Mang ra thế giới
“Mỗi lần mang áo dài Việt Nam ra thế giới là trải nghiệm khác biệt. Lần này tại Thái Lan, tôi rất tự hào vì sự đón nhận đầy trân trọng của mọi người. Ở khu trưng bày, khách dừng rất lâu, hỏi han về chất liệu, kỹ thuật thực hiện, đặc biệt muốn sở hữu những thiết kế đó”, nhà thiết kế (NTK) trẻ Trần Phương Hoa chia sẻ khi vừa trở về sau chuyến giới thiệu bộ sưu tập (BST) áo dài trong sự kiện Xuân quê hương 2025 tại Thái Lan. BST được cô lấy cảm hứng từ tình cảm của bà con kiều bào dành cho Bác Hồ, cho chiếc áo dài truyền thống.
“Tôi thấy rõ sứ mệnh văn hóa của áo dài trong những lần chứng kiến ánh mắt xúc động của người Việt ở nước ngoài và sự trân trọng của công chúng quốc tế. Chiếc áo là bản sắc, là một phần của cội nguồn. Khi thiết kế, tôi cố gắng gửi gắm vào đó sự tự tôn dân tộc, từ việc chọn màu sắc, họa tiết đến từng đường kim mũi chỉ đều có một câu chuyện Việt Nam”, Trần Phương Hoa chia sẻ.
Thời gian qua, nhiều NTK trẻ đã có những BST áo dài đậm giá trị văn hóa. Năm 2025, NTK Ivan Trần gây ấn tượng với hai BST Họa sắc phương Đông và Lập nghiệp trong Lễ hội Áo dài TPHCM. Trước đó, trong năm 2024, Ivan Trần cũng từng nhận được sự quan tâm khi trình làng hai BST áo dài Gạo nàng thơ (Tuần lễ Thời trang quốc tế Việt Nam thu - đông) và INNER (Thái Lan).
NTK Vũ Thảo Giang từng gây chú ý khi trở thành NTK đầu tiên giới thiệu BST áo dài tại chương trình Engaing Men for Ending Gender - Based Violence (Hàn Quốc).
Trong khi đó, NTK Nguyễn Minh Công đưa tinh hoa văn hóa Việt đến China Fashion Week xuân - hè 2025 qua BST Truyện cổ tích Việt Nam. Lấy cảm hứng từ hai truyện Con Rồng cháu Tiên, Thánh Gióng, anh tái hiện thời kỳ vàng son lịch sử oai hùng của dân tộc với hình ảnh trống đồng, hoa sen, chim lạc, cây lúa, cây tre…
“Kể chuyện” xưa qua áo dài đương đại
Hành trình mang áo dài ra thế giới, hay “kể chuyện” di sản và hơi thở thời đại qua tà áo không dễ dàng. Các NTK trẻ phải tự nghiên cứu, tiếp cận các tư liệu chuẩn về văn hóa truyền thống, đặc biệt các hoa văn, họa tiết cổ thường ít được công bố đủ đầy. Việc kết hợp, cân bằng giữa công nghệ hiện đại, sáng tạo mới và tính truyền thống trong từng thiết kế còn là thách thức lớn, đòi hỏi sự tư duy, nỗ lực làm việc vô cùng nghiêm túc của người trẻ.
Năm 2025, NTK Nguyễn Minh Công ra mắt BST lấy cảm hứng từ bức tranh dân gian Đông Hồ Cá chép đàn. Các thiết kế hiện đại, đột phá khi lồng ghép khéo léo, đa dạng các form dáng trang phục truyền thống như áo Nhật Bình, áo dài, áo yếm kết hợp các thiết kế đương thời như vest, chân váy bồng xòe, váy đuôi cá. Trước đó, Nguyễn Minh Công cũng có nhiều BST áo dài đặc sắc khác như BST Truyện cổ tích Việt Nam, Nét dân gian, Bách hoa tiên…
Trong khi đó, với việc ứng dụng chất liệu lụa lãnh Mỹ A, NTK Trần Phương Hoa cho biết, đó là hành trình cô khám phá thêm vẻ đẹp của làng nghề Việt, vẻ đẹp của sự độc bản. “Tôi ưu tiên sử dụng các chất liệu mềm mại, truyền thống như lụa, bởi vừa giữ được tính truyền thống vừa mang lại cảm giác nhẹ nhàng...”, Trần Phương Hoa nói.
Nói về việc trong xu hướng hiện đại, áo dài có cần cách tân hay không, NTK Trần Phương Hoa cho rằng, nên có sự linh hoạt nhất định. Bởi nếu để phục vụ mục tiêu bảo tồn văn hóa thì áo dài truyền thống đã rất đẹp và không cần thay đổi gì cả. Tuy nhiên, trong đời sống hiện đại, áo dài muốn tiếp cận giới trẻ nhiều hơn, dễ ứng dụng hơn trong các dịp khác nhau, thì việc cách tân là cần thiết.
“Điều quan trọng là dù cách tân đến đâu thì tinh thần của áo dài phải được giữ gìn”, NTK Trần Phương Hoa khẳng định.
Áo dài không chỉ là trang phục mà còn là tác phẩm nghệ thuật phản ánh bản sắc văn hóa Việt. Với tài năng, tâm huyết và tầm nhìn dài hạn cũng như tình yêu lớn dành cho di sản, bản sắc Việt, các NTK trẻ chắc chắn còn đưa áo dài vươn xa, trở thành biểu tượng văn hóa được bạn bè quốc tế trân trọng.
Bà Hoàng Anh, phu nhân Tổng Lãnh sự Việt Nam tại tỉnh Khỏn Kèn (Thái Lan), nhận định: “Mỗi chiếc áo dài như điểm gắn kết trong cuộc sống nơi xa gắn liền với cội nguồn Tổ quốc. Tôi có dự một số buổi trình diễn áo dài của các NTK trẻ Việt Nam và lần nào cũng cảm thấy rất tự hào về áo dài cũng như tinh thần sáng tạo của các NTK. Áo dài trở thành một phần bản sắc, một thương hiệu mềm của người phụ nữ Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế”.
