Nhân viên công tác xã hội bệnh viện: Điểm tựa của người bệnh yếu thế

Những hỗ trợ thiết thực và hiệu quả

Giữa năm 2024, Khoa Bệnh lý sơ sinh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định phải chăm sóc và điều trị cùng lúc 5 em bé bị bỏ rơi. Khi đó, bé lớn nhất chưa đầy 6 tháng tuổi, bé nhỏ nhất mới hơn 10 ngày tuổi, bị tim bẩm sinh, suy hô hấp, sinh non, sứt môi chẻ vòm hầu.

Chị Trần Thị Thanh Thúy, Điều dưỡng trưởng của Khoa Bệnh lý sơ sinh, cho biết, y, bác sĩ luôn dành tình thương đặc biệt và tự bỏ tiền túi mua bỉm, sữa cho các bé để bù đắp sự thiếu thốn tình mẹ. Tuy vậy, quá trình điều trị cho các bé thường kéo dài và rất tốn kém. Trước hoàn cảnh trên, Phòng CTXH Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã kêu gọi sự giúp đỡ của cộng đồng thông qua nhiều kênh thông tin, báo đài. Chỉ sau 3 ngày, các nhà hảo tâm trên cả nước hỗ trợ 5 bé hơn 1 tỷ đồng.

Tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM, gia đình người bệnh Võ Văn Hải (59 tuổi, ngụ tỉnh An Giang) từng rơi vào tuyệt vọng khi chi phí điều trị uốn ván hơn 120 triệu đồng. Vay mượn khắp nơi, gia đình ông Hải vẫn thiếu hơn 50 triệu đồng viện phí. Được sự hướng dẫn của các nhân viên Phòng CTXH, con gái ông Hải về địa phương xin xác nhận hoàn cảnh khó khăn, làm cơ sở để Phòng CTXH kêu gọi sự hỗ trợ của các nhà hảo tâm. Nhờ tấm lòng của cộng đồng, gia đình ông Hải đã giảm được gánh nặng viện phí, tập trung chăm lo cho người bệnh.

Với ThS Lê Minh Hiển, Trưởng Phòng CTXH, Bệnh viện Chợ Rẫy, trường hợp ấn tượng mà đơn vị từng hỗ trợ hiệu quả là 2 anh em bị ngộ độc botulinum vào năm 2023. Khi đó, 2 người (18 tuổi và 26 tuổi, thường trú tỉnh Hậu Giang) bị yếu cơ, thở máy, thời gian điều trị kéo dài, chi phí hơn 300 triệu đồng. Người em trai không có bảo hiểm y tế nên gánh nặng viện phí rất lớn với gia đình lao động nghèo. Song song với việc kết nối các nhà hảo tâm, ThS Lê Minh Hiển trực tiếp liên hệ cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Hậu Giang nhờ hỗ trợ thẻ bảo hiểm y tế có hiệu lực sớm cho người bệnh. Phòng CTXH cũng vận động được hơn 130 triệu đồng để trả các chi phí ngoài danh mục bảo hiểm y tế, đồng hành đến khi 2 người bệnh xuất viện.

Không chỉ thế, phía sau mỗi ca ghép tạng thành công của các bệnh viện trên địa bàn TPHCM đều có sự đóng góp lặng lẽ của nhân viên phòng CTXH. Họ đồng hành gia đình người hiến tạng chết não trong suốt giai đoạn khó khăn nhất để động viên tinh thần, lo hậu sự và tri ân người hiến tạng. Riêng tại Bệnh viện Nhi đồng 2 TPHCM, trong năm 2024, Phòng CTXH đã hỗ trợ 3 trường hợp nghi ngờ bị bạo hành thông qua sự phối hợp với công an và luật sư bảo vệ quyền trẻ em.

Nhiều bệnh viện thiếu nhân viên CTXH

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhận định, CTXH trong bệnh viện đã góp phần thay đổi nhận thức của đội ngũ y tế và cộng đồng, giúp mọi người hiểu rõ hơn vai trò quan trọng của sự đồng hành và sẻ chia trong chăm sóc sức khỏe. Đồng thời, là một bước tiến giúp các cơ sở khám chữa bệnh hoàn thiện hơn nữa công tác phục vụ người bệnh. Ông nhấn mạnh, hoạt động CTXH trong bệnh viện góp phần phục vụ người bệnh chuyên nghiệp hơn, giải quyết nhiều vướng mắc tâm lý, xã hội của người bệnh cả về tinh thần và vật chất, mang đến cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế tốt hơn cho người bệnh.

Theo TS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, trong 9 năm qua, từ một khái niệm còn xa lạ với người dân, CTXH trong bệnh viện đã đạt được nhiều kết quả, ngày càng chuyên nghiệp hơn và đạt nhiều hiệu quả với mô hình mới, cách làm hay.

Tính đến cuối năm 2024, đội ngũ nhân viên CTXH đã hỗ trợ, tư vấn giải quyết các vấn đề cho hơn 1 tỷ lượt người bệnh và thân nhân trong quá trình khám chữa bệnh. Tuy nhiên, hiện cả nước có hơn 9.000 nhân viên CTXH trong bệnh viện nhưng chỉ khoảng 10,25% được đào tạo đúng chuyên môn, nghiệp vụ. Đến nay, các cơ sở khám chữa bệnh vẫn thiếu nguồn nhân lực CTXH có chuyên môn phù hợp, và cũng chưa có chuẩn năng lực cho đối tượng này. Trước yêu cầu cấp thiết trên, lần đầu tiên, Trường Đại học Y Dược TPHCM tuyển sinh ngành CTXH trình độ đại học từ năm học 2025-2026 với chỉ tiêu dự kiến 60 sinh viên. Việc mở mã ngành đào tạo cử nhân CTXH được đánh giá sẽ đáp ứng được nhu cầu phát triển nguồn nhân lực của địa phương và cả nước một cách chuyên nghiệp.

Lãnh đạo Bộ Y tế cũng cho rằng, hoạt động CTXH còn gặp không ít khó khăn do các bệnh viện còn thiếu nguồn kinh phí và điều kiện hỗ trợ về cơ sở vật chất, trang thiết bị để tổ chức hoạt động CTXH. Việc huy động nguồn lực và kinh phí để triển khai các hoạt động CTXH còn khó, khi nhiều lãnh đạo bệnh viện vẫn chưa thực sự quan tâm, chỉ đạo hoạt động CTXH.