấp GPXD và quản lý xây dựng tại UBND huyện Củ Chi để làm rõ các bất thường trên. Công tác thanh tra đang được tiến hành.
Đang xử lý trách nhiệm ở Bình Chánh
Theo Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Thành ủy TPHCM, thời gian qua, việc tiếp nhận, xử lý vi phạm xây dựng từ các 4 nguồn thông tin (trong đó có phản ánh của báo chí) theo Quy định 1374 được nhiều nơi quan tâm thực hiện. Tình trạng xây dựng không phép, sai phép vẫn diễn ra phổ biến, gây bức xúc trong nhân dân, ảnh hưởng quy hoạch chung và làm giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.
Nguyên nhân thì có nhiều. Về chủ quan, cấp ủy, chính quyền một số nơi, đơn vị chưa quyết liệt, thậm chí buông lỏng quản lý. Một số cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp cũng chưa chủ động kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện những khuyết điểm, sai phạm. UBKT Thành ủy cho biết, từ năm 2016 đến nay, đơn vị chủ động kiểm tra, giám sát về trật tự xây dựng tại nhiều tổ chức đảng, như: Ban Thường vụ Huyện ủy Bình Chánh, Đảng ủy xã Vĩnh Lộc A, Đảng ủy xã Vĩnh Lộc B, Đảng ủy bộ phận Phòng Quản lý đô thị huyện Bình Chánh, Đảng ủy Đội Thanh tra địa bàn huyện Bình Chánh và Ban Thường vụ Huyện ủy Nhà Bè.
Qua các nguồn thông tin nhận được, tổ công tác 1374 của UBKT Thành ủy kiểm tra 5 tổ chức đảng và 6 đảng viên (tại Đảng bộ quận Thủ Đức và huyện Bình Chánh). Kết quả cho thấy có tổ chức đảng và nhiều đảng viên, công chức vi phạm đến mức phải xử lý kỷ luật, như tại Đảng bộ quận Thủ Đức (trong đó có trường hợp bị cách tất cả các chức vụ trong Đảng). Tại Đảng bộ huyện Bình Chánh, UBKT Thành ủy đang tiến hành kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức và cá nhân có khuyết điểm, vi phạm.
Ngoài ra, tổ 1374 UBKT Thành ủy cũng đang khảo sát, nắm tình hình tại 3 đơn vị và sẽ giám sát chuyên đề hoặc kiểm tra, khi xác định có dấu hiệu vi phạm. Một lãnh đạo Phòng Nghiệp vụ 1 (thuộc UBKT Thành ủy) chia sẻ thêm, qua kiểm tra, giám sát đã nhận diện được một số khuyết điểm, sai phạm về lĩnh vực này.
Theo đó, tình trạng xây dựng sai phép, không phép và sai quy hoạch vẫn phức tạp nhưng chưa được phát hiện kịp thời, chưa được xử lý nghiêm. Các quận ủy, huyện ủy chưa thường xuyên kiểm tra, giám sát và chưa đánh giá đúng thực trạng, chưa chấn chỉnh, xử lý kịp thời các sai phạm.